DigitalHub, Author at DigitalHub101

សុវត្ថិភាព និងឯកជនភាពនៅលើ Telegram

មុខងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) មិនត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ

ចំណុចមួយសំខាន់ដែលអ្នកគួរតែដឹងអំពី Telegram គឺថា ការផ្ញើសារនៅលើកម្មវិធីនេះ មិនបានប្រើមុខងារសុវត្ថិភាព End-to-end encryption ដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ។ ការដែលអវត្តមានមុខងារសុវត្ថិភាពនេះ មានន័យថា Telegram មិនត្រឹមតែអាចដឹងថា អ្នកណាខ្លះបានផ្ញើសារមកអ្នក នៅពេលណា និងញឹកញាប់ប៉ុណ្ណានោះទេ តែថែមទាំងអាចអាន ឬស្តាប់បាននូវរាល់ខ្លឹមសារនៃការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកផងដែរ។ ដើម្បីទទួលបានមុខងារសុវត្ថិភាព End-to-end encryption នៅលើ Telegram អ្នកត្រូវតែបើកមុខងារ Secret Chat ដោយខ្លួនឯង ដូចដែលបានបង្ហាញលម្អិតខាងក្រោម។

ផ្នែកសុវត្ថិភាព

១- បើកមុខងារ Secret Chat

Secret Chat នឹងជួយឱ្យការទំនាក់ទំនងនៅលើ Telegram របស់អ្នកមានសុវត្ថិភាព ព្រោះវាបានដាក់បញ្ចូលនូវមុខងារអ៊ីនគ្រីបសារ (End-to-end encryption) ដែលមានន័យថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចលួចចូលអាន ឬស្តាប់ការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកបានទេ សូម្បីតែ Telegram ក៏មិនដឹងថាអ្នកបាននិយាយអ្វី ជាមួយអ្នកណាដែរ។ បន្ថែមពីលើនេះ នៅពេលដែលអ្នកប្រើ Secret Chat អ្នកនឹងទទួលបានមុខងារមួយទៀតដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកអាចធ្វើការកំណត់ពេលវេលាក្នុងការលុបសាដោយស្វ័យប្រវត្តិក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយ ដែលមុខងារបន្ថែមនេះត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថា Self-destructing Media។

សូមបញ្ជាក់ថា Secrete Chat អាចប្រើបានតែនៅលើទូរស័ព្ទ Android, iOS និង កុំព្យូទ័រ Mac តែប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះអ្នកប្រើ Telegram នៅលើកុំព្យូទ័រ Windows និងនៅលើ Web Browser នៅមិនទាន់មានមុខងារនេះនៅឡើយទេ។ ហើយមុខងារនេះអាចប្រើបាន តែចំពោះការទំនាក់ទំនងពីម្នាក់ទៅម្នាក់តែប៉ុណ្ណោះ វាក៏នៅមិនទាន់អាចប្រើបាននៅក្នុងក្រុមរបស់ Telegram នោះទេ។

ដើម្បីបើកមុខងារនេះអ្នកត្រូវ ចុចលើរូប Profile លើមនុស្សដែលអ្នកចង់ទាក់ទង > ចុចលើសញ្ញា … > ជ្រើសរើស Start Secret Chat

របៀបក្នុងការកំណត់ ពេលវេលាលុបសារដោយស្វ័យប្រវត្តិ (Self-destructing Media) ចុចលើរូប Profile អ្នកដែលអ្នកបានបើកមុខងារ Secret Chat រួចហើយ > ចុចលើសញ្ញាចុចបីដង (…) > Set self-destruct timer > កំណត់ពេលវេលាដែលអ្នកចង់ឱ្យសារលុបដោយស្វ័យប្រវត្តិ (អ្នកអាចកំណត់បានចាប់ពី១វិនាទី រហូតដល់១សប្តាហ៍) > Done

២- ការចាក់សោកម្មវិធី (Passcode Lock)

ការចាក់សោលើកម្មវិធី វាជួយការពារពីការលួចបើកមើលការទំនាក់ទំនង ឬប្រើ Telegram របស់អ្នកនៅលើ ដោយមិនមានការអនុញ្ញាត។ នៅពេលដែលបើកមុខងារនេះ Telegram នឹងតម្រូវឱ្យអ្នកវាយបញ្ចូលលេខកូដសម្ងាត់ជាមុនសិន ទើបអ្នកអាចប្រើ Telegram បាន។

របៀបបើកមុខងារនេះនៅលើកុំព្យូទ័រ Windows
ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > Turn on local passcode

បើកមុខងារនេះនៅលើទូរស័ព្ទ Android
ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > នៅខាងក្រោម ផ្នែក Security ចុចលើ Passcode Lock

នៅពេលដែលអ្នកចុចអូសទៅខាងស្តាំដើម្បីបើកមុខងារនេះ កម្មវិធីតម្រូវឱ្យអ្នកដាក់លេខសម្ងាត់ PIN អ្នកអាចជ្រើសរើសយកពាក្យសម្ងាត់ (Password) ជំនួសឱ្យ PIN ក៏បាន។

PIN ជាលេខកូដសម្ងាត់ ដែលមានតែលេខសុទ្ធចំនួន៤ខ្ទង់
Password ជាពាក្យសម្ងាត់ដែលអ្នកអាចលាយចូលគ្នារវាងលេខ អក្សរ និមិត្តសញ្ញាផ្សេងៗ និងមិនកំណត់ចំនួនតួអក្សរ

នៅក្នុងចំណុចនេះ អ្នកក៏អាចបើកមុខងារបើកសោដោយប្រើខ្ចៅដៃបានដែរ (Unlock with Fingerprint) ប្រសិនបើទូរស័ព្ទរបស់អ្នកមានមុខងារនេះ ហើយអ្នកក៏អាចកំណត់ពេលឱ្យកម្មវិធីធ្វើការចាក់សោដោយស្វ័យប្រវត្តិដោយខ្លួនឯង (Auto-lock) ក្នុងរយៈពេលណាមួយដែរ។ បន្ទាប់ពីអ្នកបានបើកមុខងារនេះរួចហើយ អ្នកត្រូវចុចលើរូបមេសោ ដើម្បីចាក់សោកម្មវិធី Telegram របស់អ្នក។

៣- ពិនិត្យមើលថា Telegram របស់អ្នកកំពុងប្រើនៅលើឧបករណ៍ណាខ្លះ (Active Session )

ដូចអ្នកបានដឹងស្រាប់ហើយថា អ្នកអាចប្រើ Telegram បានទាំងនៅលើទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ និងនៅលើ Web Browser បានក្នុងពេលតែមួយ។ ការដែលអាចប្រើបាននៅលើគ្រប់ឧបករណ៍បែបនេះ ក៏អាចមានហានិភ័យខ្ពស់ពីការលួចចូលប្រើគណនីរបស់អ្នកផងដែរ។ ដើម្បីឱ្យប្រាកដថា គ្មានអ្នកណាលួចចូលប្រើ Telegram របស់អ្នក អ្នកអាចចូលទៅពិនិត្យមើលបាន តាមរយៈ Settings > Privacy and Security > Active Sessions

បន្ទាប់ពីបានចុចលើ Active Sessions អ្នកនឹងឃើញដូចរូបខាងលើ ដែលបង្ហាញជំនាន់របស់កម្មវិធី Telegram ឈ្មោះឧបករណ៍ ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងព័ត៌មានអំពីទីតាំងដែលបានចូលទៅប្រើគណនី Telegram របស់អ្នកជាដើម។ល។

ប្រសិនបើអ្នករកឃើញឈ្មោះឧបករណ៍ដែលមិនមែនជាកម្មសិទិ្ធរបស់អ្នក ឬទីតាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានទៅដល់ មាននៅក្នុង Active Session អ្នកអាចចុចនៅលើឈ្មោះឧបករណ៍ ឬទីតាំងនោះដើម្បីធ្វើការ log out ពួកគេចេញពី Telegram របស់អ្នក។

ក្នុងករណីដែលអ្នករកឃើញ ឬសង្ស័យថាមានអ្នកផ្សេងចូលប្រើ Telegram របស់អ្នក អ្នកអាច ចុចនៅលើ Terminate All Other Sessions ដើម្បីធ្វើការ Log out គ្រប់ឧបករណ៍ទាំងអស់ចេញ រួចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពាក្យសម្ងាត់ថ្មី និងដាក់បន្ថែមនូវមុខងារ សុវត្ថិភាព Two-Step Verification។

៤- បើកមុខងារ Two-Step Verification

ជាទូទៅនៅពេលដែលអ្នក Login ដោយប្រើទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ ឬ Web Browser ថ្មី Telegram និងធ្វើការបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដោយផ្ញើសារ SMS ជាមួយនឹងលេខកូដ Login ចំនួន៥ខ្ទង់ទៅកាន់ គណនី Telegram ដែលអ្នកកំពុងប្រើ។ បន្ទាប់ពីអ្នកវាយបញ្ចូលលេខកូដ៥ខ្ទង់ដែលទទួលបាននោះ អ្នកនឹងអាចចូលទៅកាន់គណនី Telegram បានតែម្តង។

Two-Step Verification វានឹងបន្ថែមសុវត្ថិភាពមួយជាន់ទៀតពីលើលេខកូដ៥ខ្ទង់នោះ។ មានន័យថា នៅពេលដែលអ្នក Login ចូលទៅកាន់គណនី Telegram អ្នកត្រូវការទាំងលេខកូដ៥ខ្ទង់ និងលេខកូដសម្ងាត់ដែលអ្នកបានដាក់នៅពេលដែលអ្នកបើកមុខងារ Two-Step Verification នេះ។

ដើម្បីបើកមុខងារ Two-Step Verification អ្នកត្រូវចូលទៅកាន់ Settings > Privacy and Security > Two-Step Verification:
ជំហានទី១ៈ ចុចលើ Two-Step Verification > វាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ > បញ្ជាក់ពាក្យសម្ងាត់ > Next

ជំហានទី២៖ បង្កើត Password Hint ឬចុច Skip > បំពេញអាសយដ្ឋានអ៊ីមែល នៅត្រង់ Recovery Email > អ្នកនឹងទទួលបានអ៊ីមែលមួយ ជាមួយនឹងលេខកូដ៦ខ្ទង់ពី Telegram > វាយបញ្ចូលលេខកូដ៦ខ្ទង់នោះ ចូលទៅក្នុងប្រអប់ Verification Code។

Password Hint: គឺជាពាក្យ ឬឃ្លាខ្លីដែលជួយឱ្យអ្នកអាចចងចាំពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នក។ ឧ. ពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នកគឺថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត ដូច្នេះ Password Hint អាចជាឈ្មោះរបស់អ្នក ឬពាក្យអ្វីផ្សេងដែលជួយរំលឹកអ្នកពីពាក្យសម្ងាត់នោះ។ អ្នកអាចរំលង (Skip) ត្រង់ចំណុចនេះបាន។
Recovery Email: នឹងជួយអ្នកក្នុងករណីដែលអ្នកភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ដែលបានដាក់នៅលើ Two-Step Verification ដោយវានឹងផ្ញើលេខកូដថ្មីចូលទៅក្នុងអ៊ីមែលរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ ហើយមិនបានបើកមុខងារ Recovery Email នេះទេ នោះអ្នកក៏មិនអាចចូលទៅកាន់គណនី Telegram របស់អ្នកបានដែរ។

ផ្នែកឯកជនភាព

រាល់ព័ត៌មានរបស់អ្នកនៅលើ Telegram ត្រូវបានចែករំលែកទៅកាន់អ្នកប្រើ Telegram ផ្សេងទៀតដោយស្វ័យប្រវត្តិ ប្រសិនបើអ្នកមិនបានកំណត់បានចូលទៅធ្វើការកំណត់នៅក្នុងផ្នែកឯកជនភាពនោះទេ។ យើងណែនាំឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាធ្វើតាមការណែនាំដូចខាងក្រោមនេះ ដើម្បីការពារឯកជនភាពរបស់អ្នកនៅលើ Telegram។

ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > ស្វែងរក Privacy បន្ទាប់មកធ្វើការកំណត់ដូចរូបខាងក្រោម។

Phone Number Who can see my phone number — Nobody.
Phone Number → Who can find me by my number — My Contacts.
Last Seen & Online → Who can see my timestamp — Nobody.
Profile photo → Who can see my profile photo — My Contacts.
Forwarded Messages → Who can add a link to my account when forwarding my messages — Nobody.
Calls → Who can call me — My Contacts (or Nobody, if you prefer).
Calls → Peer-to-peer — Nobody
Groups → Who can add me — My Contacts.

ប្រភព៖

July 9, 2021

គន្លឹះសំខាន់ៗដើម្បីរក្សាសុវត្ថិភាព និងឯកជនភាពនៅលើ ZOOM

Photo by Threatpost.com

នៅក្នុងអត្ថបទនេះ យើងនឹងធ្វើការបង្ហាញតែសម្រាប់អ្នកប្រើ Zoom លើកុំព្យូទ័រដែលដំណើរការដោយប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Windows តែប៉ុណ្ណោះ។ ទោះជាយ៉ាងណា អ្នកប្រើ Zoom នៅលើទូរស័ព្ទដៃ និងប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការផ្សេងទៀត អាចព្យាយាមស្វែងរកមុខងារស្រដៀងគ្នានេះ នៅលើឧបករណ៍របស់ខ្លួនបាន។

ខាងក្រោមនេះជាវិធានសាមញ្ញៗដែលគួរអនុវត្តនៅពេលដែលអ្នកប្រើកម្មវិធី Zoom។

១. ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធី

កម្មវិធី Zoom ត្រូវបានគេរកឃើញនូវចន្លោះប្រហោង និងចំណុចខ្សោយជាច្រើន ប៉ុន្តែគេក៏ទទួលស្គាល់ថា រាល់បញ្ហាទាំងនោះតែងត្រូវបានដោះស្រាយយ៉ាងលឿនផងដែរតាមរយៈការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធីរបស់ខ្លួន។ ដូច្នេះ ចំណុចសំខាន់មួយក្នុងចំណោមចំណុចសំខាន់ផ្សេងទៀតគឺ ត្រូវប្រាកដថាអ្នកបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពជាប្រចាំ និងកំពុងប្រើកម្មវិធី Zoom ជំនាន់ចុងក្រោយបង្អស់ ទាំងនៅលើទូរស័ព្ទ និងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក។

ដើម្បីធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព សូមធ្វើការ Sign in ចូលទៅក្នុងកម្មវិធី Zoom ចុចលើ Profile របស់អ្នក > ជ្រើសរើស “Check for Updates”

២- ដាក់ពាក្យសម្ងាត់សម្រាប់ការប្រជុំ

ជារឿយៗ យើងតែងតែឃើញមានការចែករំលែកតំណភ្ជាប់នៃការប្រជុំតាម Zoom នៅលើ Facebook ឬគេហទំព័រណាមួយជាសាធារណៈនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ប្រសិនបើមានអ្នកណាម្នាក់ចុចលើតំណភ្ជាប់នោះ ពួកគេក៏អាចចូលទៅក្នុងបន្ទប់ប្រជុំរបស់អ្នកបានភ្លាម បើទោះបីជាមិនការអញ្ជើញឱ្យចូលរួមក៏ដោយ។ ការដាក់ពាក្យសម្ងាត់ គឺដើម្បីការពារបន្ទប់ប្រជុំរបស់អ្នក ដោយតម្រូវឱ្យអ្នកចូលរួមត្រូវតែវាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវជាមុនសិន។

