របៀបធ្វើឱ្យ Wi-Fi របស់អ្នកមានសុវត្ថិភាពជាងមុន

មនុស្ស​ដែល​បាន​ភ្ជាប់ និង​ប្រើ Wi-Fi របស់​អ្នក អាច​នឹង​មាន​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​តាម​ដាន ឬ​បង្ក​ឱ្យ​មាន​បញ្ហា​ដល់​អ្នក និង​អ្នក​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​កំពុង​តែ​ប្រើ Wi-Fi នោះ។ ការ​ការ​ពារ Wi-Fi នៅ​ក្នុង​ផ្ទះ ឬ​ស្ថាប័ន​របស់​អ្នក វា​មិន​មែន​ជា​រឿង​ដែល​ពិបាក​ពេក​ទេ។ អត្ថបទ​នេះ ​យើង​នឹង​បង្ហាញ​ពី​របៀប​មួយ​ចំនួន​ដែល​អាច​នឹង​ធ្វើ​ឱ្យ Wi-Fi របស់​អ្នក​មាន​សុវត្ថិភាព​ជាង​មុន។​

  

Photo by Misha Feshchak on Unsplash

ដំបូង​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក Sign-in ចូល​ទៅ​កាន់​ឧបករណ៍ Wi-Fi (Wi-Fi Router) របស់​អ្នក​ជា​មុន​សិន។ ជា​ទូ​ទៅ​អ្នក​អាច​ប្រើ​កម្មវិធី​រុក​រក​ណា​មួយ​ដូច​ជា Firefox ឬ Chrome បន្ទាប់​មក​អ្នក​ត្រូវ​វាយ​អាសយដ្ឋាន​របស់​ឧបករណ៍ Wi-Fi នោះ។ ឧទាហរណ៍ ដើម្បី​ចូល​ទៅ​កាន់​ឧបករណ៍ Wi-Fi អ្នក​ត្រូវ​វាយ​អាសយដ្ឋាន https://192.168.1.1 ក្នុង​អំឡុង​ពេល​ដែល​អ្នក​កំពុង​តែ​ភ្ជាប់​ជាមួយ Wi-Fi នោះ។ សម្រាប់​ឧបករណ៍ Wi-Fi ទំនើប​ជំនាន់​ក្រោយៗ​ អាច​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ​កម្មវិធី​ទូរស័ព្ទ​ដៃ (Smartphone App) ដើម្បី​គ្រប់​គ្រង Wi-Fi របស់​អ្នក​ជំនួស​វិញ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​មិន​ដឹងពី​របៀប​ក្នុង​ការ​ចូល​ទៅ​កាន់​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក​នោះ​ទេ អ្នក​អាច​ទាក់​ទង និង​សួរ​ទៅ​កាន់​ក្រុមហ៊ុន Wi-Fi ដែល​អ្នក​កំពុង​ប្រើ។

ជំហាន​ទី១ៈ ផ្លាស់​ប្តូរ​ពាក្យ​សម្ងាត់​លើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក

ម្ចាស់ Wi-Fi ភាគ​ច្រើន​មិន​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពាក្យ​សម្ងាត់​លើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​ពួក​គេ​ទេ។ ពួក​គេ​នៅ​តែ​ប្រើ​ពាក្យ​សម្ងាត់​ដែល​ភ្ជាប់​មក​ស្រាប់​ជា​មួយ​ឧបករណ៍ Wi-Fi នោះ ដូច​ជា Username = Admin និង Password = Admin ឬ Username = Admin និងPassword = Password ជាដើម។ល។ មនុស្ស​ស្ទើរ​តែ​គ្រប់​គ្នា​បាន​ដឹង​ពី Username និង Password នេះ ហើយ​ពួក​គេ​អាច​សាក​ល្បង​ចូល​ទៅ​គ្រប់​គ្រង Wi-Fi របស់​អ្នក​តាម​រយៈ Username និង Password នេះ​ផង​ដែរ។ ដូច្នេះ អ្វី​ដែល​អ្នក​ត្រូវ​ធ្វើ​ដំបូង​គឺ ផ្លាស់​ប្តូរ​ព័ត៌មាន​នៃ​ការ​ចូល​ទៅ​កាន់ឧបករណ៍ Wi-Fi នេះ​ចេញ​ជា​បន្ទាន់។

