Tag: កូដនីយកម្ម

  • Apple​ចូល​រួម​ប្រ​ឆាំង​ចំ​ពោះ​ការ​ស្កេន​កម្ម​វិ​ធី​សារ​ដែល​បាន​អ៊ីន​គ្រីប​នៅ​ប្រ​ទេស​អង់​គ្លេស​

    Apple​ចូល​រួម​ប្រ​ឆាំង​ចំ​ពោះ​ការ​ស្កេន​កម្ម​វិ​ធី​សារ​ដែល​បាន​អ៊ីន​គ្រីប​នៅ​ប្រ​ទេស​អង់​គ្លេស​

    Photo by Sajad Nori on Unsplash

    អង្គ​ការ ​និង​អ្នក​ជំ​នាញ​ប​ច្ចេក​វិ​ទ្យា​ចំ​នួន​80 ​បាន​សរ​សេរ​ទៅ​កាន់​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ក្រ​សួង​ប​ច្ចេក​វិទ្យា​ ​Chloe ​Smith ដោយ​ជំ​រុញ​ឱ្យ​មាន​ការ​គិត​ឡើង​វិញ​ជុំ​វិញ​បញ្ហា​ច្បាប់​មួយ​នេះ​។

    ​Apple ​បាន​ប្រាប់ ​BBC​ថា ​ច្បាប់​នេះ​គួរ​តែ​ត្រូវ​បាន​កែ​ប្រែ​ដើម្បី​ការ​ពារ​ប​ច្ចេក​វិ​ទ្យាកូដនីយ​កម្ម ឬ​អ៊ីន​គ្រីប​សិន​។ រដ្ឋា​ភិ​បាល​និ​យាយ​ថា ​ក្រុម​ហ៊ុន​នា​នា​ត្រូវ​តែ​ទប់​ស្កាត់​ការ​រំ​លោភ​បំ​ពាន​លើ​កុ​មារ ​នៅ​លើ​បណ្តាញ​របស់​ពួក​គេ​។

    End-to-end encryption​(E2EE) ​គឺ​ជា​ប​ច្ចេក​វិ​ទ្យា​សុវត្ថិភាពដែលធ្វើកូដនីយកម្ម ឬអ៊ីនគ្រីបរាល់មាតិកានៅលើអ៊ីនធឺណិត។ មុខងារនេះ អាចធានាថា​ គ្មាន​ជនផ្សេង ឬជនទី៣ ក្រៅពីអ្នកផ្ញើសារ​ និងអ្នកទទួលសារអាច​បើក​មើល ​ឬ​អាន​សារ​នោះ​បាន​ទេ សូម្បីតែក្រុមហ៊ុន​ដែលបង្កើតកម្មវិធី ឬភ្ញាក់ងាររដ្ឋាភិបាលក៏មិនអាចបើកមើលសារនោះបានដែរ។

    ប៉ូ​លីស​រដ្ឋា​ភិ​បាល ​និង​អ​ង្គ​ការ​ស​ប្បុរ​ស​ធម៌​ការ​ពារ​កុ​មារ ​ដែល​មាន​កេរ្តិ៍​ឈ្មោះ​​មួយ​ចំ​នួន​បាន​និ​យាយ​ថា​កម្ម​វិ​ធី​ដូច​ជា ​WhatsApp ​និង ​iMessage​ ​​​របស់​ Apple ​បានរា​រាំង​ការ​អ​នុ​វត្ត​ច្បាប់ ​និង​ក្រុម​ហ៊ុន​ខ្លួន​ឯង​ពី​ការ​កំ​ណត់​អ​ត្ត​
    ស​ញ្ញា​ណ​ ការ​ចែក​រំ​លែក​មា​តិ​កា ​ដែល​មាន​ភាព​រំ​លោភ​បំ​ពាន​ផ្លូវ​ភេទ​កុ​មារ​។ ប៉ុន្តែ​នៅ​ក្នុង​សេ​ច​ក្តី​ថ្លែង​ការណ៍​មួយ ​Apple ​បាន​និ​យាយ​ថា​ “(មុខងារកូដនីយកម្ម End-to-End Encryption) ​មាន​ស​មត្ថ​ភាព​ខ្ពស់ និងមានសារសំ​ខាន់ក្នុង​ការ ការ​ពារ​ឯក​ជន​ភាព​របស់​អ្នក​សារ​ព័ត៌​មាន ​ស​កម្ម​ជន​សិ​ទ្ធិ​ម​នុស្ស​ និង​អ្នក​ការ​ទូតជាដើម​។

    “វា​ក៏​ជួយ​ពល​រដ្ឋ​ ក្នុងការ​ការ​ពារ​ខ្លួន​ពី​ការ​ឃ្លាំ​មើល ​ការ​លួច​អ​ត្ត​ស​ញ្ញាណ ​ការ​ក្លែង​បន្លំ ​និង​ការ​បំ​ពាន​ទិន្ន​ន័យ​ផង​ដែរ​។ ​សុ​វត្ថិ​ភាព​លើ​ប្រ​ព័ន្ធ​អន​ឡាញ​ (Online​​ Safety ​Bill) ​បង្ក​ការ​គំ​រាម​កំ​ហែង​យ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ ​ដល់​ការ​ការ​ពារ​នេះ​ ហើយ​អាច​ធ្វើ​ឱ្យ​ពល​រដ្ឋ​ចក្រ​ភព​អង់​គ្លេស​ ប្រ​ឈម​នឹង​ហា​និ​ភ័យ​កាន់​តែ​ច្រើន​។

    “Apple​ ជំ​រុញ​ឱ្យ​រដ្ឋា​ភិ​បាល ​ធ្វើ​វិ​សោ​ធ​ន​កម្ម​ច្បាប់​នេះ​ ដើម្បី​ការ​ពារ​ការ​មុខងារសុវត្ថិភាព E2EE ​ដើម្បី​ជា​ប្រ​យោជន៍ ​ស​ម្រាប់​ទាំង​អស់​គ្នា​”។ ប៉ុន្តែ​រដ្ឋា​ភិ​បាល​បាន​ប្រាប់​ BBC​ថា ​”​ក្រុម​ហ៊ុន​អាចប្រើ​មុខងារ(E2EE) នេះ​បាន ប្រ​សិន​បើ​ពួក​គេ​អាច​ទប់​ស្កាត់​ការ​រំ​លោភ​ផ្លូវ​ភេទ​កុ​មារ​ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ស្អប់​ខ្ពើម ​នៅ​លើ​បណ្តាញ​របស់​ពួក​គេ​បាន​។

    Signal​ និង ​WhatsApp ​បាន​ប្រាប់ ​BBC ​ថា​ពួក​គេ​នឹង​ប​ដិ​សេធ​ក្នុង​ការ​ធ្វើ​ឱ្យ​ឯក​ជន​ភាព​នៃ​កម្ម​វិ​ធី​របស់​ពួក​គេ​ភាព​ទន់​ខ្សោយ​។

    លិ​ខិត​ដែល​ចុះ​ហត្ថ​លេ​ខា​ដោយ​អង្គ​ការ​សង្គម​ស៊ី​វិល​ជាតិ ​និង​អន្តរ​ជាតិ​ជាង ​80​ស្ថា​ប័ន ​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ “ចក្រ​ភព​អង់​គ្លេស​អាច​នឹង​ក្លាយ​ជា​ប្រ​ទេស​ប្រ​ជា​ធិប​តេយ្យ​សេ​រី​ដំ​បូង​គេ ​ដែល​ទាម​ទារ​ឱ្យ​មាន​ការ​ស្កេន​ជា​ប្រ​ចាំ​នូវ​សារ​របស់​ប្រ​ជា​ជន ​រួម​ទាំង​ការ​ជ​ជែក​ដែល​ត្រូវ​បាន​ធា​នា​ដោយ​ប​ច្ចេក​វិ​ទ្យា​អ៊ីន​គ្រីប​សិន​។

    អ្នក​រិះគន់​និយាយ​ថា នេះ​នឹង​ធ្វើ​ឲ្យ​ប៉ះពាល់​ដល់​ភាព​ឯកជន​នៃ​សារ​ជា​មូលដ្ឋាន។

    https://www.bbc.co.uk/news/technology-66028773

  • K-9 Mail ជាកម្មវិធី​អ៊ីមែល​សុវត្ថិភាព​លើ​ទូរសព្ទ Android ចូល​រួម​ជា​មួយ Thunderbird ដើម្បី​បង្កើត Thunderbird សម្រាប់​ទូរសព្ទ Android

    K-9 Mail ជាកម្មវិធី​អ៊ីមែល​សុវត្ថិភាព​លើ​ទូរសព្ទ Android ចូល​រួម​ជា​មួយ Thunderbird ដើម្បី​បង្កើត Thunderbird សម្រាប់​ទូរសព្ទ Android

    រូបភាពៈ thunderbird.net

    DigitalHub101 ធ្លាប់​បាន​សរសេរ​អត្ថបទ​នៅ​ក្នុង​ទំព័រ​កម្មវិធី​សុវត្ថិភាព ដែល​ណែ​នាំ​កម្មវិធី Thunderbird សម្រាប់​អ្នក​ដែល​ចង់​ប្រើ​អ៊ីមែល​សុវត្ថិភាព​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ។