ដើម្បីដាក់ពាក្យសម្ងាត់ សូមបើកកម្មវិធី Zoom > ចូលទៅកាន់ Schedule > ធីកនៅលើ Passcode > Save

សូមធ្វើការចែករំលែកព័ត៌មានអំពីការប្រជុំ ដូចជា តំណភ្ជាប់នៃការប្រជុំ ឬលេខសម្គាល់បន្ទប់ប្រជុំ(Meeting Link or Meeting ID) និងពាក្យសម្ងាត់ តែចំពោះមនុស្សដែលត្រូវបានអញ្ជើញឱ្យចូលរួមតែប៉ុណ្ណោះ។ រាល់ការចែករំលែកព័ត៌មានសំខាន់ៗទាំងនេះ គួរធ្វើឡើងតាមរយៈកម្មវិធីទំនាក់ទំនងដែលមានសុវត្ថិភាព ដូចជាប្រើកម្មវិធី Signal ជាដើម។ល។

៣- បិទមុខងារដែលភ្ជាប់ពាក្យសម្ងាត់ ជាមួយនឹងតំណភ្ជាប់បន្ទប់ប្រជុំ

ពាក្យសម្ងាត់បន្ទប់ប្រជុំនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ជាមួយនឹងតំណភ្ជាប់បន្ទប់ប្រជុំ ហើយប្រសិនបើអ្នកបើកមុខងារនេះឱ្យដំណើរការ នោះអ្នកចូលរួម នឹងអាចចូលរួមបាន ដោយគ្រាន់តែចុចនៅលើតំណភ្ជាប់ដែលអ្នកបានចែករំលែក ដោយមិនចាំបាច់វាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់នោះទេ។ ដើម្បីបិទមុខងារនេះ អ្នកត្រូវៈ

ចូលទៅកាន់ https://zoom.us/profile/setting?tab=meeting
អូសចុះក្រោម ស្វែងរក “Embed passcode in invite link for one-click join” អូសទៅឆ្វេង ដើម្បីបិទមុខងារនេះ។
យើងក៏ណែនាំឱ្យអ្នកបើកមុខងារមួយ ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកចូលរួមតាមទូរស័ព្ទ ត្រូវតែវាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ផងដែរ ដោយចុចអូសទៅខាងស្តាំលើ “Require passcode for participants joining by phone”។

៤- បើកមុខងារ Waiting Room

ក្នុងនាមជាអ្នកដឹកនាំការប្រជុំ (Host) ត្រូវកំណត់ កុំអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកចូលរួម អាចចូលទៅក្នុងបន្ទប់ប្រជុំបាន មុនពេលការប្រជុំចាប់ផ្តើម។ គ្រប់អ្នកចូលរួមត្រូវតែរង់ចាំ និងអាចចូលទៅក្នុងបន្ទប់ប្រជុំបានលុះត្រាតែទទួលបានការអនុញ្ញាតពីអ្នកដឹកនាំការប្រជុំ។

មុខងារ Waiting Room នេះ គឺជាការបន្ថែមសុវត្ថិភាពមួយជាន់ទៀតលើការដាក់ពាក្យសម្ងាត់ ដោយបន្ទាប់ពីអ្នកចូលរួមទទួលបានការអញ្ជើញ ទីមួយពួកគេត្រូវវាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ឱ្យបានត្រឹមត្រូវសិន និងទីពីរពួកគេត្រូវរង់ចាំ រហូតដល់ទទួលបានការអនុញ្ញាតឱ្យចូលពីអ្នកដឹកនាំការប្រជុំ។

ការធ្វើបែបនេះ គឺអនុញ្ញាតឱ្យអ្នករៀបចំការប្រជុំ មានលទ្ធភាពអាចធ្វើការផ្ទៀងផ្ទាត់ និងពិនិត្យអ្នកចូលរួមប្រជុំម្តងម្នាក់ៗ ដើម្បីឱ្យច្បាស់ថា គ្មានជនប្លែកដែលមិនបានអញ្ជើញ អាចចូលក្នុងបន្ទប់ប្រជុំបាននោះទេ។ ដើម្បីបើកមុខងារនេះ អ្នកត្រូវបើកកម្មវិធី Zoom ជាមុនសិន > ចូលទៅកាន់ Schedule > ធីកនៅលើ Waiting Room > Save

៥- បើកមុខងារ ដែលអាចលុប ឬដកអ្នកចូលរួមណាម្នាក់ចេញពីការប្រជុំ

នៅពេលកំពុងប្រជុំ ប្រសិនបើមានសមាជិកណាម្នាក់ ធ្វើឱ្យរំខាន ឬបង្កបញ្ហាដល់ការប្រជុំទាំងមូល នោះអ្នកដឹកនាំការប្រជុំអាចមានសិទ្ធិក្នុងការដេញពួកគេចេញពីបន្ទប់ប្រជុំ ដោយអាចលុប (Remove) សមាជិកនោះចេញពីការប្រជុំបាន។

អ្នកអាចស្វែងរកមុខងារនេះបាន នៅពេលដែលអ្នកកំពុងប្រជុំ ដោយចូលទៅកាន់ Security ដែលនៅផ្នែកខាងក្រោម > បន្ទាប់មកចុចលើ “Remove Participant”។

សូមចាំថា សមាជិកដែលបានលុបចេញពីអង្គប្រជុំ មិនអាចត្រលប់ចូលរួមការប្រជុំនេះបានវិញទេ លុះត្រាតែមានការអនុញ្ញាតពីអ្នកដឹកនាំការប្រជុំ ដោយអ្នកដឹកនាំការប្រជុំត្រូវចូលទៅបើកមុខងារ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកដែលបានលុបចេញ អាចចូលរួមវិញបាន។

ដើម្បីបើកមុខងារនេះត្រូវចូលទៅកាន់ https://zoom.us/profile/setting > ស្វែងរក “Allow removed participants to rejoin” > អូសទៅខាងស្តាំដើម្បីបើកមុខងារនេះឡើងវិញ។

៦- ចាក់សោបន្ទប់ប្រជុំរបស់អ្នក

នៅពេលដែលការប្រជុំចាប់ផ្តើម ជាមួយនឹងវត្តមានគ្រប់គ្នាក្នុងបន្ទប់ប្រជុំ អ្នករៀបចំការប្រជុំអាចធ្វើការចាក់សោបន្ទប់ប្រជុំបាន ដើម្បីកុំឱ្យអ្នកផ្សេងអាចលួចចូលស្តាប់ការប្រជុំបាន។

មុខងារនេះអាចរកឃើញនៅពេលដែលអ្នកកំពុងប្រជុំ ដោយចូលទៅកាន់ Security នៅផ្នែកខាងក្រោម > ចុចលើ Lock Meeting

៧- បើកមុខងារមិនឱ្យមានការលួចថតពេលប្រជុំ

ដើម្បីចៀសវាងការលួចថត (Record) ការប្រជុំ អ្នកអាចបើកមុខងារដែលតម្រូវឱ្យអ្នកចូលរួម ត្រូវតែទទួលបានការអនុញ្ញាតជាមុន ពីអ្នកដឹកនាំការប្រជុំ ទើបពួកគេអាចធ្វើការ Record ការប្រជុំបាន។

ដើម្បីបើកមុខងារនេះ អ្នកត្រូវ ចូលទៅកាន់ https://zoom.us/profile/setting?tab=recording
អូសចុះក្រោម ស្វែងរក “Recording notifications – Zoom clients” ធីកលើ “Ask host to confirm before starting a recording” > Save

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រសិនបើអ្នកចូលរួមនៅតែចង់ធ្វើការថតការប្រជុំ ពួកគេនៅតែមានវិធី ផ្សេងៗទៀតដដែល ដូចជា ថតវីឌីអូ ឬសំឡេងចេញពីកាមេរ៉ាទូរស័ព្ទ ឬដោយប្រើឧបករណ៍ថតផ្សេងៗទៀតរបស់ពួកគេ។ មុខងារនេះ គឺគ្រាន់តែមិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកចូលរួមប្រើមុខងារថត ដែលមានស្រាប់នៅលើកម្មវិធី Zoom តែប៉ុណ្ណោះ។

ទោះបី Zoom ទទួលបានការពេញនិយមខ្លាំងពីអ្នកប្រើប្រាស់ ប៉ុន្តែវាក៏មានបញ្ហាច្រើនទាក់ទងសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ហើយជាពិសេសជាងនេះទៅទៀត គេមានការបារម្ភខ្លាំងលើការ ការពារឯកជនភាព។ ប្រសិនបើអ្នកគិតពីបញ្ហាសុវត្ថិភាព និងឯកជនភាពខ្លាំង យើងសូមណែនាំកម្មវិធីមួយដែលមានឈ្មោះថា Jitsi ដែលកម្មវិធីនេះប្រើជំនួសកម្មវិធី Zoom បាន ហើយវាជាកម្មវិធីបើកចំហកូដ (Open Source)។ អ្នកអាចស្វែងយល់ពីកម្មវិធីនេះបន្ថែមនៅក្នុងអត្ថបទនេះ។ អ្នកទាំងអស់គ្នាអាចស្វែងយល់ពីកម្មវិធីសុវត្ថិភាពផ្សេងៗទៀតនៅក្នុងទំព័រ កម្មវិធីសុវត្ថិភាពរបស់យើង។

ប្រភពៈ

June 28, 2021

អ្វីទៅជា Phishing?

Technology photo created by freepik – www.freepik.com

បច្ចុប្បន្នភាពនៃការវាយប្រហារតាមរយះការប្រើប្រាស់តំណរភ្ជាប់បោកបញ្ឆោតក្នុងកម្ពុជា ថ្មីៗនេះការវាយប្រហារតាមអ៊ីនធឺណិតមានការកើនឡើងគួរឲ្យកត់សម្គាល់តាមរយះការប្រើប្រាស់តំណរភ្ជាប់បោកបញ្ឆោតដើម្បីទាញយកព័ត៍មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ជាក់ស្តែងនៅក្នុងវិស័យធនាគារ ជនឆបោក៣នាក់បានក្លែងបន្លំផ្ញើសារទៅឲ្យអតិថិជនរបស់ធនាគារកាណាឌីយ៉ាតាមរយះកម្មវិធីតេឡេក្រាម (Telegram) ហើយបានប្រាប់អតិថិជនទាំងអស់នោះថាគណនីធនាគាររបស់ពួកគេមានអ្នកលួចចូល។ដូចនេះតម្រូវឲ្យពួកគេចុចចូលតំណរភ្ជាប់មួយដើម្បីចូលទៅកាន់គេហទំព័រដើម្បីបំពេញព័ត៍មានសម្ងាត់ឬព័ត៍ផ្ទាល់ខ្លួននៃគណនីធនាគាររបស់ពួកគេ។ក្រោយពីបំពេញព័ត៍មានទាំងនោះរួចអតិថិជនទាំងនោះបានត្រួតពិនិត្យសមតុល្យក្នុងគណនីហើយចុងក្រោយទើបបានដឹងថាសាច់ប្រាក់មួយចំនួនត្រូវបានបាត់បង់។បន្ទាប់មកពួកគេក៏បានរាយការណ៍ព័ត៍មានទាំងនេះទៅកាន់ធនាគារកាណាឌីយ៉ា។ បន្ទាប់ពីបានធ្វើការស៊ើបអង្កេតពីបញ្ហានេះរួចជនឆបោកទាំងបីរូបនោះត្រូវបានចាប់ខ្លួននិងដោះស្រាយតាមនីតិវិធីច្បាប់។

ក្រៅពីករណីនេះយើងក៏បានឃើញថាការឆបោកតាមរយះតំណរភ្ជាប់ឆបោកជាច្រើនត្រូវបានកើតឡើងនិងរីកសាយភាយនៅលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក (Facebook) ដែលក្នុងនោះមានការឈ្នះរង្វាន់ពីក្រុមហ៊ុនកូកាកូឡានិងក្រុមហ៊ុនអ៉ាម៉ាហ្សូនជាដើមតាមរយះការបំពេញព័ត៍មានផ្ទាល់ខ្លួនសំខាន់ៗមួយចំនួន។តាមការសង្កេតយើងបានឃើញថាអ្នកប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកជាច្រើនបានបំពេញព័ត៍មានផ្ទាល់ខ្លួនតាមរយះការស្នើសុំពីតំណរភ្ជាប់នោះ ហើយបានចែករំលែកបន្តទៅកាន់មិត្តភ័ក្រ្តរបស់ពួកគេនៅក្នុងហ្វេសប៊ុកទៀត។ ជាលទ្ធផលអ្នកដែលបានចុះឈ្មោះក្នុងការឈ្នះរង្វាន់ទាំងនោះមានបញ្ហារអាក់រអួលមួយចំនួនក្នុងការប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុករបស់ពួកគេ។ទាក់ទងជាមួយបញ្ហានេះ ក្រសួងប្រៃសណីយ៍និងទូរគមនាគមន៍ ក៏បានណែនាំឱ្យពលរដ្ឋប្រយ័ត្នចំពោះការឆបោកតាមអ៊ីនធឺណិតដោយប្រើឈ្មោះ“មូលនិធិសុខុមាលភាពកូកាកូឡា” ។

ករណីខាងលើនេះបានសរបញ្ជាក់ឲ្យយើងឃើញថានរណាក៏ដោយឲ្យតែប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិត សុទ្ធតែមានលទ្ធភាពក្លាយជាជនរងគ្រោះពីការបោកបញ្ឆោតមួយនេះ។ព្រោះថាអ្វីក៏ដោយឲ្យតែជាប្រយោជន៍ ពួកគេនឹងព្យាយាមយកពីអ្នកឲ្យអស់ពីលទ្ធភាព ដែលក្នុងនោះរួមមានហិរញ្ញវត្ថុទិន្នន័យនិងអត្តសញ្ញាណផ្ទាល់ខ្លួនសំខាន់ៗដែលអ្នកមាននៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ដូចនេះអ្នកត្រូវដឹងថាវាគ្មានអ្វីដែលមិនគិតថ្លៃនៅលើអ៊ីនធឺណិតនោះទេ ព្រោះថាទិន្នន័យរបស់អ្នកគឺជាថ្នូរដោះដូរមួយដ៏សំខាន់សំរាប់ជនបោកទាំងនោះ។ ហើយវាស្របនឹងសុភាសិតខ្មែរមួយបានពោលថាប្រហែសបាត់ប្រយ័ត្នគង់។ដូចនេះអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតទាំងអស់ត្រូវចេះយល់ពីតំលៃអំពីទិន្នន័យដែលពួកគេមាននៅលើអ៊ីនធឺណិតនិងចេះប្រុងប្រយ័ត្នពីការឆបោកទាំងនេះ។