ប្រសិន​បើ​អ្នក​គ្រប់​គ្រង Wi-Fi របស់​អ្នក ដោយ​ប្រើ​កម្មវិធី​រុករក ឬ Web Browser អ្នក​ត្រូវ​ប្រាកដ​ថា អ្នក​បាន​បិទ​មុខ​ងារ​ក្នុង​ការ​គ្រប់​គ្រង Wi-Fi ពី​ចម្ងាយ​នៅ​ខាង​ក្រៅ​តំបន់​បណ្តាញ។ ការ​បិទ​មុខងារ​នេះ ភាគ​ច្រើន​អ្នក​គ្រាន់​តែ​ដក​ធីក​ដែល​មាន​នៅ​ក្នុង​ផ្នែក Admin ឬ​ក្នុង​ផ្នែក Management នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បាន Sign-in ចូល​ទៅ​ក្នុង​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក។ មនុស្ស​មួយ​ចំនួន មាន​ដូច​ជា​បុគ្គលិក​ផ្នែក​ព័ត៌មានវិទ្យា (IT)ជា​ដើម បាន​បើក​មុខ​ងារ​នេះ ដើម្បី​ឱ្យ​ពួក​គេ​ងាយ​ស្រួល​ក្នុង​ការ​គ្រប់ Wi-Fi ពី​ចម្ងាយ​នៅ​ពេល​ដែល​ពួក​គេ​មិន​នៅ​ផ្ទះ ឬ​មិន​នៅ​ការិយា​ល័យ។ ការ​បិទ​មុខងារ​នេះ ដូច​ជា​ការ​បិទ​ផ្លូវ​អ្នក​វាយ​ប្រហារ​មួយ​កុំ​ឱ្យ​លួច​ចូល​ក្នុង​បណ្តាញ​អ៊ីនធឺណិត​របស់​អ្នក​ផង​ដែរ។

ជំហាន​ទី​២ៈ ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​កម្មវិធី (Software) ក្នុង​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក

ឧបករណ៍ Wi-Fi វា​ដូច​នឹង​កុំព្យូទ័រ ទូរស័ព្ទដៃ និង​ឧបករណ៍​ដទៃ​ផ្សេង​ទៀត​ដែរ វា​ជា​ឧបករណ៍​ផ្នែក​រឹង (Hardware) ដែល​មាន​កម្មវិធី Software នៅ​ក្នុង​នោះ។ កម្មវិធី Software ​ជួយ​ឱ្យ​ឧបករណ៍​អាច​ដំណើរ​ការ​មុខ​ងារ​វា​បាន។ ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ ក្រុម​ហ៊ុន​ដែល​ផលិត​ឧបករណ៍​នេះ អាច​នឹង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​កម្មវិធី​សម្រាប់​ឧបករណ៍​នោះ ដើម្បី​ជួស​ជុល​ចំណុច​ខ្សោយ ឬ​បំពេញ​ចន្លោះ​ប្រហោង ឬ​ធ្វើ​ឱ្យ​ឧបករណ៍​នោះ​ដំណើរ​ការ​បាន​ប្រសើរ​ជាង​មុន និង​ដាក់​បន្ថែម​មុខ​ងារ​សុវត្ថិភាព​ជា​ដើម។ល។

ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក អាច​នឹង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​កម្មវិធី​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​ខ្លួន​ឯង ប៉ុន្តែ​ឧបករណ៍ Wi-Fi ភាគ​ច្រើន តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​ពិនិត្យ និង​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ដោយ​ផ្ទាល់។ ការ​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​នេះ អ្នក​អាច Sign-in ចូល​ទៅក្នុង Wi-Fi របស់​អ្នក រួច​ស្វែង​រក​មើល​ថា តើ​មាន​កន្លែង​ណា ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​បាន​ដែរ​ឬ​ទេ ឬ​ក៏​អ្នក​ត្រូវ​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ផ្លូវ​ការ​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ផលិត​ឧបករណ៍ Wi-Fi ដើម្បី​ស្វែង​រក និង​ទាញ​យក​ការ​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​នោះ​សម្រាប់​ឧបករណ៍​អ្នក រួច​ធ្វើ​ការ​ដំឡើង ដោយ​ខ្លួន​អ្នក​ផ្ទាល់។

ដរាប​ណា​អ្នក​នៅ​តែ​អាច​គ្រប់​គ្រង Wi-Fi នោះ​បាន សូម​ឧស្សាហ៍​ចូល​ទៅ​ពិនិត្យ​មើល ដើម្បី​ប្រាកដ​ថា តើ​មាន​ការ​ជូន​ដំណឹង​ណា ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​កម្មវិធី​លើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក​បាន​ដែរ ឬ​ទេ។ ព្យា​យាម​ពិនិត្យ​មើល​វា​ឱ្យ​បាន​ញឹក​ញាប់ តាម​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​បាន។