    ដូច​អ្នក​ទាំង​អស់​គ្នា​បាន​ដឹង​ស្រាប់​ហើយ​ថា Thunderbird ជា​កម្មវិធី​អ៊ីមែល​បើក​ចំហ​កូដ (Open Source) របស់ មូល​និ​ធិ​ Mozilla (Mozilla Foundation)។ កម្មវិធី​នេះ​អាច​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ ដាក់​អ៊ីមែល របស់​ពួក​គេ​ដូច​ជា Gmail, Yahoo ឬ​អ៊ី​មែល​ស្ថា​ប័ន​ជា​ដើម ចូល​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី​នេះ​ចូល ​ដើម្បី​អាច​ប្រើ​អ៊ី​មែល​ទាំង​នោះ​ផ្ទាល់​ចេញ​ពី​កម្មវិធី​នេះ នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ​របស់​ពួក​គេ។ មុខ​ងារ​ដែល​សុវត្ថិភាព​ដ៏​សំខាន់​របស់​កម្មវិធី​នេះ​គឺ មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម​នៅ​លើ​អ៊ីមែល ឬ End-to-End Encryption (E2E)។ ប៉ុន្តែ Thunderbird អាច​ប្រើ​បាន​តែ​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ​តែ​ប៉ុណ្ណោះ មិន​អាច​ប្រើ​បាន​នៅ​ទូរសព្ទ​ដៃ​នោះ​ទេ។

    ស្រដៀង​គ្នា​នឹង​កម្មវិធី Thunderbird ដែរ K-9 Mail ជា​កម្មវិធី​បើក​ចំហ​កូដ និង​មាន​មុខ​ងារ​កូដនីយ​កម្ម​នៅ​លើ​អ៊ីមែល​ដែរ ប៉ុន្តែ K-9 Mail អាច​ប្រើ​បាន​តែ​នៅ​លើ​ទូរសព្ទ Android តែ​ប៉ុណ្ណោះ ​មិន​អាច​ប្រើ​បាន​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ និង​នៅ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ផ្សេង​ទេ។

    ការ​ចូល​រួម​បញ្ចូល​គ្នា​រវាង​គម្រោង​ដែល​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដោយ​សហគមន៍ (Community-Funded Project) ទាំង​នេះ​ អាច​ជា​រឿង​ដ៏​ល្អ ដែល​ផ្តល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​ដល់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​នូវ​ជម្រើស​នៃ​ការ​ប្រើ​កម្មវិធី​បើក​ចំហ​កូដ ដ៏​គួរ​ឱ្យ​ទុក​ចិត្ត​មួយ បាន​ទាំង​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ និង​ទូរសព្ទ​ដៃរបស់ពួកគេ។ ​យោង​តាម​ទំព័រ FQA របស់ Thunderbird បាន​លើក​ឡើង​ថា ពួក​គេ​ក៏​កំពុង​តែ​សិក្សា​ពី​លទ្ធភាព​ក្នុង​ការ​ដាក់​កម្មវិធី​ថ្មី​នេះ​សម្រាប់​ទូរសព្ទ​ដែល​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ iOS ផង​ដែរ។

    សូម​បញ្ជាក់​ថា កម្មវិធី Thunderbird សម្រាប់​ទូរសព្ទ Android នេះ មិន​ទាន់​ដាក់​ឱ្យ​ទាញ​យក​នៅ​លើ Play Store នៅ​ឡើយ​ទេ។ Thunderbird បាន​លើក​ទឹក​ចិត្ត​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ ​សាកល្បង ឬ​បន្ត​ប្រើ​កម្មវិធី K-9 Mail ដែល​មាន​ស្រាប់ មុន​នឹង​ក្រុម​ការ​ងារ​របស់​ពួក​គេ​ដាក់​កម្មវិធី​ Thunderbird ជា​ផ្លូវ​ការ​នៅ​លើ Play Store សម្រាប់​ទូរសព្ទ Android។

  • កំណត់​មិន​ឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីនធឺណិត (ISP) ដឹង​ពី​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល​តាម​រយៈមុខងារ DNS over HTTPS

    កំណត់​មិន​ឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីនធឺណិត (ISP) ដឹង​ពី​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល​តាម​រយៈមុខងារ DNS over HTTPS

    ដើម្បី​អាច​យល់​ពី DNS over HTTPS (DoH) អ្នក​គួរ​យល់​ពី DNS ជា​មុន​សិន។

    DNS ជាអ្វី?

    ពាក្យ​ពេញ​របស់ DNS គឺ Domain Name System វា​មាន​នាទី​ជា​អ្នក​បក​ប្រែ​ពី​ឈ្មោះ Domain ឬ​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ (ឧ. www.digitalhub101.com) ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ឱ្យ​មនុស្ស​ងាយ​អាន និងងាយ​ចង​ចាំ​ ទៅ​ជា​លេខ (ឧ. 35.213.146.231) ​សម្រាប់​ឱ្យ​ម៉ាស៊ីន​អាច​អាន និង​យល់​បាន។

    គេ​អាច​ប្រៀប​ធៀប DNS ទៅ​នឹង​បញ្ជី​លេខ​ទូរស័ព្ទ។ ជា​ទូទៅ​ យើង​តែង​តែ​រក្សា​ទុក​លេខ ដោយ​ភ្ជាប់​ជាមួយ​និងឈ្មោះ ដើម្បី​ឱ្យ​ងាយ​ស្រួល​ចង​ចាំ និង​អាច​ដឹង​ថា​លេខ​ទូរស័ព្ទ​ណា ជា​របស់​អ្នក​ណា។ DNS ក៏​ដូច​គ្នា គ្រប់​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ​ដែល​មាន​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត គឺ​មាន​ភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​នូវ​លេខ ដែល​ត្រូវ​បាន​គេហៅថា អាស័យដ្ឋាន​អាយភី (IP Address)។

    រូបភាពៈ cloudflare.com

    តើ DNS ដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច?

    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ណា​មួយ អ្នក​គ្រាន់​តែវាយអាស័យដ្ឋាន ឬឈ្មោះគេហទំព័រនោះ​នៅលើ​កម្មវិធីរុករករបស់អ្នក ភ្លាមៗ​អ្នក​នឹងឃើញ​គេហទំព័រ​នោះ​នៅលើអេក្រង់កុំព្យូទ័រ ឬទូរស័ព្ទរបស់អ្នក។ ប៉ុន្តែ​តាមពិត ​ដំណើរ​ការ​នៃការ​បញ្ជូន​គេហទំព័រ ចេញពីឧបករណ៍របស់អ្នក ដើម្បី​ស្វែង​រកគេទំព័រ​ដែល​អ្នក​បាន​ចង់​មើល​នោះ ត្រូវ​ឆ្លង​កាត់​តាម​រចនា​សម្ព័ន្ធ​របស់ DNS ជា​ច្រើនដំណាក់​កាល។ រចនាសម្ព័ន្ធ​ DNS សំខាន់ៗ​ចំនួន​៤​ដែល​មាន​តួនាទី​ខុសៗ​គ្នា ក្នុងការ​ស្វែងរក​គេហទំព័រ និង​បញ្ជូនត្រលប់មក​វិញនូវ​គេហទំព័រមាន​ដូចខាង​ក្រោម៖

    1. DNS Resolver: ជា​ភ្នាក់​ងារ​ដំបូង​គេ​ដែល​ជួយ​ក្នុង​ការ​បញ្ជូន​បន្ត សំណើ​របស់​អ្នក​ទៅ​កាន់ DNS Server ផ្សេង​ទៀត។ ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្គត់​ផ្គង់​សេវា​អ៊ីនធឺណិត (ISP) ដើរ​តួ​ជា DNS Resolver។
    2. Root Nameserver: គឺ​ជា DNS Sever ដែល​ស្ថិត​នៅ​លើ​គេ​នៃ​ហេដ្ឋា​រចនា​សម្ព័ន្ធ DNS។ DSN Server ​មិន​មាន​រក្សា​ទុក​ព័ត៌​មាន​អ្វី​ពី​គេហទំព័រ​ណា​មួយ​ទេ ប៉ុន្តែ​ជា​អ្នក ចង្អុល​បង្ហាញ​ផ្លូវ ឱ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ​ប្រាប់ DNS Resolver ទៅ​កាន់ TLD Nameserver។
    3. TLD Nameserver: មាន​នាទី​ក្នុង​ការ រក្សា​ទុក និង​គ្រប់​គ្រង​ព័ត៌​មាន​អំពី Top-level Domain (TLD)។ Top-level Domain គឺ​ជា​ផ្នែក​ខាង​ក្រោយ​នៃ​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ​ដែល​មាន​ដូច​ជា .com, .org, .net ជា​ដើម។ល។
    4. Authoritative Nameserver: ជា DNS Server ចុង​ក្រោយ​គេ ដែល​រក្សា​ទុក​រាល់​ព័ត៌​មាន​ពី​គេហទំព័រ រួម​ទាំង​អាស័យ​ដ្ឋាន​អាយ​ភី (IP Address) ផង​ដែរ។ Authoritative Nameserver ជា​កន្លែង​ដែល​រក្សា​ទុក​គេ​ទំព័រ​របស់​អ្នក​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត ឬត្រូវ​បាន​គេ​ស្គាល់ថា Hosting។ 
    ដំណើរការ DNS នៅពេលដែលអ្នកចូលទៅកាន់គេហទំព័រណាមួយ

    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​វាយ​អាស័យ​ដ្ឋាន​គេហទំព័រ​ណា​មួយ នៅ​លើ​កម្មវិធី​រុក​រក ឬ Web Browser (ឧ. www.digitalhub101.com) នោះ​មាន​ន័យ​ថា អ្នក​កំពុង​ស្នើ​សុំ​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​នោះ ដោយ​ឆ្លង​កាត់ DNS Server ទាំង​៤​ខាង​លើ តាម​លំដាប់​លំ​ដោយ។ ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្គត់​ផ្គង់​សេវា​អ៊ីនធឺណិត (ISP) ធ្វើ​ការ​មុន​គេ ​ក្នុង​ការបក​ប្រែ​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ (ឧ. www.digitalhub101.com) ទៅ​ជា​អាស័យ​ដ្ឋាន​អាយ​ភី (IP Address) ឧ. 35.213.146.231 បញ្ជូន​បន្ត​បន្ទាប់​រហូត​ទៅ​ដល់ ​Authoritative Nameserver ឬ​កន្លែង​ដែល​ផ្ទុក​គេហទំព័រ​នៅ​លើ​អ៊ីនធឺណិត និង​បញ្ជូន​ត្រលប់​មក​វិញ នៅ​អាស័យ​ដ្ឋាន​អាភី​ត្រឹម​ត្រូវ ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ឃើញ​គេហទំព័រ​នោះ​នៅ​លើ​កម្មវិធី​រុករក​របស់​ពួក​គេ។

    អ្វី​ជា DNS over HTTPS?