វិធីសាស្ត្រទប់ស្កាត់និងការពារពីPhishing

កុំចុចលើតំណរភ្ជាប់ ឬទាញយកឯកសារភ្ជាប់ពីអ៊ីម៉ែលនៅក្នុងអ៊ីម៉ែលដែលអ្នកសង្ស័យ។
កុំផ្តល់ព័ត៍មានផ្ទាល់ខ្លួន ឬព័ត៍មានគណនីធនាគារតាមការស្នើសុំ ប្រសិនបើអ្នកមានការសង្ស័យពីតំណរភ្ជាប់នោះឬនៅមិនទាន់ច្បាស់ថាជនដែលទាក់ទងអ្នកនោះជានរណា។
ពិនិត្យនិងផ្ទៀងផ្ទាត់តំណរភ្ជាប់ឬអាស័យដ្ឋានអ៊ីម៉ែលឲ្យបានច្បាស់មុននឹងចុច។
អ្នកអាចស្វែងរកព័ត៍មាន ឬស្រាវជ្រាវបន្ថែមនៅលើអ៊ីនធឺណិតដើម្បីរកមើលថាតើករណីនេះធ្លាប់បានកើតចំពោះអ្នកណាផ្សេងដែរឬទេ។

ករណីអ្នកបានចុចតំណរភ្ជាប់ទាំងនោះ

ផ្លាស់ប្តូរលេខសម្ងាត់គណនីហ្វេសប៊ុករបស់អ្នក
បើកមុខងារសុវត្ថិភាពបន្ថែម2 Step Verification ឬ2-factor authenticationលើគណនីអ្នក។
ចូលMessenger ដើម្បីដឹងថាតើមិត្តភ័ក្រ្តរបស់អ្នកណាខ្លះបានទទួលសារទាំងនោះ។
ចែករំលែកបន្តទៅកាន់មិត្តភ័ក្រ្តរបស់អ្នកអំពីតំណរឆបោកនោះ។

ត្រួតពិនិត្យមើលFacebook Session Log-inថាអំពីឧបករណ៍និងប្រវត្តិទីតាំងដែលចូលគណនីរបស់អ្នក។

ប្រភពៈ

June 24, 2021

ឯកជនភាពសំខាន់ៗនៅលើ Facebook ដែលអ្នកគួរតែធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ

Photo by Solen Feyissa on Unsplash

ការបង្ហាញខាងក្រោមនេះ យើងអនុវត្តនៅលើកុំព្យូទ័រ វាអាចមានភាពខុសគ្នាខ្លះជាមួយនឹងការប្រើ Facebook នៅលើទូរស័ព្ទដៃ។ ម្យ៉ាងទៀត Facebook ក៏តែងតែធ្វើបច្ចុប្បន្នភាព ដែលអាចផ្លាស់ប្តូរទីតាំង និងមុខងារមួយចំនួន ដែលអាចខុសគ្នាជាមួយនឹងអ្វីដែលបានបង្ហាញនៅក្នុងអត្ថបទនេះ។

១- ដក Profile របស់អ្នកមិនឱ្យគេស្វែងរកឃើញនៅលើអ៊ីនធឺណិត
ជាធម្មតា Profile របស់អ្នកត្រូវបានដាក់បង្ហាញជាសាធារណៈ (Public) នៅលើអ៊ីនធឺណិត ដែលមានន័យថា អ្នកផ្សេងអាចស្វែងរកឈ្មោះរបស់អ្នកតាមរយៈ Google និងកម្មវិធីស្រាវជ្រាវ (Search Engine) ផ្សេងៗទៀតបាន ទោះបីជាពួកគេមិនមែនជាមិត្តនៅក្នុង Facebook របស់អ្នកក៏ដោយ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកផ្សេងអាចស្វែងរកអ្នកឃើញនៅលើអ៊ីនធឺណិត អ្នកអាចចូលទៅកំណត់ដូចខាងក្រោម។

សូមចាំថា ការដក Profile របស់អ្នកចេញពីអ៊ីនធឺណិតនេះ ត្រូវការពេលវេលាមួយរយៈដើម្បីឱ្យ Facebook ធ្វើការតាមការស្នើសុំរបស់អ្នក។

ចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings > នៅផ្នែកខាងឆ្វេង ចុចលើ Privacy > អូសចុះក្រោម ស្វែងរក “How People Find and Contact You” នៅត្រង់ “Do you want search engines outside of Facebook to link to your profile?” ដោះធីកនៅកន្លែង “Allow search engines outside of Facebook to link to your profile”។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Privacy > Do you want search engines outside of Facebook to link to your Profile?

២- បិទមិនឱ្យអ្នកផ្សេងមើលឃើញមិត្តភក្តិ Facebook របស់អ្នក
ជាធម្មតា មិត្តភក្តិនៅក្នុង Facebook របស់អ្នកអាចមើលឃើញដោយមនុស្សគ្រប់គ្នា មិនថាពួកគេជាមិត្តភក្តិ (Friends) ឬមិនមែនជាមិត្តនៅក្នុង Facebook របស់អ្នកក៏ដោយ។ ការបង្ហាញបញ្ជីមិត្តភក្តិ (Friends List) នៅក្នុង Facebook របស់អ្នក អាចជួយឱ្យមានភាពងាយស្រួលដល់អ្នកផ្សេងដែលចង់ស្វែងរកអ្នក ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមិនចង់បង្ហាញឱ្យគ្រប់គ្នាដឹងថាអ្នកណាខ្លះជាមិត្តរបស់នោះទេ អ្នកអាចចូលទៅកំណត់ដូចខាងក្រោម។

ចូលទៅកាន់៖ Settings & Privacy > Settings ចុចលើ “Privacy” ដែលនៅផ្នែកខាងឆ្វេង បន្ទាប់មកអូសចុះក្រោម ស្វែងរក “How people can find and contact you” ។ ចុចលើ “Who can see your friends list” បន្ទាប់មកជ្រើសរើស ជម្រើសណាមួយដែលអ្នកពេញចិត្ត។

“Public” មានន័យថាគ្រប់គ្នាអាចមើលឃើញមិត្តភក្តិរបស់អ្នក
“Friends” មានន័យថា មានតែមិត្តភក្តិរបស់នៅក្នុង Facebook អ្នកទេ ដែលអាចមើលឃើញ
“Only Me” មានន័យថា អ្នកបិទមិនឱ្យអ្នកណាផ្សេងមើលឃើញទេ។
នៅក្នុងនោះក៏មានជម្រើសមួយចំនួនទៀត ដែលអ្នកអាចជ្រើសបាន ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកពិតជាមិនចង់ឱ្យអ្នកផ្សេងអាចមើលឃើញមិត្តភក្តិ Facebook របស់អ្នកទេ សូមជ្រើសរើសយក “Only Me” ។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Privacy > Who can see your friends list?

៣- កំណត់ផូស (Post) ចាស់ៗរបស់អ្នកពី Public ទៅ Friend
នៅពេលដែលអ្នកផូសនៅលើ Facebook ផូសរបស់អ្នកនឹងដាក់ជាសាធារណៈ (Public) ដោយស្វ័យប្រវត្តិ មានន័យថា អ្នកគ្រប់គ្នាអាចមើលឃើញផូសរបស់អ្នក។ កាលពីមុនអ្នកអាចមិនចាប់អារម្មណ៍ ឬមិនបានដឹងថាគ្រប់ផូសរបស់អ្នកមុនៗ ត្រូវបានដាក់ជាសាធារណៈ (Public) ប៉ុន្តែ Facebook អាចអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកធ្វើការកែប្រែពីការបង្ហាញផូសទាំងនោះពីសាធារណៈ (Public) ប្តូរទៅជាការបង្ហាញផូសចាស់ៗទាំងនោះឱ្យតែមិត្តភក្តិ (Friends) នៅក្នុង Facebook របស់អ្នកឃើញតែប៉ុណ្ណោះ។

ចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings > ចុចលើ “Privacy” នៅផ្នែកខាងឆ្វេង > ត្រង់ “Your Activity” ចុចលើ “Limit Past Posts”។ ចុចលើ “Limit the audience for posts you’ve shared with friends of friends or Public?” > Limit Past Posts។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Privacy > Limit the audience for posts you’ve shared with friends of friends of Public?

៤- កំណត់មិនឱ្យគេផូស (Post) ចូលទៅក្នុង Facebook របស់អ្នក (Timeline Review)
នៅលើ Facebook គ្រប់គ្នាអាចផូសចូលទៅក្នុង Facebook របស់អ្នក (Tag)។ នេះប្រហែលជាអ្នកបានជួប បានជជែកពិភាក្សា ឬបានថតរូបជុំគ្នាជាមួយពួកគេ ហើយពួកគេក៏ផូសអ្វីដែលបានពិភាក្សាគ្នា ឬ Tag រូបដែលបានថតជុំគ្នាឱ្យអ្នកជាដើម។ល។ ពេលខ្លះអ្នកប្រហែលជាមិនចង់ឃើញផូសអ្នកដទៃស្ថិតនៅក្នុង Timeline របស់អ្នករហូតនោះទេ។ ប្រសិនបើអ្នកចង់កំណត់ថា គ្រប់ផូសដែលអ្នកផ្សេង Tag ឱ្យអ្នក អាចបង្ហាញនៅក្នុង Timeline របស់អ្នកបានលុះត្រាតែ អ្នកបានពិនិត្យ (Review) និងអនុញ្ញាត (Approve) ជាមុនសិន។

ចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings បន្ទាប់មកចុចលើ “Profile and Tagging” នៅផ្នែកខាងឆ្វេង។ នៅត្រង់ “Reviewing” ចុច Edit លើ “Review posts that you’re tagged in before the post appears on your profile?”។

ចាប់ពីពេលនេះទៅ នៅពេលដែលអ្នកផ្សេង Tag អ្នកនៅក្នុងផូសរបស់ពួកគេ អ្នកនឹងទទួលបានការជូនដំណឹងជាមុន (Notification) ដើម្បីឱ្យអ្នកដឹងថា មានគេ Tag អ្នក ហើយអ្នកអាចសម្រេចថាតើអ្នកគួរឱ្យផូសនោះ ចូលទៅក្នុង Timeline របស់អ្នកឬអត់។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Profile and tagging > Review posts that you’re tagged in before the post appears on your profile?

៥- បិទមុខងារ ចំណាំមុខ (Facial Recognition)
ប្រសិនបើអ្នកបើកមុខងារនេះឱ្យដំណើរការ Facebook នឹងចងចាំទម្រង់មុខរបស់អ្នក ហើយនៅពេលដែលមានអ្នកណាម្នាក់ បានផូសរូបថតដែលមានរូបអ្នកក្នុងនោះ នោះ Facebook នឹងធ្វើការ tag រូបនោះឱ្យអ្នកដោយស្វ័យប្រវត្តិ។

ប្រសិនបើអ្នកចង់បិទមុខងារនេះ អ្នកអាចចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings ចុចលើ “Face Recognition” ដែលនៅផ្នែកខាងឆ្វេង បន្ទាប់មកចុចលើ “Edit”។ ជ្រើសរើស No ត្រង់ “Do you want Facebook to be able to recognize you in photos and videos?” ដើម្បីបិទមុខងារនេះ។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Face recognition > Do you want Facebook to be able to recognize you in photos and videos?

៦- កំណត់មិនឱ្យអ្នកផ្សេងអាចស្វែងរកអ្នកតាមរយៈអ៊ីមែល ឬលេខទូរស័ព្ទ
ឈ្មោះរបស់អ្នកនៅលើ Facebook មិនអាចលាក់បានទេ។ ជាគោលការណ៍ឈ្មោះនៅលើ Facebook របស់អ្នក ត្រូវបានកំណត់ដាក់បង្ហាញជាសាធារណៈ (Public) ដោយស្វ័យប្រវត្តិ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រៅពីឈ្មោះ អ្នកផ្សេងក៏អាចស្វែងរកអ្នកឃើញ តាមរយៈ លេខទូរស័ព្ទ ឬតាមរយៈអាសយដ្ឋានអ៊ីមែល ដែលអ្នកបានដាក់នៅក្នុង Facebook របស់អ្នក។

ប្រសិនបើអ្នកមិនចង់ឱ្យអ្នកផ្សេងអាចស្វែងរកអ្នកតាមអ៊ីមែល និងលេខទូរស័ព្ទទេ អ្នកអាចចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings ចុចលើ “Privacy” ដែលនៅផ្នែកខាងឆ្វេង។ អូសចុះក្រោម ស្វែងរក “How people can find and contact you”។ រើសយក Only me ត្រង់ “Who can look you up using the email address you provided?” និង “Who can look you up using the phone number you provided?”

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Privacy > Who can look you up using the email address/phone number you provided?

៧- ត្រួតពិនិត្យមើល Apps និងគេហទំព័រ ដែលបានភ្ជាប់ជាមួយ Facebook អ្នក
Cambridge Analytica អាចប្រមូលទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ Facebook បានប្រហែល៨៧លាននាក់ តាមរយៈការ App និង គេហទំព័រផ្សេងៗនេះឯង។ បញ្ហានេះកើតឡើងនៅពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់ Facebook យកគណនីខ្លួនឯង ទៅធ្វើការ Login ចូលទៅកាន់ App ឬគេហទំព័រណាមួយ។

ការអនុញ្ញាតឱ្យ App ឬគេហទំព័រណាមួយអាចភ្ជាប់ទៅកាន់ Facebook របស់អ្នក នោះមានន័យថា អ្នកក៏បានអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេអាចប្រមូលទិន្នន័យដែលមាននៅក្នុង Facebook របស់អ្នកដែរ។ ទោះបីជាមានការកែប្រែខ្លះ ពីការគ្រប់គ្រងការប្រមូលទិន្នន័យនេះហើយក៏ដោយ វានៅតែមានសារសំខាន់ ក្នុងការពិនិត្យមើលឱ្យដឹងថា តើមាន App ឬគេហទំព័រណាខ្លះបានភ្ជាប់ទៅកាន់ Facebook របស់អ្នក។

ដើម្បីមើលបញ្ជីឈ្មោះ App និងគេហទំព័រដែលបានភ្ជាប់ទៅកាន់ Facebook របស់អ្នក សូមចូលទៅកាន់ Settings & Privacy > Settings ចុចលើ “Apps and websites” ដែលនៅផ្នែកខាងឆ្វេង។ នៅត្រង់ “Active” អ្នកអាចនឹងឃើញ App និងគេហទំព័រមួយចំនួន។ អ្នកអាចធ្វើការលុប App ឬ គេហទំព័រមួយចំនួនចេញ ប្រសិនបើអ្នកគិតថា អ្នកមិនចង់ឱ្យ App ឬគេហទំព័រទាំងនោះភ្ជាប់ជាមួយ Facebook របស់អ្នក។

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Settings > Apps and websites.

៨- មើលថាតើ Facebook របស់អ្នកបង្ហាញទៅអ្នកដទៃក្នុងទម្រង់បែបណា
Facebook អាចឱ្យអ្នកមើលថា តើ Facebook របស់អ្នកមានទម្រង់ដូចម្តេចនៅពេលអ្នកផ្សេងចូលទៅកាន់ Profile របស់អ្នក។ ការដឹងថាតើអ្នកផ្សេងមើលឃើញព័ត៌មានអ្វីខ្លះនៅលើ Facebook របស់អ្នក អាចជួយឱ្យអ្នកមើលដឹងថា តើព័ត៌មានអ្វីខ្លះបានបង្ហាញជាសាធារណៈ ហើយអ្នកក៏អាចលាក់ ឬលុបព័ត៌មានមួយចំនួនដែលអ្នកមិនចង់បង្ហាញចេញបាន។

ដើម្បីចូលទៅកាន់មុខងារនេះ អ្នកត្រូវចូលទៅកាន់ Profile របស់អ្នកជាមុនសិន > បន្ទាប់មកចុចលើ និមិត្តសញ្ញាចុចបីដង (…) > ចុចលើ View as

ចុចលើតំណភ្ជាប់ខាងក្រោមដើម្បីចូលទៅកាន់ទីតាំងខាងលើៈ
Facebook > Profile.