ជំហាន​ទី៣ៈ ធ្វើ​កូដនីយកម្ម (Encrypt) Wi-Fi របស់​អ្នក

ផ្នែក​នេះ​ជា​ផ្នែក​ដែល​សំខាន់​បំផុត ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រាកដ​ថា Wi-Fi របស់​អ្នក​បាន​ប្រើ​មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម ឬ Encryption។ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក Sign-in ចូល​ទៅ​កាន់ Wi-Fi របស់​អ្នក អ្នក​អាច​នឹង​ឃើញ​ពាក្យ Wi-Fi ឬ Security។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​មិន​អាច​ស្វែង​រក​មុខ​ងារ​នេះ​ឃើញ​ទេ អ្នក​អាច​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ផ្លូវ​ការ​របស់​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក ប៉ុន្តែ​ជា​ទូទៅ​មុខ​ងារ​នេះ មិន​ពិបាក​ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​ទេ។

ភាគ​ច្រើន Wi-Fi របស់​អ្នក ប្រើ​មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម​ជំនាន់ WPA2 ។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​បាន​រក​ឃើញ​ថា Wi-Fi របស់​អ្នក​កំពុង​ប្រើ WPA  សូម​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទៅ WPA2 ឬ​មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម​ជំនាន់​ខ្ពស់​ជាង​នេះ (WPA3 អាច​មាន​នៅ​លើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi ជំនាន់​ថ្មី សូម​ជ្រើស​រើស​យក​មុខងារ​កូដនីយកម្ម​ជំនាន់​នេះ ប្រសិន​បើ​អ្នក​រក​ឃើញ​ថា​មាន​នៅ​លើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក) ។ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​មុខងារ​កូដនីយកម្ម​នេះ អ្នក​នឹង​តម្រូវ​ឱ្យ​ដាក់​ពាក្យ​សម្ងាត់​ថ្មី​សម្រាប់ Wi-Fi របស់​អ្នក។ សូម​បង្កើត​ពាក្យ​សម្ងាត់ Wi-Fi ដែល​រឹង​មាំ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​ឱ្យ​កាន់​តែ​មាន​សុវត្ថិភាព សូម​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ពាក្យ​សម្ងាត់ Wi-Fi អ្នក​ឱ្យ​បាន​ញឹក​ញាប់ ជា​ពិសេស​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​សង្ស័យថា មាន​អ្នក​ផ្សេង ឬ​ឧបករណ៍​ផ្សេង​ដែល អ្នក​មិន​ដែល​ស្គាល់​បាន​ភ្ជាប់​ទៅកាន់ Wi-Fi របស់​អ្នក។

នៅ​ត្រង់​កន្លែង​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម​នៅ​លើ Wi-Fi ជា​ទូ​ទៅ​ក៏​ជា​កន្លែង​ដែល​អ្នក​អាច​ធ្វើ​ការ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ឈ្មោះ​របស់ Wi-Fi ឬ SSID បាន​ដែរ។ ឈ្មោះ Wi-Fi របស់​អ្នក​ក៏​មាន​សារ​សំខាន់​ដែរ ដូច្នេះ​សូម​ដាក់​ឈ្មោះ​ណា​មិន​សូវ​ទាក់​ទង​អ្នក។​ ឧទាហរណ៍​គួរ​កុំ​ប្រើ​ឈ្មោះ Dara’s Place or Dara Wi-Fi 123 ជា​ដើម។ល។ អ្នក​អាច​ប្រើ​ឈ្មោះ​ផ្សេង​ដែល​មិន​ទាក់​ទង​នឹង​អ្នក ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា Blue Skies ឬ​ឈ្មោះ​អ្វី​ផ្សេង​ដែល​អ្នក​ពេញ​ចិត្ត។

ជំហាន​ទី៤ៈ ប្រើ​មុខ​ងារ Guest Wi-Fi ប្រ​សិន​បើ​មាន

ប្រសិន​បើ​ឧបករណ៍ Wi-Fi របស់​អ្នក​មាន​មុខ​ងារ Guest Wi-Fi សូម​បើក​មុខ​ងារ​នេះ ហើយ​នៅ​ពេល​ដែល​មានភ្ញៀវ ឬ​មិត្ត​ភក្តិ​មក​លេង​ផ្ទះ ឬ​ស្ថាប័ន​អ្នក សូម​ណែ​នាំ​ឱ្យ​ពួក​គេ​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់ Wi-Fi ដាច់​ដោយ​ឡែក​នេះ។  