    ដំណើរ​ការ​នៃ​ការ​បញ្ជូន​បន្ត​បន្ទាប់​តាម​រយៈ​រចនា​សម្ព័ន្ធ​របស់ DNS ខាង​លើ ​គឺ​មិន​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ ឬ​ធ្វើ​កូដនីយកម្ម (Encrypt) នោះ​ទេ។ មាន​ន័យ​ថា​ ចាប់​ពី DNS Resolver ឬ​ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្គត់​ផ្គង់​អ៊ីន​ធឺណិត (ISP) និងភាគី​បន្ត​បន្ទាប់ ពួក​គេ​បាន​ដឹង​នូវ​គ្រប់​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​បាន​ចូល​មើល។

    ប្រសិន​បើ​គេហទំព័រ​នោះ មាន HTTPS នឹង​អាច​ជួយ​ការ​ពារ​មិន​ឱ្យ​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺ​ណិត និង​ក្រុម​ផ្សេងៗ​ដឹង​ពី​ទំព័រ ជាក់​លាក់​ដែល​អ្នក​បាន​ចូល​មើល​នៅ​លើ​គេហទំព័រ​មួយ​នោះ។ HTTPS ជា​មុខ​ងារ​សុវត្ថិភាព​មួយ ដែល​អាច​ជួយ​ការ​ពារ ឬ​ធ្វើ​កូដ​នីយកម្ម (Encrypt) រាល់​តំណ​ភ្ជាប់ ឬ​អាស័យ​ដ្ឋាន​ដែល​នៅ​ខាង​ក្រោយ​បន្ទាប់​ពី​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ ប៉ុន្តែ​មិន​អាច​ការ​ពារ ឬ​បិទ​បាំង​នូវ​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ (Domain Name) បាន​ទេ។ ឧទាហរណ៍ ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់ https://digitalhub101.com/useful-resources/ នោះ​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហ​ទំព័រ https://digitalhub101.com ប៉ុន្តែ​ពួក​គេ​មិន​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​ទំព័រ useful-resources នោះ​ទេ។

    រូបភាព៖ ssd.eff.org
    រូបភាពនេះបង្ហាញថា នៅពេលអ្នក​ចូល​មើល​គេហទំព័រដែលមាន HTTPS នោះរាល់អាស័យដ្ឋាន នៅខាងក្រោយឈ្មោះគេហទំព័រនឹងត្រូវបានការពារ

    មុខ​ងារ DNS over HTTPS មាន​ន័យ​ថា នឹង​ជួយ​ការ​ពារ ឬ​ធ្វើ​កូដ​នីយកម្ម (Encrypt) ទាំង​ឈ្មោះ​គេហទំព័រ ​បន្ថែម​លើ​មុខ​ងារ HTTPS ដែល​មាន​ស្រាប់។ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បើក​មុខ​ងារ DNS over HTTPS ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីនធឺណិត ​លែង​ដឹង​ពី​អាស័យ​ដ្ឋាន​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​បាន​ចូល​មើល និង​ក៏​មិន​អាច​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​ទំព័រ​ណា​ខ្លះ​ដែរ។ មុខ​ងារ​នេះ DNS over HTTPS នេះ​ជួយ​ការ​ពារ​បាន​ទាំង​ស្រុង ​នូវ​គ្រប់​អាស័យ​ដ្ឋាន​គេហទំព័រ (URL) ដែល​អ្នក​បាន​ចូល​មើល។

    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ប្រើ​មុខ​ងារ​នេះ ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត (ISP) នឹង​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ធ្វើ​ការ​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​ម៉ាស៊ីន​មេ​របស់​ភ្នាក់​ងារ ឬសេវាកម្ម DNS ណាមួយ​ដែល​អ្នក​បាន​ប្រើ (ឧទាហរណ៍ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ប្រើ Cloudflare នោះ​ពួក​គេ​នឹង​ដឹង​ថា​អ្នក​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​ Cloudflare) ប៉ុន្តែ​ពួក​គេ​មិន​ដឹង​ពី​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល​នោះ​ទេ។ អ្នក​អាច​បើក​មុខ​ងារ DNS over HTTPs បាននៅលើកម្មវិធី​រុក​រក នៅលើ​កុំព្យូទ័រ​ និងទូរស័ព្ទ។

    រូបភាព៖ ssd.eff.org
    រូបភាពនេះ បង្ហាញថា​ នៅពេលដែលអ្នកបើកមុខងារ DNS over HTTPS នោះអាស័យដ្ឋានគេហទំព័រ និងតំណភ្ជាប់បន្តបន្ទាប់នៃគេហទំព័រដែលអ្នកចូលមើល នឹងត្រូវបានការពារ

    ​ក្នុង​អត្ថបទ​នេះ យើង​នឹង​បង្ហាញ​តែ​ពី​របៀប​ក្នុង​ការ​បើក​មុខ​ងារ​ DoH នៅ​លើ​កម្មវិធី​រុក​រក​ (Firefox និង Google Chrome) នៅលើទូរស័ព្ទអែនដ្រយ (Android) និងកុំព្យូទ័រដំណើរការដោយ Windows 11។

    របៀប​បើក​មុខ​ងារ DoH នៅ​លើ Firefox

    Firefox បាន​ដាក់​ដំណើរ​ការ​មុខ​ងារ​នេះ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​ដល់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​របស់​ខ្លួន​នៅ​ ប្រទេស​មួយ​ចំនួន ដូច​ជា​នៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក បាន​ដាក់​ដំណើរ​ការ​តាំង​ឆ្នាំ​២០១៩ នៅ​ប្រទេស​កា​ណា​ដា ដាក់​ដំណើរ​ការ​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០២១ នៅ​រុស្សី និង​អ៊ុយ​ក្រែន ដាក់​ដំណើរ​ការ​ក្នុង​ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២២​នេះ។ សម្រាប់​ប្រទេស​ដទៃ​ផ្សេង​ទៀត ដូច​ជា​នៅ​កម្ពុជា​ជា​ដើម អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ត្រូវ​ចូល​ទៅ​បើក​មុខ​ងារ​នេះ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង។

    ដើម្បី​ចូល​ទៅ​បើក​មុខ​ងារ​នេះ សូម​មើល​តាម​ការ​ណែ​នាំ​ដូច​ខាង​ក្រោម៖

    1. ចុច​លើ Menu > Settings
    2. ចូល​ទៅ​កាន់ General > ស្វែង​រក Network Settings
    3. ចុច Settings ត្រង់ Network Settings > បន្ទាប់​មក​អ្នក​នឹង​ឃើញ​ផ្ទាំង Connection Settings បង្ហាញ
    4. អូស​ចុះ​ក្រោម​ ទៅ​កាន់ Enable DNS over HTTPS
    5. ធីក​លើ​ប្រអប់​នៅ​ខាង​មុខ Enable DNS over HTTPS ដូច​រូប​ខាង​ក្រោម > បន្ទាប់​មក​ចុង OK

    របៀប​បើក​មុខងារ DoH នៅ​លើ Google Chrome

    នៅ​លើ Google Chrome អ្នក​អាច​ចូល​ទៅ​កាន់​មុខ​ងារ​នេះ ដូច​ខាង​ក្រោម៖

    1. ចុច​លើ​សញ្ញា ចុច​បី (…)
    2. Settings
    3. Privacy and Security
    4. Security ដែល​នៅ​ផ្នែក​ខាង​ស្តាំ
    5. អូស​ចុះ​ក្រោម ស្វែង​រក Use Secure DNS
    6. បើក​មុខ​ងារ​នេះ ដោយ​អូស​ទៅ​ខាង​ស្តាំ ដូច​បង្ហាញ​ក្នុង​រូប

    របៀប​បើក​មុខ​ងារ DoH នៅ​លើទូរស័ព្ទ Android

    ដើម្បីអាចបើក​មុខងា DNS over HTTPS (DoH) នៅលើទូរសព្ទ Android បាន សូមអុនុវត្តតាមជំហានដូចខាងក្រោម៖

    1- ចូលទៅកាន់ Settings

    2- ចុចលើ Network & internet

    3- ចុចលើពាក្យ Advanced

    1. ចុចនៅលើ Private DSN

    4- ជ្រើស​រើស​យក​ Private DNS provider hostname និងបំពេញ​អាស័យដ្ឋាន DNS របស់ស្ថាប័នណាដែលអ្នកពេញចិត្ត > SAVE

    បើអ្នកចង់ប្រើ DNS របស់ក្រុមហ៊ុន Google អ្នកអាចវាយ dns.google ប្រសិនបើអ្នកចង់ប្រើ DNS របស់ Cloudflare សូមវាយបញ្ចូល one.one.one.one1dot1dot1dot1.cloudflare-dns.com។ យើង​ណែនាំ ឱ្យប្រើ DNS របស់​ Cloudflare ព្រោះគោល​ការ​ក្នុង​ការ​គោរព​ឯក​ជនភាព​ របស់អ្នក​ប្រើប្រាស់​ មាន​ភាព​ប្រសើរជាង។