សូមចាំថា Facebook នៅតែមានបញ្ហាជាច្រើនទាក់ទងនឹងការពារឯកជនភាព និងទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីឱ្យមានសុវត្ថិភាព សូមព្យាយាមកំណត់មុខងារការពារឯកជនភាព និងសុវត្ថិភាព ដែលមានស្រាប់ឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើបាន។

ប្រភពៈ https://www.howtogeek.com/727135/7-important-facebook-privacy-settings-to-change-right-now/

June 17, 2021

Google អនុញ្ញាតអ្នកប្រើប្រាស់ Android អាចបដិសេធចំពោះការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មណាដែលតាមដានពួកគេ

Photo by Solen Feyissa on Unsplash

ការដាក់ឱ្យប្រើមុខងារនេះ ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុន Apple បានធ្វើការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកឯកជនភាព ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ iPhone និង iPad របស់ខ្លួនអាចបដិសេធការតាមដានការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មពីកម្មវិធីដែលមានលើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ iOS ចាប់ពីជំនាន់១៤.៥ (iOS 14.5) ឡើងទៅ។

នៅពេលដែលគោលការណ៍នេះត្រូវបានដាក់ឱ្យអនុវត្ត ក្រុមហ៊ុន Google នឹងមិនអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកបង្កើតកម្មវិធីចូលទៅកាន់ Advertising IDs ដែលជាកន្លែងពិសេសមួយអាចកំណត់អត្តសញ្ញាណឧបករណ៍របស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីតាមដានពីសកម្មភាពនៃការប្រើកម្មវិធីនៅលើទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ។ ជាទូទៅអ្នកបង្កើតកម្មវិធីអាចយកទិន្នន័យពី Advertising IDs នេះទៅប្រើ ដើម្បីកំណត់គោលដៅនៃការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មឱ្យបានប្រសើរ និងមានប្រសិទ្ធភាពតាមយុទ្ធសាស្រ្តទីផ្សាររបស់ពួកគេ។

នៅពេលដែលអវត្តមាន Advertising IDs ក្រុមហ៊ុន Google បានណែនាំទៅអ្នកបង្កើតកម្មវិធីនៅលើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Android ទាំងអស់ថា ពួកគេអាចប្រមូលទិន្នន័យពីអ្នកប្រើប្រាស់បានលុះត្រាតែ ការប្រមូលទិន្នន័យទាំងនោះ អនុលោមតាមគោលការណ៍ឯកជនភាពរបស់កម្មវិធី ហើយក៏ត្រូវស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនៃការចែកចាយទិន្នន័យរបស់អ្នកអភិវឌ្ឍកម្មវិធី (Developer Distribution Agreement) ផងដែរ។

ការផ្លាស់ប្តូរដ៏ធំផ្នែកឯកជនភាពរបស់ Google នេះ ធ្វើឡើងមុនផែនការរបស់ក្រុមហ៊ុនដែលបានគ្រោងទុក និងយកលំនាំតាមក្រុមហ៊ុន Apple ដែលបានតម្រូវឱ្យគ្រប់កម្មវិធីនៅលើ iOS ត្រូវបង្ហាញព័ត៌មានទាំងអស់ដែលកម្មវិធីបានប្រមូលពីអ្នកប្រើប្រាស់ និងត្រូវទទួលបានការអនុញ្ញាតពីអ្នកប្រើប្រាស់ជាមុនសិនមុននឹងកម្មវិធីទាំងនោះអាចប្រមូលទិន្នន័យពីពួកគេបាន។

ប្រភព៖ https://thehackernews.com/2021/06/google-to-let-android-users-opt-out-to.html

June 9, 2021

ភាពចម្រូងចម្រាសរវាងក្រុមហ៊ុន Apple និង Facebook

បច្ចុប្បន្នភាពចុងក្រោយរបស់iPhone(iOS14)អាចឲ្យអ្នកកំណត់ការអនុញ្ញាតឲ្យកម្មវិធីនានាដែលអ្នកបានតម្លើងក្នុងការតាមដាននូវសកម្មភាពនៅលើកម្មវិធី និងគេហទំព័រនានា។ ដំណើរការនេះបានបង្កើតនូវតម្លាភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងនូវឯកជនភាពរបស់អ្នក។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយក្រុមហ៊ុនFacebook ហាក់ដូចជាមិនពេញចិត្តនឹងការផ្លាស់ប្តូររបស់ក្រុមហ៊ុនAppleឡើយ ពីព្រោះវាបានគំរាមកំហែងដល់ប្រភពចំណូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រុមហ៊ុនFacebook ដែលមានទឹកប្រាក់រហូតទៅដល់៨៦លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក។ ចំនូលទាំងនេះបានមកពីការផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម។ ក្រុមហ៊ុនFacebookបានធ្វើយុទ្ធនាការដើម្បីប្រឆាំងនឹងក្រុមហ៊ុនAppleតាមរយៈការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតាមកាសែតក្នុងស្រុកនិងការលេចចេញនៅក្នុងកម្មវិធីFacebookដើម្បីលើកទឹកចិត្តអ្នកប្រើប្រាស់ឲ្យទទួលយកការតាមដានរបស់ខ្លួន។ លើសពីនេះទៀតក្រុមហ៊ុនFacebookបានចោទប្រកាន់ការផ្លាស់ប្តូររបស់ក្រុមហ៊ុនApple គឺដើម្បីបង្កើនលទ្ធភាពក្នុងការប្រកួតប្រជែងរបស់ខ្លួនហើយការពិត គឺមិនខ្វល់នឹងការការពារឯកជនភាពរបស់អតិថិជនរបស់ខ្លួនឡើយ។

នាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនFacebookលោកMarkZuckerberg បាននិយាយថាក្រុមហ៊ុនAppleអាចគិតថាការធ្វើបែបនេះអាចជួយអតិថិជនរបស់ពួកគេ តាមពិតការផ្លាស់ប្តូរនេះគឺបង្កប់អត្ថន័យក្នុងការប្រកួតប្រជែងជាមួយដៃគូររបស់ពួកគេតែប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែបើតាមសម្តីនាយកប្រតិបត្តិក្រុមហ៊ុនApple លោកTimCookគាត់បានមានប្រសាសន៍ថាអតិថិជនរបស់Appleគួរមានជម្រើសក្នុងការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យរបស់ពួកគេ។ ជម្លោះនេះបានបញ្ជាក់ពីភាពខុសគ្នារវាងក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាដ៏ធំទាំងពីរនេះ ពីរបៀបក្នុងការរកលុយរបស់ពួកគេ។ Appleលក់ស្មាតហ្វូនកុំព្យូទ័រ និងឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យាមួយចំនួនទៀត រីឯក្រុមហ៊ុនFacebookរកចំនូលតាមរយៈការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដែលវាអាចកំណត់គោលដៅយ៉ាងជាក់លាក់ដោយផ្អែកលើទិន្នន័យចំនួន២,៨ពាន់លាននាក់ដែលកំពុងប្រើប្រាស់កម្មវិធីរបស់ពួកគេ។

May 28, 2021

តើ Clubhouse មានសុវត្ថិភាពកម្រិតណា?

Photo by Dmitry Mashkin on Unsplash

ថ្មីៗនេះ វត្តមានកម្មវិធីប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមជាសំឡេង (The Audio Chat App) ដែលមានឈ្មោះថា Clubhouse កំពុងទទួលបានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់ទូទាំងពិភពលោក រួមទាំងកម្ពុជាផងដែរ។

កម្មវិធីបណ្តាញសង្គមជាសំឡេងនេះ បង្កើតឡើងដោយលោក Paul Davison និង Rohan Seth ដែលជាសហគ្រិននៅសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២០។ អ្វីដែលកម្មវិធីបណ្តាញសង្គមមួយនេះ ខុសពីបណ្តាញសង្គមផ្សេងៗគឺ កម្មវិធីនេះផ្តោតទៅលើតែសំឡេងតែប៉ុណ្ណោះ។ សមាជិក Clubhouse អាចចូលក្នុងបន្ទប់និម្មិត (Virtual Rooms) ដើម្បីស្តាប់ ឬចូលរួមក្នុងការសន្ទនាដែលកំពុងជជែកពិភាក្សាផ្ទាល់ (Live) បានតែនៅពេលដែលពួកគេកំពុងតែជជែកពិភាក្សាតែប៉ុណ្ណោះ។

Clubhouse អាចទាញយកបានដោយសេរីសម្រាប់អ្នកប្រើ iPhone ចំពោះអ្នកប្រើទូរស័ព្ទ Android និងអាចប្រើបានក្នុងពេលឆាប់ៗនេះ។ អ្នកប្រើប្រាស់អាចប្រើកម្មវិធីនេះបាន លុះត្រាតែទទួលបានការអញ្ជើញពីអ្នកដែលបានប្រើកម្មវិធីនេះរួចហើយ។

សមាជិករបស់ Clubhouse អាចជ្រើសរើសប្រធានបទណាដែលពួកគេចាប់អារម្មណ៍ បន្ទាប់មកធ្វើការស្នើសុំចូលរួមក្នុងការពិភាក្សានោះ។ ការសន្ទនាមិនត្រូវបានរក្សាទុក (Record) ដោយកម្មវិធីនោះទេ ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែនៅទីនោះ ដើម្បីដឹងពីអ្វីដែលពួកគេបាននិយាយ។ ប៉ុន្តែនេះក៏ជាសំណួរដែលត្រូវបានចោទសួរថា តើរាល់ការសន្ទនានៅលើ Clubhouse ពិតជាត្រូវបានលុបចោលបន្ទាប់ពីកិច្ចពិភាក្សាចប់មែនទេ? តើយើងអាចជឿជាក់បានទេថា ពិតជាមិនមានអ្នកណាម្នាក់អាចលួចស្តាប់ ឬថតទុកការសន្ទនានៅក្នុងបន្ទប់របស់ Clubhouse?

ម៉ាស៊ីនមេនៅប្រទេសចិន (Chines Server)

ក្នុងពេលថ្មីៗកន្លងមកនេះ Clubhouse មានប្រជាប្រិយភាពយ៉ាងខ្លាំងពីសំណាក់អ្នកប្រើប្រាស់នៅប្រទេសចិន។ ប៉ុន្តែភ្លាមៗ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលចិនបានដឹងថា មានការពិភាក្សាជាច្រើនពីរឿងនយោបាយលើកម្មវិធីនេះ រដ្ឋាភិបាលចិនក៏បានបិទ (blocked) ជាបន្ទាន់ នៅថ្ងៃច័ន្ទទី ៨ ខែកុម្ភៈឆ្នាំ ២០២១។ ករណីនេះ បានធ្វើឱ្យអ្នកស្រាវជ្រាវឆ្ងល់ថា តើការសន្ទនានៅលើ Clubhouse មានភាពសម្ងាត់កម្រិតណា?

ការស៊ើបអង្កេតរបស់ Sandford Internet Observer (SIO) បានរកឃើញថា ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរបស់កម្មវិធី Clubhouse App ត្រូវបាន បង្កើតឡើងដោយ Agora។ Agora គឺជាក្រុមហ៊ុនដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងសៀងហៃ ប្រទេសចិន និងមានការិយាល័យកណ្តាលនៅ Silicon Valley សហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រុមហ៊ុននេះអភិវឌ្ឍ និងលក់កម្មវិធីទាក់ទងនឹងសំឡេង និងវីឌីអូ (real-time voice and video engagement) ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនផ្សេងៗទៀតដែលត្រូវការ យកទៅដាក់បន្ថែមចូលទៅក្នុងកម្មវិធីរបស់ខ្លួន ដូចអ្វីដែល Clubhouse ត្រូវការសម្រាប់កម្មវិធីបណ្តាញសង្គមរបស់ពួកគេ។

បញ្ហាសុវត្ថិភាពទិន្នន័យនៅលើ Clubhouse

កាលពីដើមខែកុម្ភៈ Stanford Internet Observatory (SIO) ក៏បានរកឃើញដែរថា អ្នកប្រើដែលមិនស្គាល់អត្តសញ្ញាណម្នាក់អាចចាក់ផ្សាយសំឡេង ចេញពីបន្ទប់ផ្សាយផ្ទាល់ជាច្រើនរបស់ Clubhouse ចូលទៅក្នុងគេហទំព័ររបស់ពួកគេ។ សារព័ត៌មាន Bloomberg បានបញ្ជាក់ពីការបែកធ្លាយទិន្នន័យនេះ។ Clubhouse បានឆ្លើយតបថា អ្នកប្រើប្រាស់នោះ បានរំលោភលើលក្ខខណ្ឌរបស់ខ្លួនដែលហាមមិនឱ្យមានការថតទុក (Record) ការសន្ទនាចេញពីបន្ទប់របស់Clubhouse ។ Clubhouse ក៏បានបញ្ជាក់ថា ពួកគេបានលុបគណនីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នោះ ចេញពីវេទិការបស់ខ្លួនរួចហើយ ប៉ុន្តែមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតអំពីចន្លោះប្រហោងរបស់កម្មវិធី និងការជួសជុលចំណុចខ្សោយដើម្បីការពារកុំឱ្យមានករណីនេះកើតឡើងនៅលើបណ្តាញសង្គមរបស់ខ្លួននៅថ្ងៃខាងមុខនោះទេ។

អត្ថបទដែលបានចុះផ្សាយនៅលើគេហទំព័ររបស់ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ Sandford Internet Observatory ដែលដាក់ចំណងជើងថា “Clubhouse នៅប្រទេសចិន៖ តើទិន្នន័យមានសុវត្ថិភាពដែរឬទេ? ឬ Clubhouse in China: Is the data safe?” បានសរសេរអំពីការរកឃើញនូវទំនាក់ទំនងរវាង Clubhouse និងក្រុមហ៊ុន Agora។ ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវមិនចោទសួរថា ហេតុអ្វីបានជាកម្មវិធីនេះត្រូវបានហាមឃាត់ នៅក្នុងប្រទេសចិនទេ តែបែរជាឆ្ងល់ថា ហេតុអ្វីបានជារដ្ឋាភិបាលចិនចំណាយពេលយូរម៉្លេះក្នុងការបិទ Clubhouse ក្នុងប្រទេសរបស់ខ្លួន?