ឧបករណ៍ Wi-Fi ជំនាន់​ក្រោយៗ​ភាគ​ច្រើន មាន​មុខ​ងារ Guest Wi-Fi នេះ ហើយ​ចំណុច​ពិសេស​របស់ Guest Wi-Fi គឺ វា​នឹង​បង្កើត​បណ្តាញ Wi-Fi ដាច់​ដោយ​ឡែក​មួយ​ផ្សេង​ទៀត។ នេះ​មាន​ន័យ​ថា​ឧបករណ៍​ដែល​ភ្ជាប់​ទៅ Wi-Fi ដាច់​ដោយ​ឡែក​នេះ ពួក​គេ​មិន​អាច​មើល​ឃើញ​ឧបករណ៍​នៅ​លើ​បណ្តាញ Wi-Fi ចម្បង​របស់​អ្នក​ទេ។

អ្នក​ក៏​អាច​ប្រើ Guest Wi-Fi នេះ​ជា​មួយ​ឧបករណ៍​ឆ្លាត​វៃ​ដែល​មិន​សូវ​ចាំ​បាច់​ដូច​ជា ទូរទស្សន៍ អាយ​ផេត (iPad) កូន​របស់​អ្នក ឬ​ឧបករណ៍​ដទៃ​ផ្សេង​ទៀត​ដែល​ត្រូវ​ភ្ជាប់​អ៊ីនធឺណិត គួរ​តែ​ភ្ជាប់​វា​ទៅ​កាន់ Guest Wi-Fi។ ការ​ធ្វើ​បែប​នេះ ប្រសិន​ឧបករណ៍​ណា​មួយ​ដែល​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់ Guest Wi-Fi ត្រូវ​បាន​វាយ​ប្រហារ វា​នឹង​មិន​ធ្វើ​ឱ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ឧបករណ៍​សំខាន់ៗ​របស់​អ្នក​នៅ​លើ Wi-Fi ចម្បង​ទេ។

ឧបករណ៍ Wi-Fi មួយចំនួនមានសមត្ថភាពក្នុងការជូនដំណឹងអ្នក នៅពេលដែលមានឧបករណ៍ថ្មីបានភ្ជាប់ទៅកាន់ Wi-Fi របស់អ្នក។ អ្នកគួរតែបើកមុខងារនេះ ប្រសិនឧបករណ៍ Wi-Fi របស់អ្នកមានមុខងារនេះ។​ ប្រសិនបើអ្នកទទួលបានការជូនដំណឹងថា មានឧបករណ៍ថ្មីបានភ្ជាប់ទៅកាន់ Wi-Fi អ្នក ហើយអ្នកមិនដឹងថា ឧបករណ៍ដែលភ្ជាប់នោះជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកណា អ្នកអាច Sign-in ចូលទៅក្នុង Wi-Fi អ្នក រួចអាចធ្វើការលុបឧបករណ៍នោះចោល និងពិចារណាក្នុងការប្តូរពាក្យសម្ងាត់ Wi-Fi របស់អ្នក។​ ការ​រស់​នៅ និង​ធ្វើ​ការ​ក្នុង​ជីវិត​ប្រចាំ​ថ្ងៃ ជា​ពិសេស​តាំង​ពី​មាន​ជំងឺ​កូវីដ១៩​មក ការ​ប្រើ​អ៊ីនធឺណិត​ពិត​ជា​ចាំ​បាច់​ស្ទើរ​តែ​មិន​អាច​ខ្វះ​បាន ដូច្នេះ​សូម​ព្យា​យាម​ពង្រឹង​សុវត្ថិភាព​របស់​អ្នក និង​អ្នក​នៅ​ជុំវិញ​ខ្លួន​អ្នក​ដើម្បី​ការ​ពារ​ការវាយ​ប្រហារ​តាម​អ៊ីនធឺណិត។ សូម​អនុវត្ត​តាម​ជំហាន​ដែល​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ​ដើម្បី​ធ្វើ​ឱ្យ Wi-Fi របស់​អ្នក​មាន​សុវត្ថិភាព​ប្រសើរ​ជាង​មុន។

ប្រភពៈ https://support.microsoft.com/en-us/topic/be-safer-over-wireless-connections-2614313a-7330-4d18-b619-0abec460fcba