    របៀប​បើក​មុខ​ងារ DoH នៅ​លើកុំព្យូទ័រប្រើ Windows 11

    1- ចូលទៅកាន់ Start Menu > Setting

    2- ស្វែង​រកពាក្យ Network and Internet នៅផ្នែក​ខាង​ឆ្វេង > ចុច​លើ Wi-Fi នៅផ្នែក​ខាង​ស្តាំ

    3- ចុចលើ Hardware properties

    4- ស្វែង​រក DNS server assignment > ចុច Edit

    5- ត្រង់ Automatic (DHCP) ជ្រើស​រើស​យក Manual

    6- ចុចលើ IPv4 អូស​ទៅ​​ខាង​ស្តាំ > ON

    7- ត្រង់ Preferred DNS បំពេញ​ អាស័យដ្ឋាន DNS Server ណាដែល​អ្នកពេញចិត្ត។ ក្នុងឧទាហរណ៍នេះយើងប្រើ DNS របស់ Cloudflare

    8- ត្រង់ DNS over HTTPS > ជ្រើស​រើស​យក On (automatic template)

    9- ត្រង់ Alternate DNS បំពេញ DNS មួយផ្សេងទៀត (ជាទូទៅយ៉ោងហោចណាស់ យើង​ត្រូវ​បំពេញ DNS ចំនួន២ ការពារក្នុងករណី DNS ណាមួយ​មានបញ្ហា នោះ​ឧបករណ៍របស់អ្នក​ និងប្រើ DNS មួយ​ផ្សេងទៀត)។

    10- អូសចុះក្រោម ត្រង់ IPv6 ចុច On និង​អនុវត្តដូច​ IPv4 ខាងលើ ប៉ុន្តែនៅត្រង់ កន្លែងបំពេញអាស័យ​ដ្ឋាន DNS អ្នក​ត្រូវប្រើ​ទម្រង់ DNS ដែលអាចប្រើជាមួយ IPv6 ដូចរួប​បង្ហាញខាង​ក្រោម។

    វិឌីអូ ពីរបៀបក្នុង​ការ បើក​មុខងារ DNS over HTTPs នៅលើ​ Windows 11

    ប្រភពៈ

  • សុវត្ថិភាព​ក្នុង​ការ​រុក​រក​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត​ជា​មួយ​នឹង​ HTTPS

    សុវត្ថិភាព​ក្នុង​ការ​រុក​រក​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត​ជា​មួយ​នឹង​ HTTPS

    អ្នក​អាច​សម្គាល់​គេហទំព័រ​មួយ​ថា​មាន​សុវត្ថិភាព ដោយ​ពិនិត្យ​មើល​អាស័យដ្ឋាន(url) គេហទំព័រ​នោះ ថា​មាន https ស្ថិត​នៅ​ខាង​មុខ​ឬ​ក៏​អត់។ អ្នក​ក៏​អាច​សម្គាល់​ពី​វត្ត​មាន​របស់​ https នេះ​តាម​រយៈ​រូប​តំណាង​ មេសោរ (padlock) នៅ​ខាង​មុខ url របស់​គេហទំព័រ​នោះ​ផង​ដែរ។

    តើ​ព័ត៌​មាន​អ្វី​ខ្លះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​លាត​ត្រដាង នៅ​លើ​គេហទំព័រ http

    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ដែល​មិន​មាន​សុវត្ថិភាព (គេហទំព័រ http) ទិន្នន័យ​អំពី​អ្នក​ជា​ច្រើន​នឹង​ត្រូវ​បាន​លាត​ត្រដាង។ ទិន្នន័យ​ទាំង​នោះ​រួម​មាន ទី​តាំង​របស់​អ្នក (ទី​តាំង​ដែល​អ្នក​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​អ៊ីន​ធឺណិត) កាល​បរិច្ឆេទ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល​គេហទំព័រ​នោះ ទំព័រ​ដែល​អ្នក​បាន​ចូល​មើល ព័ត៌​មាន​គណនី និង​ពាក្យ​សម្ងាត់​ដែល​អ្នក​វាយ​បញ្ចូល​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់​ទំព័រ login (ប្រសិន​បើ​មាន) ព័ត៌​មាន​ដែល​អ្នក​បាន​បំពេញ​ក្នុង​ទម្រង់​ស្ទង់​មតិ ឬ​ទម្រង់​ផ្សេងៗ (form) ប្រសិន​បើ​មាន ព័ត៌​មាន​ពី​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក (ប្រភេទ​ឧបករណ៍ ម៉ូដែល ប្រព័ន្ធ​ប្រតិ​បត្តិការ កម្មវិធី​រុករក…) និង​ព័ត៌មាន​ផ្សេងៗ​ទៀត (metadata) ។

    តើអ្នកណាខ្លះ និងឃើញព័ត៌មានទាំងនោះ?

    ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនលើអ៊ីនធឺណិត (hacker): ក្រុម​នេះ អាច​នៅ​គ្រប់​ទី​កន្លែង ពួក​គេ​មាន​សមត្ថភាព​ក្នុង​ការ​ចូល​ទៅ​កាន់ ឬ​វាយ​ប្រហារ​ប្រព័ន្ធ​បណ្តាញ (network) ដែល​ខ្សោយ ឬ​មាន​ចន្លោះ​ប្រហោង។ ពួក​គេ​អាច​ជា​អ្នក​ចាំ​ធ្វើ​ការ​តាម​ដាន​អ្នក ដោយ​សារ​តែ​អ្នក​ជា​ជន​គោល​ដៅ ឬ​ពួក​គេ​ជា​ក្រុម​ចោរ​នៅ​​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត ដែល​ព្យា​យាម​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​ពី​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា ដើម្បី​យក​ទៅ​លក់ ឬ​បម្រើ​ឱ្យ​ផល​ប្រយោជន៍​របស់​ក្រុម​ពួក​គេ។ សូម​ចាំ​ថា ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ ​ទំហំ និង​សមត្ថភាព​នៃ​ការ​វាយ​ប្រហារ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត​កាន់​តែ​មាន​លក្ខណៈ​ខ្លាំង​ក្លា​ពី​មួយ​ថ្ងៃ​ទៅ​មួយ​ថ្ងៃ។

    បុគ្គលិកព័ត៌មានវិទ្យា ឬអ្នកគ្រប់គ្រងអ៊ីនធឺណិត (IT / Network administrator): ក្រុម​នេះ ជា​អ្នក​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាប័ន​របស់​អ្នក​តែ​ម្តង ពួក​គេ​អាច​ជា​មន្រ្តី​ផ្នែកព័ត៌មាន​​វិទ្យា (IT) ឬ​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​បណ្តាញ​អ៊ីន​ធឺណិតនៅ​កន្លែង​របស់​អ្នក​តែ​ម្តង។ ប្រសិន​បើ​ពួក​គេ​ចង់​ធ្វើ​ការ​តាម​ដាន​ពី​អ្នក ពួក​គេ​អាច​ចូល​ទៅ​ក្នុង​បណ្តាញ​ប្រព័ន្ធ​របស់​អ្នក​បាន​គ្រប់​ពេល។

    ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធឺណិត (ISP): ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត​នៅ​ទី​នេះ សំដៅ​ដល់​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត​ដែល​អ្នក ឬ​ស្ថាប័ន​របស់​អ្នក​បាន​ភ្ជាប់ ឬ​បាន​ទិញ​កញ្ចប់សេវា​កម្ម​អ៊ីន​ធឺណិត​មក​ប្រើ។ អ្នក​ត្រូវ​ផ្តល់​ព័ត៌​មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន និង​ព័ត៌​មាន​ពី​ស្ថាប័ន​របស់​អ្នក​លម្អិត ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​ប្រើ​សេវា​កម្ម​របស់​ពួក​គេ។ ដោយ​សារ​តែ​ពួក​គេ ជា​អ្នក​ភ្ជាប់​អ៊ីន​ធឺណិត​ផ្ទាល់​មក​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ ដូច្នេះ​ពួក​គេ​អាច​ដឹង​ពី​សកម្មភាព​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត​របស់​អ្នក​យ៉ាង​ច្រើន។ មុន​នឹង​ធ្វើ​ការ​ភ្ជាប់​អ៊ីន​ធឺណិត អ្នក​គួរ​ពិនិត្យ និង​ស្វែង​យល់​អំពី​គោល​ការណ៍​សុវត្ថិភាព និង​ឯក​ជន​ភាព​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន ដើម្បី​ដឹង​ថា តើ​ព័ត៌​មាន​អ្វី​ខ្លះ​អំពី​អ្នក​ត្រូវ​បាន​ប្រមូល​យក តើ​ពួក​ព័ត៌​មាន​របស់​អ្នក​ត្រូវ​បាន​រក្សា​ទុក​ប្រកប​ដោយ​សុវត្ថិភាព​ដែរ​ឬ​ទេ ​និង​តើ​ពួក​គេ​នឹង​ចែក​ចាយ​ព័ត៌មាន​របស់​អ្នក​បន្ត​ទៅ​ឱ្យ​ក្រុម​ណា​ខ្លះ​ជា​ដើម។ ជា​ទូ​ទៅ ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត​អាច​ចែក​រំលែក​ព័ត៌មាន​របស់​អ្នក ទៅ​កាន់​ក្រុម​ជន​ទី៣​ផ្សេង​ទៀត ដូច​ជា​ដៃ​គូពាណិជ្ជ​កម្ម​របស់​ពួក រដ្ឋា​ភិបាល និង​ក្រុម​ផ្សេងៗ​ទៀត​ជា​ដើម។