ក្រុមអ្នកស្រាវជ្រាវ SIO បានបង្ហាញថា លេខសម្គាល់របស់អ្នកប្រើប្រាស់ Clubhouse (user’s unique Clubhouse ID number) និងលេខសម្គាល់បន្ទប់ក្នុងកម្មវិធីនេះ (Chatroom ID) ត្រូវបានបញ្ជូនទៅកាន់ម៉ាស៊ីនមេ និងនៅលើអ៊ីនធឺណិតក្នុងទម្រង់អក្សរធម្មតា (Plantext) ដែលមិនបានធ្វើកូដនីយកម្ម ឬអ៊ីនគ្រីប (Encrypted) ឱ្យមានសុវត្ថិភាពនោះទេ ហើយ Agora ទំនងជាអាចចូលទៅយកទិន្នន័យជាសំឡេងរបស់អ្នកប្រើប្រាស់បាន និងអាចប្រើលេខសម្គាល់របស់អ្នកប្រើប្រាស់ (Clubhouse ID) ដើម្បីដឹងពីព័ត៌មានរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ (User Profile) ផងដែរ។

បញ្ហាអំពីការការពារឯកជនភាព

យោងតាមអ្នកជំនាញលើការការពារទិន្នន័យបានលើកឡើងថា Clubhouse ប្រហែលជានៅមានចំណុចខ្វះខាតជាច្រើនលើការ ការពារឯកជនភាពជាមូលដ្ឋានរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ ដែលបានណែនាំដោយ បទបញ្ញត្តិស្តីពីការការពារទិន្នន័យរបស់សហភាពអឺរ៉ុប (GDPR) ។

ឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើអ្នកចង់អញ្ជើញមិត្តភក្តិ ឱ្យប្រើកម្មវិធីនេះ អ្នកត្រូវតែឱ្យកម្មវិធីនេះអាចមានសិទ្ធិចូលទៅប្រើទិន្នន័យនៅក្នុងបញ្ជីទំនាក់ទំនង (Contact List) របស់អ្នកទាំងមូលជាដើម។

នៅពេលដែលដាក់កម្មវិធីនេះឱ្យប្រើដំបូង Clubhouse ទាមទារសិទ្ធិក្នុងការចូលទៅកាន់បញ្ជីទំនាក់ទំនងដែលមានក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ បើអ្នកប្រើប្រាស់មិនព្រមផ្តល់សិទ្ធិនេះឱ្យទេ នោះពួកគេក៏មិនអាចអញ្ជើញអ្នកផ្សេងបានដែរ។ គួររំលឹកថា បច្ចុប្បន្ននេះ អ្នកអាចប្រើប្រាស់កម្មវិធីបានលុះត្រាតែអ្នកទទួលបានការអញ្ជើញណាមួយពីអ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានប្រើកម្មវិធីនេះរួចហើយ។

នៅពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់អនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីអាចចូលទៅកាន់បញ្ជីទំនាក់ទំនងនៅក្នុងទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ នោះកម្មវិធីនេះនឹងជំរុញឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ ធ្វើការអញ្ជើញអ្នកផ្សេងទៀតដែលមាននៅក្នុងបញ្ជីទំនាក់ទំនងក្នុងទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ ឱ្យចូលរួមប្រើប្រាស់ Clubhouse ដែរ។ កម្មវិធីនឹងប្រាប់ថាតើអ្នកណាខ្លះ នៅក្នុងបញ្ជីទំនាក់ទំនងរបស់ពួកគេ កំពុងប្រើ Clubhouse ហើយក៏បានបញ្ជាក់ថាពួកគេបានប្រើ Clubhouse តាំងពីពេលណាមក និងលើកទឹកចិត្តអ្នកឱ្យបង្កើតបន្ទប់សម្ងាត់ (Private Room) ដើម្បីស្វាគមន៍អ្នកទាំងនោះ។

បន្ទាប់ពីមានការរិះគន់លើបញ្ហានេះ កាលពីថ្ងៃទី ១២ ខែមីនា Clubhouse បានធ្វើការកែសម្រួលបញ្ហាមួយចំនួន ដែលពេលនេះ អនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់អាចអញ្ជើញអ្នកផ្សេងទៀតឱ្យចូលរួមប្រើកម្មវិធី ដោយមិនចាំបាច់ផ្តល់សិទ្ធិឱ្យកម្មវិធីចូលទៅកាន់បញ្ជីទំនាក់ទំនងនោះទេ។ ប៉ុន្តែការកែសម្រួលលើបញ្ហានេះ ធ្វើបានតិចតួចនៅឡើយ។ ឧទាហរណ៍ថា អ្នកកំពុងប្រើ Clubhouse បន្ទាប់មកមានអ្នកណាម្នាក់បានរក្សាទុកលេខទូរស័ព្ទរបស់អ្នកនៅក្នុងទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ ប្រសិនបើគេ អនុញ្ញាតឱ្យ Clubhouse ចូលទៅកាន់បញ្ជីទំនាក់ទំនងរបស់គេ នោះព័ត៌មានរបស់អ្នក ក៏នឹងលោតទៅកាន់អ្នកផ្សេងទៀតដែលមានលេខរបស់អ្នក ប្រាប់ពួកគេថា អ្នកក៏មានគណនី Clubhouse និងកំពុងប្រើ Clubhouse ដែរ។ ដូច្នេះពួកគេអាចធ្វើការទាក់ទងជាមួយអ្នកតាមកម្មវិធីនេះបាន បើទោះជាអ្នកខ្លួនឯងមិនបានអនុញ្ញាតឱ្យ Clubhouse ចូលទៅកាន់បញ្ជីទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកក៏ដោយ។ វានៅតែមិនមានវិធីណាដែលមិនអាចឱ្យអ្នកផ្សេងដឹងថា អ្នកកំពុងប្រើ Clubhouse នោះទេ ទោះបីជាអ្នកបានប្លុក (Block) អ្នកនោះក៏ដោយ។ គណនីរបស់អ្នក (Profile) នឹងនៅតែបង្ហាញជាសាធារណៈដល់ទៅកាន់មនុស្សដែលមានលេខទូរស័ព្ទរបស់អ្នកនៅក្នុងទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ។

ទោះបីជាយ៉ាងក៏ដោយ Clubhouse សន្យាថាពួកគេនឹងប្រឹងប្រែងក្នុងការពង្រឹងសុវត្ថិភាព និងឯកជនភាពសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់របស់ពួកគេដោយឈប់ធ្វើការភ្ជាប់ទៅកាន់ម៉ាស៊ីនមេនៅប្រទេសចិន និងដាក់បញ្ចូលនូវមុខងារកូដនីយកម្ម (Encryption) ជាដើម។ល។

Clubhouse ស្រដៀងគ្នានឹងកម្មវិធីប្រជុំតាមអនឡាញ Zoom ដែរ ដោយវាទទួលបានការពេញនិយមពីអ្នកប្រើប្រាស់ក្នុងរយៈពេលខ្លី ហើយមានប្រជាប្រិយភាពលឿនពេក នោះពួកគេក៏មិនបានគិតឱ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយពីបញ្ហាសុវត្ថិភាព និងឯកជនភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ឱ្យបានល្អបំផុតនោះទេ។ យើងសង្ឃឹមថា កម្មវិធីនេះធ្វើការកែសម្រួលបញ្ហារបស់ខ្លួន ដោយនឹងយកចិត្តទុកដាក់លើការការពារទិន្នន័យ និងឯកជនភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ឱ្យបានច្រើនជាងនេះ។

ប្រភពៈ

May 18, 2021

អត្តសញ្ញាណឌីជីថលៈ ភាពពិតជាក់ស្តែងនៃឯកជនភាពនៅលើអនឡាញ

តើអ្នកឆ្ងល់ដែរឬទេនៅពេលអ្នកភ្ជាប់គណនីហ្វេសប៊ុករបស់អ្នកទៅនឹងគេហទំព័រទាំងនោះ តើអ្នកប្រឈមមុខនឹងបញ្ហាអ្វីខ្លះ? តើអ្នកដឹងទេថាទិន្នន័យហ្វេស ប៊ុករបស់អ្នកត្រូវបញ្ជូនទៅកន្លែងណា? ការសម្រេចចិត្តរបស់អ្នកក្នុងការប្រើប្រាស់ទិន្នន័យក្នុងស្ថានភាពនេះ វាបញ្ជាក់ឲ្យយើងឃើញថាអ្នកបានមើលស្រាលនូវសិទ្ធិអំណាច និងឯកជននៃអត្តសញ្ញាណឌីជីថលរបស់អ្នក។

អធិបតេយ្យភាពឌីជីថល

នៅក្នុងយុគសម័យអ៊ីនធឺណិតអធិបតេយ្យភាពឌីជីថលគឺជាគោលគំនិតមួយដ៏សំខាន់ដែលមានន័យថាបុគ្គល ឬស្ថាប័នត្រូវមានសិទ្ធិក្នុងការគ្រប់គ្រងទិន្នន័យឌីជីថលរបស់ពួកគេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អធិបតេយ្យភាពឌីជីថលក៏និយាយអំពីថាតើទិន្នន័យ និងព័ត៏មានឌីជីថលរបស់អ្នកត្រូវបានគ្រប់គ្រងនិងថែរក្សាយ៉ាងដូចម្តេច?

អ្នកប្រើប្រាស់ជាទូទៅចូលចិត្តក្នុងការយកគណនីហ្វេសប៊ុក ឬជីម៉ែល (Gmail) ដើម្បីធ្វើការចុះឈ្មោះព្រោះវាងាយស្រួល ដោយមិនចាំបាច់បង្កើតនូវគណនី និងលេខកូដសម្ងាត់មួយទៀត ហើយវាងាយស្រួលចាំ និងមិនខ្លាចភ្លេច និងបាត់គណនីទាំងនោះ។ ប៉ុន្តែទង្វើបែបនេះបានក្លាយជាវិធីសាស្ត្រក្នុងការរកចំនូលរបស់ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាធំៗ តាមរយៈការយកទិន្នន័យនិងព័ត៌មានឌីជីថលនានាទៅលក់ឬជួញដូរ តាមរយះរូបភាពផ្សេងៗ។ ឧទាហរណ៍ក្រុមហ៊ុនបច្ចេកវិទ្យាធំៗដូចជាក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុក ហ្គូគហ្គល (Google) និងអាម៉ាហ្សូន (Amazon) ទទួលបានប្រាក់កម្រៃតាមរយៈការលក់ទិន្នន័យរបស់អ្នកនិងការវិភាគទិន្នន័យរបស់អ្នកដើម្បីដឹងពីចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់អ្នកដើម្បីឲ្យអ្នកទិញផលិតផល ឬសេវាកម្មនានានៅលើអ៊ីនធឺណិត។

សុវត្ថិភាពនៃអត្តសញ្ញាណឌីជីថល

អត្តសញ្ញាណរបស់យើងគឺមានតំលៃដែលមិនអាចកាត់ថ្លៃបាន។ រាល់ពេលធ្វើដំណើរទិញរថយន្ត ឬប្រើប្រាស់សេវាកម្មរបស់ធនាគារពួកយើងគ្រប់គ្នាតែងតែភ្ជាប់សេវាកម្ម និងផលិតផលទាំងនោះជាមួយអត្តសញ្ញាណរបស់យើងជានិច្ច។ ពួកយើងតែងតែការពារអត្តសញ្ញាណរបស់យើងជានិច្ច។ ផ្ទុយទៅវិញយើងដូចជាធ្វេសប្រហែសជាមួយនឹងការចុះឈ្មោះលេខកូដសម្ងាត់ និងព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនដែលពួកយើងប្រើប្រាស់នៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញ។

នៅក្នុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ អធិការបតីអាល្លឺម៉ង់លោកស្រីអ៊េន ជីឡាមីកគែល (Angela Merkel) បាននិយាយអំពីសារៈសំខាន់នៃសុវត្ថិភាពនៃអត្តសញ្ញាណ ឌីជីថលនៅឯអង្គប្រជុំមួយដែលមានការចូលរួមពីក្រុមហ៊ុនឯកជនធំៗ។ បន្ថែមពីនេះទៀតរដ្ឋាភិបាលអូស្ត្រាលី និងកាណាដាបានអនុវត្តកម្មវិធីអត្តសញ្ញាណឌីជីថលដែលបង្កើតឡើងក្នុងគោលបំណងដើម្បីបង្កើតអត្តសញ្ញណឌីជីថលទៅឲ្យពលរដ្ឋរបស់ពួកគេ និងបង្កើតក្នុងការតំរូវឲ្យក្រុមហ៊ុនឯកជនធំៗគិតពីសុវត្ថិភាពអត្តសញ្ញាណឌីជីថលរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។

ព្រំដែនថ្មីនៃអត្តសញ្ញាណឌីជីថល

ក្នុងកំឡុងពេលនៃការរីករាលដាលនៃជម្ងឺកូវីត១៩នេះ ឥរិយាបទនៅលើប្រព័ន្ធអនឡាញជាច្រើនត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរ។ទំនាក់ទំនងក្នុងការរស់នៅ ការធ្វើការងារត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅធ្វើលើប្រព័ន្ធអនឡាញ។ទាំងនេះបានសរបញ្ជាក់ឲ្យយើងឃើញថាសុវត្ថិភាពនៃអត្តសញ្ញាណឌីជីថលមានសារះសំខាន់ខ្លាំងណាស់។

បន្ថែមពីនេះទៀតក្នុងឆ្នាំ២០២០ការគំរាមកំហែងនៅលើទិន្នន័យ និងប្រព័ន្ធព័ត៏មានបច្ចេកវិទ្យាមានការកើនឡើងជាគំហុកក្នុងនោះរួមមានការរំលោភបំពាន និងការលួចទិន្នន័យចំនួន៣៦០លាន ដែលបានកើតឡើងនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ ជាលទ្ធផល បញ្ហានេះបានក្រើនរំលឹកដល់ក្រមហ៊ុន និងអង្គភាពទាំងអស់អំពីសារះសំខាន់ក្នុងការបង្កើននូវសុវត្ថិភាពគ្រប់គ្រងទិន្នន័យដើម្បីធ្វើការការពារអត្តសញ្ញាណឌីជីថល។

សរុបរួមមកព្រំដែនថ្មីនៃការការពារអត្តសញ្ញាណគឺផ្តោតសំខាន់នៅប្រព័ន្ធឌីជីថល។ឧទាហរណ៍ ធានាសុវត្ថិភាពក្នុងការចូលទៅទិន្នន័យ សុវត្ថិភាពប្រព័ន្ធព័ត៏មានបច្ចេកវិទ្យា និងសុវត្ថិភាពក្នុងដំណើរការគ្រប់គ្រងអត្តសញ្ញាណ។

ប្រភពៈ https://securityboulevard.com/2021/04/digital-identity-the-reality-of-online-privacy/

May 6, 2021

Have I Been Pwned (HIBP)

Have I Been Pwned (HIBP) គឺជាគេហទំព័រឯករាជ្យមួយ ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតពិនិត្យមើលថាតើទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេត្រូវបានបែកធ្លាយ (Data Breach) នៅលើអ៊ីនធឺណិតដែរឬទេ។

អ្វីជាការបែកធ្លាយទិន្នន័យនៅលើអ៊ីនធឺណិត ឬ Data Breach?

Data Breach គឺជាឧប្បត្តិហេតុមួយដែលទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនដូចជា អាសយដ្ឋានអ៊ីមែល លេខទូរស័ព្ទ ពាក្យសម្ងាត់ ព័ត៌មានអំពីគណនីធនាគារ និងព័ត៌មានសំខាន់ជាច្រើនទៀតត្រូវបានលាតត្រដាងនៅលើអ៊ីនធឺណិត ចេញពីប្រព័ន្ធ database ឬគេហទំព័រណាមួយ។ ជាធម្មតាវាកើតឡើងដោយសារតែការធ្វេសប្រហែសក្នុងការគ្រប់គ្រងសិទ្ធិក្នុងការចូលប្រើប្រាស់របស់ប្រព័ន្ធ database ឬគេហទំព័រនោះ ឬមកពីចន្លោះប្រហោងផ្នែកសុវត្ថិភាពរបស់ប្រព័ន្ធ database ឬគេហទំព័រនោះតែម្តង។

ព័ត៌មានសំខាន់ទាំងនោះត្រូវបានលួចយក ដោយក្រុមចោរនៅលើអ៊ីនធឺណិត (Hacker) និងត្រូវបានយកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកប្រាក់ចំណេញ ឬដើម្បីបម្រើនូវផលប្រយោជន៍ផ្សេងៗទៀតដល់ពួកគេ។

Have I Been Pwned (HIBP)?

HIBP ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០១៣ ដោយលោក Troy Hunt ជនជាតិអូស្រ្តាលី ដែលជាអ្នកជំនាញផ្នែកសុវត្ថិភាពនៅលើអ៊ីនធឺណិត។ គាត់បង្កើតគេហទំព័រនេះឡើងសម្រាប់ជួយអ្នកដែលប្រឈមនឹងហានិភ័យដោយសារតែទិន្នន័យ ឬគណនីរបស់ពួកគេនៅគេហទំព័រណាមួយ ត្រូវបានវាយប្រហារដោយចោរលើអ៊ីនធឺណិត (Hacker) ។

ជនរងគ្រោះអាចពិនិត្យដឹងថា តើព័ត៌មានអ្វីខ្លះរបស់ពួកគេបានបែកធ្លាយ និងត្រូវបានយកទៅប្រើយកទៅប្រើប្រាស់។ តាមរយៈគេហទំព័រនេះ ជនរងគ្រោះអាចស្វែងរកវិធីសាស្រ្តផ្សេងៗដើម្បីការពារគណនីរបស់ពួកគេ ដូចជាពួកគេអាចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពាក្យសម្ងាត់ ដាក់បន្ថែមនូវមុខងារសុវត្ថិភាព (ឧ. បើកមុខងារ 2 Step Verification) ជាដើម។

នៅពេលថ្មីៗនេះ បន្ទាប់ពីមានការបង្ហោះជាសាធារណៈ និងដាក់ឱ្យទាញយកបានដោយមិនគិតថ្លៃ ពីក្នុងវេទិកាអនឡានរបស់ក្រុម Hacker មួយ នូវបញ្ជីនៃសំណុំទិន្នន័យ ចំនួន៥៣៣លានគណនី (រួមមានគណនីរបស់អ្នកប្រើប្រាស់នៅកម្ពុជាផងដែរ) ដែលបែកធ្លាយដោយក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុកកាលពីឆ្នាំ២០១៩ គេហទំព័រ Have I Been Pwned បានបន្ថែមមុខងារដែលអាចឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ស្វែងរកទិន្នន័យដែលបែកធ្លាយនោះតាមរយៈលេខទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេផងដែរ។

ក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុកក៏បានណែនាំអ្នកប្រើប្រាស់ ឱ្យ ប្រើគេហទំព័រនេះដើម្បីពិនិត្យមើលថាតើគណនីរបស់ពួកគេត្រូវបានបែកធ្លាយដែរឬទេ។

ក្រុមសិទ្ធិមនុស្សដែលមានមូលដ្ឋាននៅអៀរឡង់ ដែលមានបំណងប្តឹងក្រុមហ៊ុនហ្វេសប៊ុកពីការបែកធ្លាយទិន្នន័យនេះ ក៏បានជំរុញឱ្យប្រជាជនរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងរស់នៅក្នុងសហគមន៍អឺរ៉ុប ប្រើគេហទំព័រ Have I Been Pwned នេះផងដែរ។

របៀបប្រើប្រាស់

នៅក្នុងគេហទំព័រនេះ អនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ស្វែងរកព័ត៌មានដែលបែកធ្លាយរបស់ពួកគេ តាមរយៈអាសយដ្ឋានអ៊ីមែល ឬលេខទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេ។

ដំបូងអ្នកប្រើប្រាស់ត្រូវចូលទៅកាន់អាសយដ្ឋានគេហទំព័រ https://haveibeenpwned.com បន្ទាប់មកវាយ បញ្ចូលអ៊ីមែល ឬលេខទូរស័ព្ទរបស់ពួកគេក្នុងប្រអប់ Search បន្ទាប់មកចុច Enter នៅលើ Keyboard ឬចុចលើពាក្យ pwned?

បន្ទាប់មកលទ្ធផលនឹងបង្ហាញនៅខាងក្រោមប្រអប់ Search។ ពណ៌បៃតង មានន័យថា គណនីរបស់អ្នកមានសុវត្ថិភាព មិនធ្លាប់បានបែកធ្លាយនោះទេ។

ប៉ុន្តែប្រសិនបើលទ្ធផលបង្ហាញពណ៌ក្រហមវិញ នោះមានន័យថា គណនីរបស់អ្នក ត្រូវបានវាយប្រហារ និងបែកធ្លាយនៅលើអ៊ីនធឺណិតហើយ។

ចំណាំៈ បើទោះបីជាលទ្ធផលបង្ហាញថាគណនីរបស់អ្នក មានសុវត្ថិភាពនៅក្នុងគេហទំព័រនេះ នោះក៏មិនមានន័យថាគណនីរបស់អ្នកមានសុវត្ថិភាពទាំងស្រុងនោះដែរ ព្រោះករណីនៃការបែកធ្លាយខ្លះមិនបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ ឬមិនត្រូវបានរកឃើញនោះទេ។ ដូច្នេះ សូមអនុវត្តនូវវិធានការសុវត្ថិភាពលើគ្រប់គណនីរបស់អ្នកដូចជា ប្រើពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំ បើកមុខងារសុវត្ថិភាពបន្ថែម (2FA) ជាដើម។ល។

ប្រភពៈ

April 21, 2021

របៀបកំណត់សិទ្ធិរបស់កម្មវិធីនៅលើទូរស័ព្ទ Android

ឧទាហរណ៍៖ កម្មវិធី Google Map អាចទាមទារសិទ្ធិក្នុងការប្រើមុខងារ GPS ឬទីតាំងនៅក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នកដើម្បីឱ្យអ្នកអាចប្រើផែនទីបាន តែហាក់ដូចជាមិនចាំបាច់ចូលទៅប្រើទិន្នន័យបញ្ជីលេខទូរស័ព្ទ(Contacts) ឬមុខងារកាមេរ៉ាទេ។ កម្មវិធីប្រជុំតាមអនឡាញ Zoom អាចត្រូវការសិទ្ធិក្នុងការប្រើ Microphone និង កាមេរ៉ា ដើម្បីឱ្យអ្នកអាចធ្វើការខលវីឌីអូបាន តែហាក់ដូចជាមិនចាំបាច់ទាមទារប្រើមុខងារ GPS នោះទេ។ល។

ការស្នើសុំចូលទៅប្រើទិន្នន័យ និងប្រើមុខងារដែលមិនចាំបាច់ ឬមិនទាក់ទងនឹងការដំណើរការកម្មវិធី អាចអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីនោះប្រមូលយកទិន្នន័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកទៅប្រើក្នុងគោលបំណងផ្សេងៗដូចជា យកទៅធ្វើការវិភាគពីអ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីធ្វើទីផ្សារ លក់ទិន្នន័យដែលទាក់ទងទៅឱ្យក្រុមហ៊ុនផ្សេង ឬជនទីបីជាដើម ដែលនេះជាការរំលោភលើសិទ្ធិឯកជនភាពរបស់អ្នកប្រើប្រាស់។

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ Android អាចអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ចូលទៅត្រួតពិនិត្យ ផ្លាស់ប្តូរ ឬបិទមុខងារណាដែលមិនចាំបាច់ ចេញពីកម្មវិធី ទាំងនោះបាន ដោយអនុវត្តតាមវីធីដូចខាងក្រោមៈ

សម្គាល់ៈ ទូស័ព្ទដែលប្រើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការរបស់ Android មានច្រើនប្រភេទ នោះការចូលទៅកាន់ការកំណត់ផ្សេងៗអាចខុសៗគ្នាតាមប្រភេទទូសព្ទនិមួយៗ។

ជំហានទី១៖ ចូលទៅកាន់កម្មវិធីណាមួយក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នក (ឧ. Drive) à ចុចលើកម្មវិធីនោះឱ្យជាប់

ជំហានទី២៖ ចុចលើនិមិត្តសញ្ញា App info

ជំហានទី៣៖ ចុចលើពាក្យ Permissions
បន្ទាប់មកអ្នកនឹងឃើញថា កម្មវិធីនោះមានសិទ្ធិចូលទៅប្រើទិន្នន័យ ឬមុខងារណាខ្លះក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នក។ មុខងារខ្លះគឺជាតម្រូវការចាំបាច់ដើម្បីអាចឱ្យកម្មវិធីអាចដំណើរការបាន ប្រសិនបើអ្នកបិទមុខងារដែលចាំបាច់នោះ កម្មវិធីអាចដំណើរការមិនរលូន ឬអាចមិនដំណើរការតែម្តង។ ដូច្នេះអ្នកត្រូវតែធ្វើការត្រូវពិនិត្យ ឱ្យបានល្អិតល្អន់។

ជំហានទី៤៖ ចុចលើមុខងារ (ឧ. Storage) > ជ្រើសរើស Allow ប្រសិនបើអ្នកអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីអាចចូលទៅប្រើទិន្នន័យ ឬមុខងារនោះ ឬក៏ចុច Deny ប្រសិនបើមិនអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីមានសិទ្ធិប្រើទិន្នន័យ ឬមុខងារនោះទេ។

ដើម្បីឱ្យមានសុវត្ថិភាព និងរក្សាបាននូវឯកជនភាពកាន់តែខ្ពស់ សូមធ្វើការត្រួតពិនិត្យគ្រប់កម្មវិធីដែលមាននៅក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នក លុបកម្មវិធីដែលមិនប្រើ ឬមិនចាំបាច់ចេញ តម្លើងតែកម្មវិធីដែលមាននៅក្នុង Play Store ត្រួតពិនិត្យ ឬកែប្រែសិទ្ធិនៃការចូលទៅប្រើមុខងារ ឬទិន្នន័យនៅក្នុងទូរស័ព្ទ និងជាពិសេសត្រូវធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវីធីទាំងអស់ឱ្យបានជាប្រចាំ។

ទាញយកអត្ថបទនេះជា PDF

ប្រភពៈ https://guidebooks.google.com/android/changesettingspermissions/changeyourapppermissions

March 31, 2021

កម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគ Microsoft Defender នៅលើ Windows 10

អ្នកអាចធ្វើការប្រៀបធៀបកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគនៅលើគេហទំព័រ AV-Test.org។

Microsoft Defender អាចជួយការពារមេរោគមួយចំនួនដូចជា Spyware, Ransomware និងពពួកមេរោគជាច្រើនផ្សេងទៀត។ កម្មវិធីនេះ នឹងដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិ ប្រសិនបើកុំព្យូទ័ររបស់អ្នកមិនទាន់បានតម្លើងកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគបន្ថែមនោះទេ។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកបានតម្លើងកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគផ្សេងរួចហើយ កម្មវិធីនេះនឹងមិនដំណើរការទេ វាអនុញ្ញាតឱ្យកម្មវិធីដែលអ្នកបានតម្លើងថ្មីនោះដំណើរការជំនួសវិញ។

បើកមុខងាររបស់ Microsoft Defender

ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ដើម្បីឱ្យប្រាកដថាតើ កម្មវិធី Microsoft Defender កំពុងដំណើរការ ឬមិនដំណើរការនៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក អ្នកអាចត្រួតពិនិត្យមើល ដោយចូលទៅកាន់ៈ

1) Start > 2) Settings

3) Update & Security

4) Windows Security > 5) Virus & threat protection

6) Manage settings

7) Real-time protection ចុច On ដើម្បីបើក ឬ Off ដើម្បីបិទមុខងារ

បើកដំណើរការមុខងារការពារមេរោគ Ransomware

Ransomware គឺជាមេរោគមួយដែលបាន និងកំពុងធ្វើការវាយប្រហារខ្លាំងនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ នៅពេលដែលមេរោគនេះឆ្លងចូលកុំព្យូទ័រ នោះវានឹងចាក់សោកុំព្យូទ័រ ឬឯកសារនៅក្នុងកុំព្យូទ័រនោះ បន្ទាប់វានឹងបង្ហាញសារ បង្ខំឱ្យអ្នកបង់ប្រាក់ដើម្បីអាចចូលប្រើកុំព្យូទ័រ ឬឯកសារនោះវិញបាន។ Ransomware ត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថាជាប្រភេទមេរោគចាប់ជំរិតសម្រាប់ឧក្រិដ្ឋជននៅលើអ៊ីនធឺណិត ព្រោះវាទាមទារការទូទាត់សាច់បានច្រើន និងមានភាពឆាប់រហ័ស។ ជាទូទៅនៅពេលមេរោគនេះឆ្លងចូលកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក នោះវាតម្រូវឱ្យអ្នកទាក់ទងទៅកាន់អ្នកវាយប្រហារ តាមរយៈអាសយដ្ឋានអ៊ីមែលអនាមិក ឬអ្នកត្រូវធ្វើតាមការណែនាំនៅលើគេហទំព័រអនាមិកណាមួយ ដើម្បីធ្វើការទូទាត់ប្រាក់ ប្តូរជាមួយនឹងលេខកូដសម្ងាត់ ដើម្បីយកទៅដោះ ចូលទៅប្រើកុំព្យូទ័រ ឬបើកឯកសារនោះវិញបាន។ ទោះបីជាអ្នកបានបង់ប្រាក់ទៅឱ្យអ្នកវាយប្រហារក៏ដោយ ក៏មិនប្រាកដថាអ្នកបានលេខកូដត្រឹមត្រូវដើម្បីចូលប្រើកុំព្យូទ័រអ្នក ឬអាចបើកឯកសារអ្នកបានដែរ។

Microsoft Defender ក៏មានមុខងារជួយការពារពីការវាយប្រហារដោយមេរោគ Ransomwareដែរប៉ុន្តែមុខងារនេះ មិនបើកដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ អ្នកត្រូវចូលទៅបើកមុខងារនេះដោយខ្លួនឯង ដោយចូលទៅកាន់ៈ

8) Manage ransomware protection

9) ចុច On ដើម្បីបើកមុខងារ > 10) ចុចលើ Protected folders ដើម្បីជ្រើសរើស Folder ដែលអ្នកចង់ការពារពីមេរោគ Ransomware

សូមចាំថា ទោះបីជាអ្នកមានកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគដែលមានសមត្ថភាពខ្លាំងយ៉ាងណាក៏ដោយ នោះមិនមានន័យថា អ្នកអាចការពារពីការវាយប្រហារបានទាំងស្រុងនោះទេ អ្នកត្រូវតែស្វែងយល់បន្ថែម និងអនុវត្តពីរបៀបការពារពីការវាយប្រហារផ្សេងៗ ដូចជាមិនត្រូវទាញយក ឬតម្លើងកម្មវិធីដែលមិនចាំបាច់ និងមិនមានប្រភពច្បាស់លាស់ ប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការចុចលើតំណភ្ជាប់ ឬឯកសារភ្ជាប់ផ្សេងៗ ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងកម្មវិធីផ្សេងៗ ចៀសវាងប្រើកម្មវិធីដែលមិនមានអាជ្ញាបណ្ណ (Pirated Software) និងជាពិសេសត្រូវធ្វើការបម្រុងទុក (Backup) ឯកសារសំខាន់ៗរបស់អ្នកឱ្យបានញឹកញាប់។