    ក្រុមហ៊ុនអ៊ីនធឺណិត (ISP) របស់គេហទំព័រដែលអ្នកចូលមើល: ដើម្បី​ឱ្យ​គេហទំព័រ​មួយ អាច​ដំណើរ​ការ​បាន​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត វា​ក៏​ត្រូវ​តែ​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​អ៊ីន​ធឺណិត​ដែរ។ យើង​អាច​ស្រមៃ​ថា ម៉ា​ស៊ីន​មេ (server) ដែល​ផ្ទុក​គេហ​ទំព័រ​ណា​មួយ​ គឺ​វា​ក៏​ជា​ម៉ា​ស៊ីន​កុំព្យូទ័រ​មួយ​ដែរ ដែល​ម៉ា​ស៊ីន​កុំព្យូទ័រ​នោះ​ត្រូវ​តែ​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់ អ៊ីន​ធឺ​ណិត ដោយ​ឱ្យ​គ្រប់​​គ្រប់​គ្នា​អាច​ចូល​ទៅ​មើល (access) គេហ​ទំព័រ​នោះ​បាន។

    ប្រសិន​បើ​គេហទំព័រ​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល បង្ហោះ​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស នោះ​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត​ដែល​ភ្ជាប់​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​នោះ ក៏​មាន​ទីតាំង​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​នោះ​ដែរ។ ផ្ទុយ​មក​វិញ ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីនធឺណិត​នោះ ជា​ក្រុម​ហ៊ុន​ក្រៅ​ប្រទេស បើ​គេហទំព័រ​នោះ​បង្ហោះ​នៅ​ក្រៅ​ប្រទេស។ ក្រុម​ហ៊ុន​អ៊ីន​ធឺណិត (ISP) តែង​តែ​ចែក​រំលែក​ព័ត៌​មាន និង​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​បន្ត​ទៅ​កាន់​ដៃ​គូ​ដែល​ពាក់​ព័ន្ធ ក្រោម​លក្ខខណ្ឌ​ច្បាប់ ឬ​ការ​ព្រម​ព្រៀង​ពាណិជ្ជ​កម្ម​ផ្សេងៗ ដូច​នេះ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ជា​ម្ចាស់​គេហទំព័រ អ្នក​គួរ​ពិចារ​ណា​បង្ហោះ​គេហទំព័រ​របស់​អ្នក ជា​មួយ​ក្រុម​ហ៊ុន និង​ប្រទេស​ដែល​មាន​ច្បាប់ និង​គោល​ការណ៍​ដែល​គោរព និង​ការពារ​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​បាន​ល្អ​ប្រសើរ។

    ម្ចាស់គេហទំព័រ: ដោយ​សារ​តែ​ពួក​គេ​ជា​ម្ចាស់​គេហ​ទំព័រ និង​ជា​គោល​ដៅ​ចុង​ក្រោយ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ ដូច្នេះ ​ពួក​គេ​ក៏​ជា​ក្រុម​ដែល​មាន​សិទ្ធិ​ដែល​អាច​ចូល​ទៅ​ត្រួត​ពិនិត្យ និង​រក្សា​ទុក​ព័ត៌​មាន និង​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ច្រើន​ជាង​គេ​ដែរ។

    អ្នក​ប្រហែល​ជា​ធ្លាប់​ឮ​ពី​ការ​បែក​ធ្លាយ​ព័ត៌​មាន​សម្ងាត់ ដូច​ជា​ព័ត៌​មាន​អំពី​គណនី​របស់​អ្នក​ប្រាស់ ពាក្យ​សម្ងាត់ និង​ព័ត៌មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ជា​ច្រើន ចេញ​ពី​គេហទំព័រ​ធំៗ​ដូច​ជា Facebook ជា​ដើម។ល។ អ្នក​ត្រូវ​ដឹង​ថា រាល់​ព័ត៌មាន​ដែល​អ្នក​បាន​ផ្តល់​ជូន​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ទាំង​នោះ ដូច​ជា​ព័ត៌​មាន​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បាន​បំពេញ​នៅ​ពេល​ចុះ​ឈ្មោះ ​ព័ត៌មាន​ពី​គណនី​ធនាគារ​ជា​ដើម និង​ត្រូវ​បាន​រក្សា​ទុក​ដោយ​ម្ចាស់​គេហទំព័រ​ផ្ទាល់​តែ​ម្តង។ ប្រសិន​បើ​គេហទំព័រ​​​នោះ​ជា គេហទំព័រ​សាមញ្ញ ដែល​មិន​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​ចុះ​ឈ្មោះ ឬ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​អ្វី​នោះ​ទេ (ឧ. គេហ​ទំព័រ សារ​ព័ត៌​មាន ឬ​គេហទំព័រ​របស់​ស្ថាប័ន​ណា​មួយ​ជា​ដើម) ពួក​គេ​ក៏​អាច ប្រើ​ឃុក​ឃី (cookie) ឬ​ដាក់​នូវ​កម្មវិធី​តាម​ដាន​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ (ឧ. ប្រើ​កម្មវិធី​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន​ហ្គូហ្គល ដូចជា Google Analytic) ដើម្បី​សិក្សា​ពី​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ ក្នុង​គោល​បំណង បំពេញ​ចំណុច​ខ្វះ​ខាត និង​អភិវឌ្ឍន៍​គេហទំព័រ​នោះ ឱ្យ​ប្រសើរ​ឡើង​ស្រប​តាម​តម្រូវ​ការ​របស់​ចូល​ទៅ​មើល​គេហ​ទំព័រ។ នេះ​មាន​ន័យ​ថា ពួក​គេ​បាន​សហការ​ជា​មួយ​ក្រុម​ហ៊ុន​ទី​បី​ផ្សេង​ទៀត ដើម្បី​ទាញ​យក​ទិន្នន័យ​ពី​អ្នក។

    តើ​ព័ត៌មាន​អ្វី​ខ្លះ​នឹង​ត្រូវ​បាន​លាត​ត្រដាង នៅ​លើ​គេហ​ទំព័រ https

    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ដែល​មាន https ព័ត៌​មាន​ដែល​របស់​អ្នក​នឹង​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​កូដនី​យកម្ម (encrypt) ឱ្យ​មាន​សុវត្ថិភាព​ជាង​មុន មាន​ន័យ​ថា​ព័ត៌​មាន​មួយ​ចំនួន​ដូច​ជា ព័ត៌​មាន​អំពី​ទី​តាំង​របស់​អ្នក ឈ្មោះ​គេហ​ទំព័រ​ដែល​អ្នក​ចូល​មើល ក៏​នៅ​តែ​ត្រូវ​បាន​បង្ហាញ​ទៅ​កាន់​ក្រុម​ដូច​ដែល​បាន​រៀប​រាប់​ខាង​លើ។ ប៉ុន្តែ​ព័ត៌​មានសំខាន់​ជា​ច្រើន ដូច​ជា​ព័ត៌​មាន​អំពី​គណនី​របស់​អ្នក ពាក្យ​សម្ងាត់ ជា​ដើម្បី​នឹង​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ ឬ​ធ្វើ​កូដនី​យកម្ម (encrypt) តាម​រយៈ https នេះ។

    ទោះ​​បី​ជា​ពួក​គេ​នៅ​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​មួយ​ណា (ឧ. គេ​ដឹង​ថា អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហ​ទំព័រ news.com) ប៉ុន្តែ​គេ​មិន​អាច​ដឹង​ថា អ្នក​បាន​ចូល​ទៅ​កាន់​ទំព័រ​ណា​ខ្លះ​នៃ​គេហទំព័រ​នោះ​ទេ (ឧ. គេ​មិន​ដឹង​ថា អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់​ទំព័រ news.com/protests នោះ​ទេ)។ តែ​សូម​ចាំ​ថា https នៅ​តែ​អាច​បំបែក​បាន ក្នុង​ទម្រង់​នៃ​ការ​វាយ​ប្រហារ​កម្រិត​ខ្ពស់ ជា​មួយ​នឹង​សមត្ថភាព និង​ឧបករណ៍​ទំនើបៗ។ ក្រុម​អ្នក​វាយ​ប្រហារ នៅ​តែ​អាច​បំបែក​គេហ​ទំព័រ​ដែល​មាន https បាន។ ប៉ុន្តែ​ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ជា​មួយ​នឹង​គេហទំព័រ​ដែល​មាន https និង​ជួយ​ការ​ពារ​អ្នក​ឱ្យ​មាន​សុវត្ថិភាព​ក្នុង​កម្រិត​មួយ​ខ្ពស់​ដែរ។ ដូច្នេះ​សូម​ស្វែង​រក https រាល់​ពេល​ដែល​អ្នក​ចូល​ទៅ​កាន់​គេហទំព័រ​ណា​មួយ និង​កុំ​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​សំខាន់ៗ ដូច​ជា​ពាក្យ​សម្ងាត់ ឬ​ព័ត៌​មាន​ពី​គណនី​ធនាគារ​របស់​អ្នក​លើ​គេហទំព័រ​ដែល​មិន​មាន https។ អ្នក​អាច​តម្លើង​កម្មវិធី https everywhere នៅ​លើ​កម្មវិធី​រុករក (browser) របស់​អ្នក ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រា​ក​ដ​ថា អ្នក​ប្រើ https គ្រប់​ពេល​វេលា ឬ​ក៏​អ្នក​អាច​បើក​មុខ​ងារ https only mode នៅ​លើ ​Firefox និង​បើក​មុខ​ងារ Turn on HTTPS-First mode នៅ​លើ Google Chrome។