ទាញយកអត្ថបទនេះជា PDF

ប្រភពៈ

March 17, 2021

Thunderbird

ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពចុងក្រោយ៖ 02/10/2023

អ៊ីមែលដែលយើងប្រើសព្វថ្ងៃគឺនៅមិនទាន់មានសុវត្ថិភាពល្អនោះទេ។ នៅពេលដែលអ្នកផ្ញើអ៊ីមែល សារបានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់កន្លែងជាច្រើន ដើម្បីធ្វើការតភ្ជាប់រវាងអ្នកផ្ញើ និងអ្នកទទួល។ ការតភ្ជាប់នេះនៅមានចន្លោះប្រហោងជាច្រើន ដែលអនុញ្ញាតឱ្យជនទី៣ អាចស្នាក់ចាប់អាន ឬផ្លាស់ប្តូរសារអ៊ីមែលរបស់អ្នកបាន។

នៅពេលដែលអ្នកអ៊ីនគ្រីបសារអ៊ីមែលរបស់អ្នក នោះអ្នកនឹងមានអត្តសញ្ញាណច្បាស់លាស់សម្រាប់អ៊ីមែលរបស់អ្នក ហើយអ្នកក៏ទទួលបានអត្តសញ្ញាណពិតប្រាកដមួយជាមួយនឹងមនុស្សដែលអ្នកទាក់ទងតាមរយៈអ៊ីមែលនោះដែរ។ អត្តសញ្ញាណរវាងអ្នកផ្ញើសារ និងអ្នកទទួលសារនេះគេឱ្យឈ្មោះថា Digital Signature ។ Digital Signature ជាវីធីសាស្រ្តមួយដែលអាចធានាថា អ្នកពិតជាទទួលបានសារពីអ្នកដែលបានផ្ញើអ៊ីមែលមកកាន់អ្នកមែន ហើយមនុស្សដែលទទួលអ៊ីមែលរបស់អ្នក ក៏ដឹងច្បាស់ថា អ្នកជាម្ចាស់នៃអ៊ីមែលដែលបានផ្ញើប្រាកដមែន។ ចំណែកឯការអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល គឺការធានាថាសារមិនត្រូវបានអាន ឬផ្លាស់ប្តូរកំឡុងពេលបញ្ជូននៅលើអ៊ីនធឺណិត។

អ្វីជាកម្មវិធី Mozilla Thunderbird?

Mozilla Thunderbird ត្រូវបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់ដំបូងតាំងពីថ្ងៃទី ២៨ មិថុនា ឆ្នាំ២០០៣ ដោយមូលនិធិ Mozilla (Mozilla Foundation) ដែលជាស្ថាប័នមិនស្វែងរកប្រាក់ចំណេញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក។

Mozilla Thunderbird ជាកម្មវិធីដែលមិនគិតថ្លៃ និងបើកចំហរ (Free and open-source software)។ អ្នកអាចតម្លើងកម្មវិធីនេះចូលទៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក និងភ្ជាប់អ៊ីមែលផ្ទាល់ខ្លួន (Gmail, Yahoo…) ឬអ៊ីមែលស្ថាប័នរបស់អ្នក (ឧ. [email protected])ជាដើម។ល។ តាមរយៈកម្មវិធីនេះ អ្នកមិនចាំបាច់ប្រើកម្មវិធីរុករក (Browser) ដើម្បីចូលទៅអានអ៊ីមែលរបស់អ្នកទេ។ កម្មវីធីនេះនឹងធ្វើការទាញ យក អ៊ីមែលរបស់អ្នកពីម៉ាស៊ីនមេ (Mail Server) មកដាក់ចូលក្នុងកុំព្យូទ័រអ្នក ហើយអ្នកអាចអានអ៊ីមែលទាំងនោះបាននៅលើកម្មវីធី Mozilla Thunderbird បានតែម្តង។ កម្មវិធីនេះមានតួនាទីដូចគ្នានឹងកម្មវិធី Microsoft Outlook របស់ក្រុមហ៊ុន Microsoft ដែរ។

តើអ្វីជាមុខងារអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលជាមួយកម្មវិធី Thunderbird?

Thunderbird បានដាក់បញ្ចូលមុខងារអ៊ីនគ្រីបសារ នៅក្នុងកម្មវិធីរបស់ខ្លួនចាប់ពីជំនាន់ទី៧៨ ដែលបានដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ ការដាក់បញ្ចូលនេះ ផ្តល់ភាពងាយស្រួលដល់អ្នកប្រើទូទៅ ដោយពួកគេមិនចាំបាច់តម្លើងកម្មវិធីបន្ថែមដូចជំនាន់មុនៗទេ។

មុខងារអ៊ីនគ្រីបសារអ៊ីមែល ឬ End-to-end-encryption (e2ee) ត្រូវបានប្រើដើម្បីធានាថាមានតែអ្នកផ្ញើ និងអ្នកទទួលសារប៉ុណ្ណោះដែលអាចអានសារនៅក្នុងអ៊ីមែលនោះបាន។ បើគ្មានការការពារបែបនេះទេ វាងាយស្រួលសម្រាប់អ្នកគ្រប់គ្រងបណ្តាញប្រព័ន្ធ (Network Administrator) អ្នកផ្តល់សេវាកម្មអ៊ីមែល (Email Provider) ក្រុមហ៊ុនផ្តល់សេវាកម្មអ៊ីនធឺណិត (ISP) ចោរនៅលើអ៊ីនធឺណិត (Hacker) ជាដើម អាចចូលអានសាររបស់អ្នកបានតាមមធ្យោបាយណាមួយ។

ការតម្លើង Thunderbird លើ Windows

វីឌីអូ បង្ហាញពីការទាញយក តម្លើង និងបើកមុខងារកូដនីយកម្ម (end-to-end encryption)

កម្មវិធី Thunderbird អាចប្រើបានទាំងនៅលើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Windows និង Mac។ ក្នុងអត្ថបទនេះ DigitalHub និងបង្ហាញពីការតម្លើង និងប្រើប្រាស់កម្មវិធី Thunderbird ជំនាន់១០២.៣.៣ (Thunderbird 102.3.3) នៅលើ Windows 10។

ចូលទៅកាន់អាស័យដ្ឋាន https://www.thunderbird.net
ចុចលើ Free Download

3. អ្នកត្រូវរងចាំ រហូតដល់ដំណើរការទាញយកចប់ បន្ទាប់ត្រូវតម្លើងកម្មវិធី

4. អ្នកនឹងឃើញផ្ទាំងមួយ សួរអ្នកថា តើអ្នកពិតជាចង់តម្លើងកម្មវិធីនេះ ចូលទៅក្នងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នកមែនឬ? សូមចុច YES។

5. ចុច Next ដើម្បីបន្តតម្លើងកម្មវិធី។

5. ជ្រើសរើយក Standard បន្ទាប់មក ចុច Next

6. ចុចលើប្រអប់ Use Thunderbird as my default mail application > ចុច Install

7. រងចាំរហូតដល់ដំណើរការតម្លើងបានបញ្ចប់ បន្ទាប់មកចុច Finish។

របៀបក្នុងការដាក់អ៊ីមែលចូលទៅក្នុងកម្មវិធី Thunderbird

បន្ទាប់ពីចុច Finish អ្នកនឹងឃើញផ្ទាំងបង្ហាញដូចខាងក្រោម ដែលផ្ទាំងនេះតម្រូវឱ្យអ្នកយកអ៊ីមែលដែលអ្នកមានស្រាប់ ដាក់ចូលទៅក្នុងកម្មវិធី Thunderbird។ ឬក៏អ្នកអាចចូលទៅកាន់ៈ

File > New > Existing Mail Account…

2. បំពេញព័ត៌មានដូចជា ឈ្មោះរបស់អ្នក (Your Full Name) អាស័យដ្ឋានអ៊ីមេល (Email Address) និងពាក្យសម្ងាត់ (Password) > ចុច Continue

សូមធីកលើ Remember Password ដើម្បីឱ្យកម្មវិធី Thunderbird ចងចាំពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នក។

3. បន្ទាប់ពីចុច Continue អ្នកនឹងឃើញ ផ្ទាំងដូចខាងក្រោម ដែលបញ្ជាក់ថា ព័ត៌មានដែលអ្នក បំពេញខាងលើគឺត្រឹមត្រូវ ហើយអ្នកអាច ដាក់បញ្ចូលអ៊ីមែលនោះ ចូលទៅក្នុងកម្មវិធី Thunderbird បានដោយជោគជ័យ។

ដោយស្វ័យប្រវត្ត Thunderbird នឹងជ្រើសរើសយកជម្រើស IMAP ដែលមានន័យថា Thunderbird នឹងធ្វើការទាញយកសារទាំងអស់ចេញពីអ៊ីមែលនោះចូលក្នុងម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក តែមិនលុបសារនោះចេញពីម៉ាស៊ីនមេ ឬ server របស់អ៊ីមែលនោះទេ ដែលមានន័យថា សារដែលផ្ញើចូលអ៊ីមែលនេះ មានទាំងនៅលើ server និងនៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក ដែលអ្នកអាចបើកមើលបានតាមរយៈកម្មវិធី Thunderbird។

ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកជ្រើសរើសយក POP3 នោះ សារទាំងអស់លុបចេញពីម៉ាស៊ីនមេ ឬ Server ហើយរក្សាទុកតែនៅលើកុំព្យូទ័ររបស់អ្នកតែប៉ុណ្ណោះ។

4. ចុច Done

បន្ទាប់ពីចុច Done កម្មវិធី Thunderbird នឹងដំណើរការទាញយកអ៊ីមែលចេញពី Server ដាក់ទៅចូលក្នុង Thunderbird ដោយខ្លួនឯង។ ប្រសិនបើអ្នកមានសារច្រើន នោះវានឹងចំណាយពេលយូរគួរសមដែរ។

របៀបបើកមុខងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) លើអ៊ីមែល

ចុចនៅលើឈ្មោះអ៊ីមែលរបស់អ្នក > ចុចលើ End-to-end Encryption
ឬអាចចូលតាម Tools > Account Sittings > End-to-end Encryption

2. ចុចលើ Add Key

3. ជ្រើសរើសយក Create a new OpenPGP Key > បន្ទាប់មកចុចលើ Continue

4. ជ្រើសរើសយក Key does not expire > បន្ទាប់ចុច Generate Key
អ្នកអាចជ្រើសរើស ជំរើស Key expires in រួចធ្វើការកំណត់រយៈពេលដែល key របស់អ្នកនឹងផុតកំណត់។ តែយើងណែនាំឱ្យយកជម្រើស មិនផុតកំណត់ ដើម្បីឱ្យអ្នកអាចប្រើបានរហូត។

5. ចុចលើ Confirm
សូមផ្ទៀងផ្ទាត់អ៊ីមែលដើម្បីឱ្យប្រាកដថា អ្នកនឹងបង្កើត key សម្រាប់អ៊ីមែលនោះមែន។ ក្នុងឧទាហរណ៍នេះ អ៊ីមែលរបស់យើងគឺ [email protected]។

6. ផ្ទាំងខាងក្រោមនេះ បញ្ជាក់ថា អ្នកបានបង្កើត key ថ្មីបានដោយជោគជ័យ។
ត្រូវប្រាកដថា អ្នកបានជ្រើសរើសយក key ដែលទើបបង្កើតថ្មី

Secret Key និង Public Key

បន្ទាប់ពីអ្នកបង្កើត key រួចហើយ អ្នកនឹងទទួលបាន key ចំនួនពីរផ្ទាល់ខ្លួន នោះគឺ Secret key ឬ Private Key និង Public Key។ Public Key គឺសម្រាប់ចែករំលែកទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឱ្យគេអាចផ្ញើអ៊ីនគ្រីប (Encrypt) អ៊ីមែលមកអ្នកបាន។

ចំណែក Secret Key ឬ Private Key គឺមិនត្រូវផ្ញើឱ្យអ្នកដទៃនោះទេ។ អ្នកត្រូវរក្សាទុកដោយខ្លួនឯង នៅកន្លែងដែលមានសុវត្ថិភាព។ Secret Key នេះ គឺដើម្បីឱ្យអ្នកអាច អានអ៊ិនគ្រីបអ៊ីមែល ដែលអ្នកផ្សេងផ្ញើមកអ្នក។

របៀប Export និង Import Public Key

ដើម្បីឱ្យអ្នកផ្សេងអាច ផ្ញើអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលមកអ្នកបាន អ្នកត្រូវ ផ្ញើ Public Key ផ្ទាល់ខ្លួនអ្នក ទៅឱ្យពួកគេជាមុនសិន។ បន្ទាប់មកពួកគេត្រូវធ្វើការ import ឬបញ្ចូល public key របស់អ្នក ចូលទៅក្នុង អ៊ីមែលរបស់ពួកគេ។

ចុចលើ OpenPGP Key Manager
ឬអាចចូលទៅកាន់ Tool > OpenPGP Key Manager

2. ចុច Mouse ខាងស្តាំ (Right Click) លើអ៊ីមែលរបស់អ្នក > Export Keys To File

3. ជ្រើសរើសទីតាំងរក្សាទុក នៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក បន្ទាប់មកចុចលើ Save។

បន្ទាប់ពីអ្នកបាន Export ឬរក្សាទុក Public Key របស់អ្នករួចហើយ អ្នកអាចផ្ញើ Public Key នោះទៅឱ្យអ្នកផ្សេងបាន ដើម្បីឱ្យពួកគេ ដាក់បញ្ចូល public key របស់អ្នក ចូលទៅក្នុង Email របស់ពួកគេ ។

ដូចគ្នាដែរ ដើម្បីឱ្យអ្នកអាចផ្ញើអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល ទៅកាន់អ្នកផ្សេងបាន អ្នកក៏ត្រូវតែ import ឬដាក់បញ្ចូល public key របស់ពួកគេ ចូលក្នុងអ៊ីមែលអ្នកដែរ។ របៀក្នុងការ import public key អ្នកដទៃចូល អ្នកគ្រាន់តែចូលទៅកាន់ File > Import Public Key (s) From File ។

របៀបបម្រុងទុក ឬ Backup Secret Key

ដូចយើងបានរៀបរាប់ខាងលើ ហើយថាយើងមិនត្រូវ ចែករំលែក Secret Key របស់យើង ទៅឱ្យអ្នកដទៃឡើយ។ ប្រសិនបើអ្នកផ្សេងមាន secret key របស់យើង ហើយប្រសិនបើពួកគេលួចបានពាក្យសម្ងាត់ អ៊ីមែលរបស់យើងទៀត នោះពួកគេអាចប្រើ secret key នោះដើម្បីអាន អ៊ីមែលអ៊ីនគ្រីបរបស់យើងបាន។