    ប្រភព៖

  • Signal

    Signal

    ធ្វើ​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​ចុង​ក្រោយៈ 19-01-2022

    អំពី​កម្មវិធី SIGNAL

    Signal ជា​កម្មវិធី​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​អង្គការ​មិន​ស្វែង​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​របស់​សហរដ្ឋអាមេរិក​មួយដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា Signal Technology Foundation។ កម្មវិធី​នេះ​ត្រូវ​បាន​បង្កើត​ឡើង​តាំង​ពី​ដើម​ឆ្នាំ២០១៤ ដោយ​លោក Moxie Marlinspike និង​លោក Brian Acton ក្នុង​គោល​បំណង អភិវឌ្ឍ​កម្មវិធី​ឯកជនភាព​មួយ​ដោយ​ប្រើ​កូដ​បើក​ចំហ (open-source) ដើម្បី​ការពារ សិទ្ធិ​សេរីភាព​ក្នុង​ការ​បញ្ចេញ​មតិ និងធ្វើ​ឱ្យ​មាន​សុវត្ថិភាព​ក្នុង​ការ​ទំនាក់​ទំនង​ទូទាំង​សកល​លោក។

    កម្មវិធី​នេះ​ ​ត្រូវ​បាន​គេ​ទទួល​ស្គាល់​ថា​មាន​សុវត្ថិភាព​បំផុត​ក្នុង​ចំណោម​កម្មវិធី​ផ្ញើ​សារ​ដែល​ពេញ​និយម​ដូចជា Facebook Massager,​ WhatsApp, Telegram ជា​ដើម។ល។ អ្វី​ដែល​ពិ​សេស​គឺ​វា​បាន​បំពាក់នូវមុខងារ​សុវត្ថិភាព ​កូដ​នីយកម្ម (End-to-End Encryption) ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ ដែល​អាច​ធា​នា​បាន​នូវ​សុវត្ថិភាព​និង​ឯក​ជន​ភាព​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់បាន។

    Signal អាច​ឱ្យ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ផ្ញើ​សារ​ជា​អក្សរ ជា​សំ​ឡេង និង​អាច​ខល​វីឌី​អូ​បាន។ មិន​ខុស​ពី​កម្មវិធី​ផ្ញើ​សារផ្សេង​ទៀត​ដែរ អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​អាច​បង្កើត​ជា​ក្រុម​ ដែល​អាច​អញ្ជើញ​អ្នក​ចូល​រួម​តាម​រយៈ តំណ​ភ្ជាប់ (Group Link) បាន​រហូត​ដល់ ១០០០នាក់ និង​អាច​ធ្វើ​ការ​ខល​ជា​សំឡេង ឬ​វីឌីអូ និង​អាច​ចែក​រំលែក Screen (Screen Sharing) ដែល​អាច​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មាន​អ្នក​ចូល​រួម​បាន​រហូត​ដល់ ៤០នាក់​ផង​ដែរ។ តែ​សូម​ចាំ​ថា ការ​ខល​ជា​សំឡេង ឬ​វីឌីអូ នៅ​មិន​ទាន់​ដំណើរ​ការ​បាន​រលូន​នៅ​ឡើយ​ទេ និង​ទាម​ទារ​ឱ្យ​អ្នក និង​អ្នក​ចូល​រួម​ប្រើ​អ៊ីន​ធឺណិត​ដែល​មាន​ល្បឿន​លឿន។

    រូប​ភាព​បង្ហាញ​ពីការបំលែង​សារ​ធម្មតា​ ទៅជា​កូដ ឬ End-to-end Encryption

    ប្រភព៖ ssd.org

    តើ SIGNAL អាច​ដំណើរ​ការ​លើ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិបត្តិការ​ណា​ខ្លះ?

    Signal ជា​កម្មវិធី​សម្រាប់​ទូរសព្ទ​ដៃ​ដែល​អាច​ដំណើរ​ការ​បាន​ទាំង​នៅ​លើ​ទូរសព្ទ Android និង iOS។ វា​ក៏​អាច​ប្រើ​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ​បាន​ផង​ដែរ ប៉ុន្តែ​អ្នកត្រូវ​តែ​ធ្វើ​ការដំឡើង​នៅ​លើ​ទូរសព្ទ​ជា​មុន​សិន។ ដើម្បី​អាច​ប្រើ​កម្មវិធី​នេះ​បាន​អ្នក​ត្រូវ​ចុះ​ឈ្មោះ​ដោយ​ប្រើ​លេខ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក។

    ហេតុ​អ្វី​អ្នក​គួរ​ប្រើ SIGNAL?

    ១- មាន​មុខងារ​កូដនីយកម្ម ឬ end-to-end encryption:
    កម្មវិធី Signal បាន​ភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​នូវ​មុខ​ងារ​កូដនីយកម្ម​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ។ នេះ​មាន​ន័យថា គ្មាន​អ្នក​ណា​ផ្សេង​អាច​អាន​ ឬ​ស្តាប់​ការ​សន្ទនា​របស់​អ្នក​នៅ​លើ Signal បាន​ទេ សូម្បី​តែ​ក្រុម​អ្នក​បង្កើត​កម្មវិធី​នេះ ក៏​មិន​អាច​ចូល​ទៅ​អាន ឬ​ស្តាប់​ការ​សន្ទនា​របស់​អ្នក​បាន​ដែរ។ ផ្ទុយ​ទៅ​វិញ​ប្រសិន​បើ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ទំនាក់​ទំនង​ធម្មតា​ដោយ​ធ្វើ​ការ ខល ឬ​ផ្ញើ​សារ​តាម​រយៈ​លេខ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក នោះ​ក្រុម​ហ៊ុន​ទូរសព្ទ​នឹង​ដឹង​រាល់​ការ​សន្ទនា​ទាំង​នោះ។

    ២- ជា​កម្មវិធី​បើក​ចំហកូដ ឬ Open Source:
    មាន​ន័យ​ថា គ្រប់​គ្នា​អាច​ចូល​ទៅ​ធ្វើ​ការ​ត្រួត​ពិនិត្យ​កូដ​ក្នុង​កម្មវិធី​នេះ​ដោយ​សេរី។

    ៣- ធ្វើ​សវនកម្ម​ផ្នែក​សុវត្ថិភាព (Security Audit):
    កម្មវិធី Signal ក៏​ត្រូវ​បាន​ធ្វើ​សវនកម្ម​ផ្នែក​សុវត្ថិភាព ដោយ​ក្រុម​ឯក​រាជ្យ និង​ធ្វើ​ការ​បង្ហាញ​របាយការណ៍​នូវ​អ្វី​ដែល​ពួក​គេ​បាន​រក​ឃើញ​ជា​សាធារណៈ​ផង​ដែរ ដើម្បី​បង្ហាញ​ពី​តម្លាភាព និង​បញ្ជាក់​ថា​កម្មវិធី​ពិត​ជា​មាន​សុវត្ថិភាព​ដូច​អ្វី​ដែល​ពួក​គេ​បាន​អះ​អាង​ពិត​មែន។

    ៤- មិន​ប្រមូល និង​រក្សា​ទុក​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់ៈ
    Signal មិន​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ទាក់​ទង​ទៅ​កាន់​អ្នក​ណា​ខ្លះ​ និង​ទាក់​ទង​នៅ​ពេល​ណា​ទេ។ ព័ត៌​មាន​ដែល​ SIGNAL​ ដឹង​ពី​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​គឺ​មានតែព័ត៌មាន​អំពី​កាល​បរិច្ឆេទ​នៃ​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​បង្កើត​គណនី​ដំបូង​ និង​កាល​បរិច្ឆេទ​នៃ​ការប្រើ Signal ចុង​ក្រោយ​បង្អស់​តែ​ប៉ុណ្ណោះ។

    កាល​ពី​ថ្ងៃ​ទី​២៩ ខែ​មីនា ឆ្នាំ​២០២១ការិយាល័យ​មេធាវី​របស់​សហរដ្ឋ​អា​មេ​រិក បាន​ធ្វើ​ការ​ស្នើ​សុំ​ទិន្នន័យ​ពី​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ SIGNAL​ ម្នាក់​ដែល​សង្ស័យ​ពាក់​ព័ន្ធ​នឹង​បទ​ល្មើស​ ព្រហ្ម​ទណ្ឌ​មួយ​ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ជន​សង្ស័យ។ ដោយ​សារ​តែ  SIGNAL មាន​គោល​ការណ៍​មិន​រក្សា​ទុក​ទិន្នន័យ​និង​ព័ត៌​មាន​ផ្សេងៗ​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ ហើយ​ក៏​មិន​អាច​ចូល​មើល​សារ​ពី​ការ​សន្ទនា​ដែល​បាន​ អ៊ីន​គ្រីប​នៅ​លើ​ម៉ា​ស៊ីន​មេ (Server) របស់​ខ្លួន ដូច្នេះ​ SIGNAL​ ក៏​មិន​មាន​ទិន្នន័យ​ប្រគល់​ជូន​ទៅ​ការិយា​ល័យ​មេ​ធាវី​របស់​សហ​រដ្ឋ​អា​មេ​រិក​នោះ​ដែរ។ 

    មាន​ករណី​ស្រ​ដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ​កាល​ពី​ឆ្នាំ​២០១៦ តុលា​ការ​នៃ​រដ្ឋ Virginia (Eastern District of Virginia) ក៏​ធ្លាប់​បាន​ស្នើ​សុំ​ទិន្នន័យ​ពី​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​កម្មវិធី SIGNAL ដែរ តែ​ SIGNAL បាន​ឆ្លើយ​តប​ចំពោះ​ការ​ស្នើ​សុំ​នោះ​ដូច​គ្នា​នឹង​ការ​ស្នើ​សុំ​នា​ពេល​ថ្មីៗ​នេះ​ដែរ។