ចុចលើអ៊ីមែលរបស់អ្នក > ចូលទៅកាន់ File > Backup Secrete Key(s) To File

2. ស្វែងរកកន្លែងរក្សាទុក Secret Key > Save

3. ដាក់ពាក្យសម្ងាត់ឱ្យ Secret Key របស់អ្នក > បន្ទាប់មកចុច OK។
ត្រូវប្រាកដថា ពាក្យសម្ងាត់ដែលអ្នកបានបង្កើតរឹងមាំ និងអាចចងចាំបាន។ ក្នុងករណីដែលអ្នកត្រូវតម្លើងកម្មវិធី ឬប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័រថ្មី ហើយអ្នកភ្លេចពាក្យសម្ងាត់របស់ secret key នោះអ្នកនឹងមិនអាច បើកមើលអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលចាស់បានទេ។ ហើយអ្នកត្រូវតែប្រើ key ថ្មី និងផ្ញើឱ្យអ្នកផ្សេងម្តងទៀត ដើម្បីឱ្យពួកគេ import ចូលទៅក្នុងអ៊ីមេលរបស់ពួកគេ។

4. បន្ទាប់ពីអ្នក OK រួច នោះអ្នកបានបម្រុងទុក secret key របស់អ្នកបានជោគជ័យហើយ។ ចុច Close

ការផ្ទៀតផ្ទាត់ Public Key របស់អ្នកដទៃ

សូមចាំថា ដើម្បីអាចផ្ញើអ៊ីនគ្រីអ៊ីមែលទៅអ្នកណាម្នាក់បាន អ្នកត្រូវតែ import និងផ្ទៀតផ្ទាត់ Public Key របស់ពួកគេ ជាមុនសិន។ ខាងលើ យើងបានប្រាប់ពីរបៀប import public key រួចហើយ។ ចំពោះការផ្ទៀងផ្ទាត់ public key ដែលអ្នកបាន import ចូល អ្នកត្រូវៈ

ចុច mouse ខាងស្តាំ ឬ Right Click លើអ៊ីមែលរបស់គេ > Key Properties

2. បន្ទាប់ ជ្រើសរើស “Yes, I’ve verified in person this key has the correct fingerprint.” > OK

ការប្រើអ៊ីមែលអ៊ីនគ្រីបជាលើកដំបូង

បន្ទាប់ពីអ្នក ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ និងបាន import public key ជាមួយអ្នកផ្សេងរួចរាល់ហើយ នោះអ្នកអាចធ្វើការអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល ទៅវិញទៅមកបានហើយ។ ដើម្បីធ្វើការអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល អ្នកត្រូវ៖

ចូលទៅកាន់ Write > ចុចលើ Encrypt

2. អ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល ដែលអ្នកនឹងឃើញនៅក្នុងប្រអប់សាររបស់អ្នក មានទម្រង់ដូចរូបភាពខាងក្រោម។

របៀបបើកមុខងារអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលដោយស្វ័យប្រវត្តិ

ប្រសិនបើអ្នកមិនបើកមុខងារអ៊ីនគ្រីបដោយស្វ័យប្រវត្តិទេ អ្នកត្រូវតែចុចលើពាក្យ Encrypt គ្រប់ពេលដែលអ្នកផ្ញើអ៊ីមែល បើមិនដូច្នេះទេ អ៊ីមែលអ្នកនឹងផ្ញើចេញទៅក្នុងទម្រង់ធម្មតា ដោយមិនបានអ៊ីនគ្រីប។

ដើម្បីធានាថា គ្រប់អ៊ីមែលដែលអ្នកបានផ្ញើចេញ គឺត្រូវបានអ៊ីនគ្រីបទាំងអស់ អ្នកអាចចូលទៅកំណត់បើកមុខងារ អ៊ីនគ្រីបដោយស្វ័យប្រវត្តិបាន ដោយអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖

ចូលទៅកាន់ End-to-end Encryption > អូសចុះក្រោម ជ្រើសរើសយក Enable Encryption for New Messages

របៀបតម្លើង និងប្រើកម្មវិធី Thunderbird លើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Mac

ការតម្លើងនៅលើ Mac

បន្ទាប់ពីអ្នកទាញយក ឬ download កម្មវិធីរួចរាល់ហើយ សូមចុចលើ .dmg (Thunderbird 115.1.1.dmg) ដើម្បីធ្វើការតម្លើង Thunderbird។

ចុចលើ ពាក្យ Open

ចុចលើ ពាក្យ Install

ចុច OK ដើម្បីបញ្ចប់ការតម្លើង។

របៀបតម្លើង អ៊ីមែលចូល Thunderbrid

អនុវត្តដូចការដាក់ អ៊ីមែលនៅលើ Windows ដែរ សូមបំពេញឈ្មោះ អាស័យដ្ឋានអ៊ីមែល និងពាក្យសម្ងាត់អ៊ីមែលរបស់អ្នកចូល។ ត្រូវប្រាកដថា អ្នកធីកយក Remember password។ បន្ទាប់មកចុចលើពាក្យ Continue។

ដោយស្វ័យប្រវត្តិ IMAP នឹងត្រូវបានជ្រើសរើស ប៉ុន្តែសូមពិនិត្យមើលឡើងវិញ ត្រូវប្រាកដថា IMAP ត្រូវបានជ្រើសរើស។ បន្ទាប់មកចុចលើពាក្យ Done។

ចុចលើ Finish ដើម្បីបញ្ចប់ ការតម្លើង អ៊ីមែលចូល Thunderbird។

ចុចលើ Set as default ។

របៀបក្នុងការបើកមុខងារ end-to-end encryption

ចុចលើ ឈ្មោះអ៊ីមែលដែលអ្នកទើបបានបញ្ចូលក្នុង Thunderbird ដែលនៅខាងឆ្វេងដៃ បន្ទាប់មកចុចលើ End-to-end Encryption។

ចុចលើ ពាក្យ Add Key

ជ្រើសរើសយក Create a new OpenPGP Key បន្ទាប់មកចុច Continue

ជ្រើសរើសយក Key does not expire បន្ទាប់មកចុច Generate key

ចុចលើ Confirm ដើម្បីបង្កើត Key ថ្មី

ពេលនេះ key របស់អ្នកត្រូវបានបង្កើតដោយជោគជ័យ។
សូមកុំចុចលើ Publish ព្រោះបើអ្នកចុចលើ Publish នោះ public key អ្នកនឹងត្រូវបានបញ្ចូនទៅរក្សាទុកនៅលើអ៊ីនធឺណិតជាសាធារណៈ។

របៀបក្នុងការ export ឬទាញយក public key

ចុចលើ End-to-end Encryption ដែលនៅខាងឆ្វេងដៃ បន្ទាប់មកចុចលើ OpenPGP Key Manager

ចុច mouse ខាងស្តាំ (right-click) នៅលើអ៊ីមែល បន្ទាប់មកចុចលើ Export Key To File

អ្នកអាចប្តូរឈ្មោះ Public Key នោះ និងស្វែងរកទិតាំងដែលត្រូវរក្សាទុក public key នៅក្នុងកុំព្យូទ័រអ្នក បន្ទាប់មកចុចលើ Save។

អ្នកបាន export ឬទាញយក public key បានដោយជោគជ័យ។ សូមចុចលើ Close ។

របៀប export ឬទាញយក Private Key របស់អ្នក

ចុចលើ End-To-End Encryption ដែលនៅខាងឆ្វេងដៃ > ចុចលើ សញ្ញាព្រួចចុចក្រោម ត្រង់លេខ key របស់អ្នម (0xD6CD9A15896B77AB) > ចុចលើ More

ជ្រើសរើស Backup Secrete Key To File

ដាក់ឈ្មោ និងស្វែងរកកន្លែងដែលត្រូវរក្សាទុក > ចុចលើ Save។

មុននឹងអ្នក អាចរក្សាទុក Private Key នេះបាន គឺតម្រូវឱ្យអ្នក ដាក់ពាក្យសម្ងាត់សម្រាប់ private key ឬ secrete key នេះជាមុន។ អ្នកត្រូវរក្សាទុក key នេះឱ្យមានសុវត្ថិភាព និងមិនត្រូវភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ key នេះទេ។

បន្ទាប់ពីដាក់ ពាក្យសម្ងាត់រួចរាល់ហើយ ចុចលើ OK។

បន្ទាប់មក អ្នកនឹងឃើញផ្ទាំងបង្ហាញថា អ្នកបានរក្សាទុក private ឬ secrete key នេះបានដោយជោគជ័យ។

ចំពោះរបៀប ក្នុងការប្រើកូដនីយកម្មអីមែល ឬ Email Encryption គឺអនុវត្តដូចគ្នានឹងការប្រើប្រាស់លើ Windows។ សូមត្រលប់ទៅមើលលម្អិតពីការប្រើប្រាស់នៅលើ Windows ខាងលើ។

កំណត់សម្គាល់

សូមកុំយល់ច្រឡំថា អ្នកនឹងក្លាយជាជនអនាមិកនៅលើអ៊ីនធឺណិត នៅពេលដែលអ្នកប្រើអ៊ីមែលដែលអ៊ីនគ្រីប។ ការអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលគឺអាចការពារបានតែសារដែលអ្នកសរសេរនៅក្នុងអ៊ីមែលរបស់អ្នកតែប៉ុណ្ណោះ ឬនិយាយឱ្យស្រួលស្តាប់គឺប្រៀបបាននឹងការចាក់សោរប្រអប់សំបុត្ររបស់អ្នកអីចឹងដែរ។ អ្នកផ្សេងមិនអាចអានសារនៅក្នុងសំបុត្រនោះបានទេ តែពួកគេនៅតែមានលទ្ធភាពដឹងថា សារនោះផ្ញើចេញពីអ៊ីមែលណា ផ្ញើទៅកាន់អ្នកណា នៅពេលណា ថ្ងៃណា ខែណា ឆ្នាំណា ចេញពីទីកន្លែងណា ចេញពីកុំព្យូទ័រណា និងព័ត៌មានជាច្រើនទៀតដែលគេហៅថា Meta Data។

ក្រាហ្វិចព័ត៌មាន អំពីអត្ថបទនេះ ឬអាចទាញយកក្រាហ្វិចព័ត៌មានជា PDF។

ប្រភព៖

February 8, 2021

Author: DigitalHub

មុខ​ងារ​កូដ​នីយកម្ម (End-to-end Encryption) មិន​ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​នោះ​ទេ

ផ្នែក​សុវត្ថិភាព

១- បើក​មុខ​ងារ Secret Chat

២- ការ​ចាក់​សោ​កម្មវិធី (Passcode Lock)

៣- ពិនិត្យ​មើល​ថា Telegram របស់​អ្នក​កំពុង​ប្រើ​នៅ​លើ​ឧបករណ៍​ណា​ខ្លះ (Active Session )

៤- បើក​មុខ​ងារ Two-Step Verification

ផ្នែក​ឯក​ជន​ភាព

១. ធ្វើ​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​កម្មវិធី

២- ដាក់​ពាក្យ​សម្ងាត់​សម្រាប់​ការ​ប្រជុំ

៣- បិទ​មុខ​ងារ​ដែល​ភ្ជាប់​ពាក្យ​សម្ងាត់ ជា​មួយ​នឹង​តំណ​ភ្ជាប់​បន្ទប់​ប្រជុំ

៤- បើក​មុខ​ងារ Waiting Room

៥-​ បើក​មុខ​ងារ ដែល​អាច​លុប ឬ​ដក​អ្នក​ចូល​រួម​ណា​ម្នាក់​ចេញ​ពី​ការ​ប្រជុំ

៦- ចាក់​សោ​បន្ទប់​ប្រជុំ​របស់​អ្នក

៧- បើក​មុខ​ងារ​មិន​ឱ្យ​មាន​ការ​លួច​ថត​ពេល​ប្រជុំ

ម៉ា​ស៊ីន​មេ​នៅ​ប្រទេស​ចិន (Chines Server)

បញ្ហា​សុវត្ថិភាព​ទិន្នន័យ​នៅ​លើ Clubhouse

បញ្ហា​អំពី​ការ​ការ​ពារ​ឯក​ជន​ភាព

អ្វី​ជា​ការ​បែក​ធ្លាយ​ទិន្នន័យ​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត ឬ Data Breach?

Have I Been Pwned (HIBP)?

របៀប​ប្រើ​ប្រាស់

បើក​មុខ​ងារ​របស់ Microsoft Defender

បើក​ដំណើរ​ការ​មុខ​ងារ​ការ​ពារ​មេរោគ Ransomware

អ្វី​ជា​កម្មវិធី Mozilla Thunderbird?

តើ​អ្វី​ជា​មុខ​ងារ​អ៊ីន​គ្រីប​អ៊ី​មែល​ជា​មួយ​កម្មវិធី Thunderbird?

ការ​តម្លើង Thunderbird លើ Windows

របៀប​ក្នុង​ការ​ដាក់​អ៊ី​មែល​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី Thunderbird

របៀប​​បើក​មុខ​ងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) លើ​អ៊ីមែល

Secret Key និង Public Key

របៀប Export និង​ Import Public Key

របៀបបម្រុងទុក ឬ Backup Secret Key

ការផ្ទៀតផ្ទាត់ Public Key របស់អ្នកដទៃ

ការ​ប្រើ​អ៊ីមែល​អ៊ីនគ្រីបជា​លើក​ដំបូង

របៀប​បើក​មុខងារ​អ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល​ដោយស្វ័យ​ប្រវត្តិ

របៀបតម្លើង និងប្រើកម្មវិធី Thunderbird លើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Mac

កំណត់​សម្គាល់

មុខងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) មិនត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ

ផ្នែកសុវត្ថិភាព

១- បើកមុខងារ Secret Chat

២- ការចាក់សោកម្មវិធី (Passcode Lock)

៣- ពិនិត្យមើលថា Telegram របស់អ្នកកំពុងប្រើនៅលើឧបករណ៍ណាខ្លះ (Active Session )

៤- បើកមុខងារ Two-Step Verification

ផ្នែកឯកជនភាព

១. ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធី

២- ដាក់ពាក្យសម្ងាត់សម្រាប់ការប្រជុំ

៣- បិទមុខងារដែលភ្ជាប់ពាក្យសម្ងាត់ ជាមួយនឹងតំណភ្ជាប់បន្ទប់ប្រជុំ

៤- បើកមុខងារ Waiting Room

៥- បើកមុខងារ ដែលអាចលុប ឬដកអ្នកចូលរួមណាម្នាក់ចេញពីការប្រជុំ

៦- ចាក់សោបន្ទប់ប្រជុំរបស់អ្នក

៧- បើកមុខងារមិនឱ្យមានការលួចថតពេលប្រជុំ

ម៉ាស៊ីនមេនៅប្រទេសចិន (Chines Server)

បញ្ហាសុវត្ថិភាពទិន្នន័យនៅលើ Clubhouse

បញ្ហាអំពីការការពារឯកជនភាព

អ្វីជាការបែកធ្លាយទិន្នន័យនៅលើអ៊ីនធឺណិត ឬ Data Breach?

របៀបប្រើប្រាស់

បើកមុខងាររបស់ Microsoft Defender

បើកដំណើរការមុខងារការពារមេរោគ Ransomware

អ្វីជាកម្មវិធី Mozilla Thunderbird?

តើអ្វីជាមុខងារអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលជាមួយកម្មវិធី Thunderbird?

ការតម្លើង Thunderbird លើ Windows

របៀបក្នុងការដាក់អ៊ីមែលចូលទៅក្នុងកម្មវិធី Thunderbird

របៀបបើកមុខងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) លើអ៊ីមែល

របៀប Export និង Import Public Key

ការប្រើអ៊ីមែលអ៊ីនគ្រីបជាលើកដំបូង

របៀបបើកមុខងារអ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលដោយស្វ័យប្រវត្តិ

កំណត់សម្គាល់