    កម្ម​វិធី​នេះ​ក៏​ត្រូវ​បាន​ប្រើ​សម្រាប់​ការ​ទំនាក់​ទំនង​ប្រចាំ​ថ្ងៃ​របស់​អ្នក​កាសែត ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​អំពី​បញ្ហា​សិទ្ធិ​មនុស្ស​ និង​អ្នក​នយោ​បាយ​ជាដើម ដើម្បី​រក្សា​ការ​សម្ងាត់​លើ​ការ​សន្ទនា​របស់​ពួក​គេ។ លោក​ Edward Snowden ដែល​ត្រូវ​គេ​ស្គាល់​ថា ​ជា​អ្នក​ធ្វើ​ឱ្យ​បែក​ធ្លាយ​ទិន្នន័យ​ពី​ការ​តាម​ដាន​ដោយ​សម្ងាត់​របស់​ទី​ភ្នាក់​ងារ​សន្តិ​សុខ​សហ​រដ្ឋ​អា​មេរិក(NASA) កាល​ពី​ឆ្នាំ២០១៣ បាន​បញ្ជាក់​នៅ​លើ​គេហ​ទំព័រ​ SIGNAL ថា គាត់​ប្រើ​កម្មវិធី SIGNAL ជា​រៀង​រាល់​ថ្ងៃ។

    មុខងារ​សុវត្ថិភាព​លើ​កម្មវិធី Signal

    ១- មុខងារ​លុប​សារ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ (Disappearing message):
    មុខងារ​នេះ ជា​មុខ​ងារ​មួយ​ដ៏​សំខាន់ ពិសេស​សម្រាប់​ក្រុម​មនុស្ស​ដែល​យល់​ថា រាល់​ការ​សន្ទនា​របស់​ពួក​គេ អាច​មាន​ហានិភ័យ​ត្រលប់​ទៅ​ពួក​គេ​វិញ។ មុខ​ងារ​លុប​សារ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ ឬ Disappearing message នឹង​ធ្វើ​ការ​លុប​សារ​ដែល​បាន​សន្ទនា​នៅ​លើ​កម្មវិធី Signal តាម​ពេល​វេលា​ដែល​អ្នក​បាន​កំណត់​បន្ទាប់​ពី​ដៃ​គូ​សន្ទនា​របស់​បាន​ឃើញ​សារ​នោះ។ បន្ទាប់​ពី​អ្នក​បាន​បើក និង​កំណត់​ពេល​វេលា​នៃ​ការ​លុប​សារ​នេះ​ហើយ រាល់​សារ​ដែល​អ្នក​បាន​សន្ទនា​រាប់​ចាប់តាំង​ពី​ពេល​វេលា​ដែល​អ្នក​បាន​កំណត់ និង​លុប​ចេញ​ពី​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក និង​ដៃ​គូ​សន្ទនា​របស់​អ្នក​តាម​ពេល​វេលា​ជាក់​លាក់​ដែល​បាន​កំណត់។

    ការ​អនុវត្ត​ការ​លុប​សារ​នេះ​ ជា​ការ​លុប​បំបាត់​ភស្តុតាង​ទាំង​ឡាយ​ដែល​អ្នក​បាន​សន្ទនា​លើ​កម្មវីធីនេះ​ហើយ​គ្រប់​គ្នា​គួរ​បើក​មុខងារ​នេះ ដើម្បី​បន្ថែម​សុវត្ថិភាព​ក្នុង​ការ​ប្រើ​កម្មវិធី​ Signal។ ដើម្បី​បើក​មុខងារ​នេះ អ្នក​ត្រូវ​ចូល​ទៅ​កាន់ Settings (សញ្ញា​ចុច​បី) > នៅ​ផ្នែក​ខាង​លើ និង​ខាងស្តាំ ចុចលើ «Disappearing Messages»

    ២- មុខងារលាក់លេខទូរស័ព្ទ

    អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​អាច​លាក់​លេខទូស័ព្ទ​របស់​ខ្លួន ដោយ​ប្រើ​ឈ្មោះ​តំណាង (username) ជំនួស​វិញ។

    • អ្នក​អាច​លាក់​លេខ​ទូរស័ព្ទ​អ្នក​ពី​អ្នក​គ្រប់​គ្នា​នៅ​ក្នុង Signal
      នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ធ្វើ​បច្ចុប្បន្ន​ភាព​កម្មវិធី Signal អ្នក​នឹង​ទទួល​បាន​មុខងារ​ថ្មី​ ដែលដែលអាចឱ្យអ្នក​លាក់​លេខ​ទូរស័ព្ទបាន។ ប៉ន្តែ​សូម​ចាំ​ថា អ្នក​ដែល​បាន​រក្សា​ទុក​លេខ​ទូរស័ព្ទ​របស់​អ្នក នៅ​ក្នុង​បញ្ជី​ទំនាក់​ទំនង​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ​ពួក​គេ នៅ​តែ​អាច​មើល​ឃើញ​លេខ​ទូរស័ព្ទ​អ្នក​ដដែល នេះ​ក៏​ព្រោះ​តែ​ពួក​គេ​បាន​ស្គាល់​លេខ​ទូរស័ព្ទ​អ្នក​រួច​ទៅ​ហើយ។
    • អ្នក​អាច​កំណត់​មិន​ឱ្យ​អ្នក​ផ្សេង​អាច​ស្វែង​រក​អ្នក​ឃើញ​នៅ​ក្នុង​ Signal តាម​រយៈ​លេខ​ទូរស័ព្ទ​របស់​អ្នក
      នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បាន​បង្កើត​ឈ្មោះ​តំណាង (username) អ្នក​អាច​កំណត់ មិន​ឱ្យ​អ្នក​ផ្សេង​អាច​ស្វែង​រក​អ្នក​ឃើញ នៅ​ក្នុង Signal តាម​លេខ​ទូរស័ព្ទ​របស់​អ្នក​បាន ទោះ​បី​ជា​ពួក​គេ​បាន​រក្សា​ទុក​លេខ​នោះ​នៅ​ក្នុង ​បញ្ជី​ទំនាក់​ទំនង​ក្នុង​ទូរស័ព្ទ​ពួក​គេ​ក៏​ដោយ។ ពួក​គេ​នឹង​មិន​ដឹង​ថា អ្នក​ប្រើ​លេខ​ទូរស័ព្ទ​នោះ ដើម្បី​ចុះ​ឈ្មោះ​ប្រើ Signal ទេ។ 
    • អ្នក​អាច​ទាក់​ទង​ជា​មួយ​អ្នក​ណា​ក៏​បាន​តាម​ Signal ដោយ​មិន​ចាំ​បាច់​ប្រាប់​លេខទូរស័ព្ទ​ទៅពួកគេ
      ឥឡូវ​នេះ​ អ្នក​អាច​បង្កើត​ឈ្មោះ​តំណាង (username) ហើយ​ប្រាប់​ឈ្មោះ​នោះ​ទៅ​ពួក​គេ ដើម្បី​ឱ្យ​ពួក​គេ​អាច​ស្វែង​រក​អ្នក​នៅ​ក្នុង Signal ដោយ​មិន​ចាំ​ប្រាប់​លេខ​ទូរស័ព្ទ​ដូច​មុន​ទេ។ អ្នក​ក៏​អាច​ផ្ញើ​ តំណ​រភ្ជាប់់ (link) ឬ QR Code ទៅ​កាន់​អ្នក​ដែល​អ្នក​ចង់​ទាក់​ទង ពួក​គេ​គ្រាន់​តែ​ចុច​លើ​តំណ​ភ្ជាប់​នោះ ​ឬ​ធ្វើ​ការ​ស្តេន QR Code របស់​អ្នក នោះ​ពួក​គេ​នឹង​អាច​ភ្ជាប់​ទំនាក់​ទំនង​ជា​មួយ​អ្នក​បាន​ហើយ។

    ស្វែងយល់លម្អិត ពីមុខងារនេះ

    ៣- ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​លេខ​សុវត្ថិភាព (Verify Safety Number)
    មុខងារ​នេះ​បង្កើត​ឡើង​ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​ធ្វើ​ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់ ជា​មួយ​នឹង​ដៃ​គូ​សន្ទនា​របស់​អ្នក ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រាកដ​ថា គេ​ពិត​ជា​មនុស្ស​ដែល​អ្នក​ចង់​ទាក់​ទង​មែន។ ពេល​ខ្លះ អ្នក​អាច​នឹង​ទទួល​បាន​សារ​ជូន​ដំណឹង​ថា​លេខ​សុវត្ថិភាព (Safety Number) អ្នក​ណា​ម្នាក់​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ នេះ​អាច​មក​ពី បុគ្គល​នោះ​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទូរសព្ទ​ថ្មី ឬ​ពួក​គេ​បាន​លុប និង​ដំឡើង​កម្មវិធី Signal សា​ជា​ថ្មី​នៅ​លើ​ទូរសព្ទ​របស់​ពួក​គេ។

    អ្នក​អាច​ធ្វើ​ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​លេខ​សុវត្ថិភាព ជា​មួយ​អ្នក​ណា​ម្នាក់ ដោយ​ដំបូង​អ្នក​ត្រូវ​ស្វែង​រក​ដៃ​គូសន្ទនា​របស់​អ្នក  > ចុច​លើ​ឈ្មោះ​របស់​បុគ្គល​នោះ > ចុច​លើ View Safety Number។ ប្រសិន​បើ​អ្នក និង​ដៃ​គូ​សន្ទនា​របស់​អ្នក ឃើញ​លេខ​ដូច​គ្នា នោះ​មាន​ន័យ​ថា ការ​ទំនាក់​ទំនង​របស់​អ្នក​មាន​សុវត្ថិភាព​ហើយ ដូច្នេះ​អ្នក​អាច​ចុច​លើ​ពាក្យ Mark as Verify ដើម្បី​បញ្ជាក់​ថា អ្នក​បាន​ធ្វើ​ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​ជា​មួយ​គេ​រួច​រាល់​ហើយ។ ការ​ធ្វើ​ការ​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​ជា​មួយ​ដៃ​គូ​សន្ទនា​នៅ​លើ​កម្មវិធី Signal ជា​ការ​អនុវត្ត​ផ្នែក​សុវត្ថិភាព​ដ៏​ល្អ ដើម្បី​ប្រាកដ​ថា អ្នក​ពិត​ជា​កំពុង​ធ្វើ​ សន្ទនា​ជា​មួយ​មនុស្ស​ដែល​អ្នក​ចង់​សន្ទនា​នោះ​មែន។

    ៤- បើក​មុខ​ងារ​ចាក់​សោ​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ (Registration Lock)
    ដូច​អ្នក​បាន​ដឹង​ហើយ​ថា កម្មវិធី Signal តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​ចុះ​ឈ្មោះ​ដោយ​ប្រើ​លេខ​ទូរសព្ទ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​បាត់​បង់​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​លេខ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក នោះ​អ្នក​ផ្សេង​អាច​យក​លេខ​របស់​អ្នក ទៅ​ចុះ​ឈ្មោះ​ប្រើ Signal បាន។ ការ​បើក​មុខ​ងារ​ចាក់​សោ​នេះ គឺ​ដើម្បី​ការ​ពារ​គណនី Signal របស់​អ្នក​ជា​មួយ​នឹង​លេខ​ទូរសព្ទ​ដែល​បាន​ប្រើ​នៅ​លើ​គណនី​នោះ ទោះ​បី​ជា​អ្នក​ផ្សេង​មាន​សិទ្ធិ​ក្នុង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​លេខ​ទូរសព្ទ​អ្នក ក៏​គេ​មិន​អាច​ប្រើ​លេខ​នោះ​ ទៅ​ចុះ​ឈ្មោះ​ម្តង​ទៀត​លើ​កម្មវិធី Signal បាន​ដែរ។

    ដើម្បី​បើក​មុខ​ងារ​នេះ អ្នក​ត្រូវ​ចូល​ទៅ​កាន់ Settings > Account > Registration Lock > Enabled

    បន្ទាប់​ពី​អ្នក​បើក​មុខ​ងារ​នេះ​ នោះ​Signal នឹង​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​វាយ​បញ្ចូល​លេខ​កូដ PIN ដែល​លេខកូដ​នេះ នឹង​ការ​ពារ​លេខ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក ពី​ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​ម្តង​ទៀត​លើ​ទូរសព្ទ​ថ្មី ដោយ​វា​នឹង​តម្រូវ​ឱ្យ​បញ្ចូល​លេខ​កូដ​នេះ​ឱ្យ​បាន​ត្រឹម​ត្រូវ មុន​នឹង​អ្នក​អាច​យក​លេខ​ទូរសព្ទ​នោះ​ទៅ​ចុះ​ឈ្មោះ​ម្តង​ទៀត។ សូម​រក្សា​ទុក​លេខ​កូដ​នេះ នៅ​កន្លែង​ដែល​មាន​សុវត្ថិភាព (យើង​ណែ​នាំ​ឱ្យ​រក្សា​ទុក​ក្នុង​កម្មវិធី​គ្រប់​គ្រង​ពាក្យ​សម្ងាត់)។ បន្ទាប់​ពី​អ្នក​បើក​មុខងារ​នេះ​ ម្តង​ម្កាល Signal នឹង​លោត​ផ្ទាំង​ដែល​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​វាយ​បញ្ចូល​លេខ​កូដ​PIN នេះ ដើម្បី​ជួយ​រំលឹក​អ្នក​កុំ​ឱ្យ​ភ្លេច​លេខ​កូដ​សុវត្ថិភាព​នេះ។

    ៥- បិទ​មុខងារ Link Preview
    Link Preview នឹង​បង្ហាញ​មាតិកា​សង្ខេប រូប​ភាព​ និង​ចំណង​ជើង​នៃ​អត្ថបទ​ជា​ដើម ដែល​មានភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​តំណ​ភ្ជាប់​នៃ​អត្ថបទ​ណា​មួយ ដើម្បី​ផ្តល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល និង​ផ្តល់​ព័ត៌មាន​ខ្លះ​អាច​ឱ្យ​អ្នក​ផ្សេង​អាច​យល់​បាន​ខ្លះ​ពី​ព័ត៌មាន​ដែល​បាន​ចែក​រំលែក​ នោះ។ Signal ផ្តល់​ជម្រើស​ដល់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ក្នុង​ការ​ប្រើ​មុខងារ​នេះ។ ប៉ុន្តែ​បើ​យោង​តាម​ អ្នក​អភិវឌ្ឍ​កម្មវិធី​បាន​ឱ្យ​ដឹង​ថា នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ប្រើ​មុខងារ​នេះ ម្ចាស់​គេហទំព័រ​នៃ​តំណ​ភ្ជាប់​នោះ នឹង​ដឹង​ថា​អ្នក​បាន​ចែក​រំលែក​តំណ​ភ្ជាប់​នៅ​លើ Signal ចេញ​ពី​គេហទំព័រ​របស់​ពួក​គេ ដូច្នេះ​ដើម្បី​ឱ្យ​កាន់​តែ​មាន​សុវត្ថិភាព អ្នក​មិន​គួរ​បើក​មុខងារ​នេះ​ទេ។

    អ្នក​អាច​បិទ​មុខងារ​នេះ​ដោយ​ចូល​ទៅ​កាន់ Settings > Chats > Generate link previews > Disabled

    ៦- បើក​មុខងារ​ក្តារ​ចុច​អនាមិក (Incognito Keyboard)
    គ្រប់​ទូរសព្ទ តែង​តែ​ភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​នូវ​ក្តារ​ចុច ដើម្បី​ឱ្យ​អ្នក​អាច​សរសេរ​ភាសា​ផ្សេងៗ​បាន។ ឧទាហរណ៍​ដូច​ជា​ទូរសព្ទ Android ភាគ​ច្រើន​តែង​តែ​ភ្ជាប់​មក​ជា​មួយ​នូវ​ក្តារ​ចុច​របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Google (Google’s keyboard)។ អ្នក​ត្រូវ​ដឹង​ថា ទោះ​បី​កម្មវិធី Signal មាន​សុវត្ថិភាព ប៉ុន្តែ​រាល់​អ្វី​ដែល​អ្នក​បាន​វាយ​បញ្ចូល​តាម​រយៈ​ក្តារ​ចុច​នោះ អាច​នឹង​ត្រូវ​បាន​ចែក​រំលែក​ទៅ​កាន់​ភាគី​ផ្សេង​ដែល​អ្នក​មិន​ដឹង។

    សម្រាប់​អ្នក​ប្រើ Signal នៅ​លើ Android អ្នក​អាច​មាន​ជម្រើស​ក្នុង​ការ​បើក​មុខ​ងារ ក្តារ​ចុច​អនាមិក ឬ Incognito Keyboard ដែល​មុខ​ងារ​នេះ និង​មិន​ធ្វើ​ការ​សិក្សា​ពី​អ្វី​ដែល​អ្នក​បាន​វាយ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី Signal តាម​រយៈក្តារ​ចុច​នៅ​លើ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក​ទេ។

    ដើម្បី​បើក​មុខ​ងារ​នេះ អ្នក​អាច​ចូល​ទៅ​កាន់ Settings > Privacy > Incognito keyboard > Enabled

    ៧- សុវត្ថិភាព​លើ​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក
    រាល់​ការ​ទំនាក់​ទំនង​នៅ​កម្មវិធី Signal មាន​សុវត្ថិភាព​តែ​នៅ​លើ​អ៊ីនធឺណិត​តែ​ប៉ុណ្ណោះ បញ្ហា​មួយ​ដែល​មុខងារ​សុវត្ថិភាព​មិន​អាច​ជួយ​បាន​គឺ សារ​នៅ​លើ​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក។ រាល់​សារ​ដែល​បាន​ធ្វើ​កូដនីយកម្ម​ទាំង​អស់ និង​បំលែង​ទៅ​ជា​សារ​ធម្មតា អាច​អាន និង​ស្តាប់​បាន នៅ​ពេល​ដែល​វា​បាន​ផ្ញើ​មក​ដល់​ទូរសព្ទ ឬ​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក ហើយ​ប្រសិន​បើ អ្នក​ផ្សេង​អាច​ប្រើ​ទូរសព្ទ​របស់​អ្នក​បាន នោះ​ពួក​គេ​ក៏​អាច​ចូល​មើល​សារ​ទាំង​នោះ​បាន​ដែរ។ ដូច្នេះ សុវត្ថិភាព​នៅ​លើ​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក ពិត​ជា​សំខាន់ វិធី​សាស្រ្ត​មួយ​ដែល​សាមញ្ញា និង​មាន​ប្រសិទ្ធភាព​នោះ​គឺ​ការ​ចាក់​សោ​អេក្រង់ ត្រូវ​ប្រាកដ​ថា ឧបករណ៍​របស់​អ្នក​ត្រូវ​បាន​ការពារ​ដោយ​ការ​ចាក់​សោ​អេក្រង់ ហើយ​មានតែ​អ្នក​ទេ​ដែល​អាច​ដោះ​សោះ​នោះ​បាន។

    មុខងារ​ផ្សេងៗ​ទៀត​ដែល​អ្នក​អាច​ប្រើ​បាន​ដូចជា បើក​មុខងារ​មួយ​ចំនួន​នៅ​ក្នុង Screen Lock ដោយ​ចូល​ទៅ​កាន់ Settings > Privacy > Screen lock > Enable។  កំណត់​ពេល​ចាក់​សោ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​មិន​ប្រើកម្មវិធី​ (Screen lock inactivity timeout)។ បើក​មុខ​ងារ​កុំ​ឱ្យ​ថត​អេក្រង់ (Screen Security) ជា​ដើម។ល។

    របៀប​ដំឡើង​ និង​ប្រើ​ប្រាស់​កម្មវិធី

    ស្វែងយល់បន្ថែមពីកម្មវិធី Signal​

    ប្រភពៈ