អ្វីទៅជា Phishing?

Phishingគឺ​ជា​ប្រភេទ​នៃ​ការ​ឆបោក​តាម​អ៊ីន​ធឺណិត​តាម​រយះ​ការ​ផ្ញើ​សារ​តាម អ៊ី​ម៉ែល ឬ​សារ(SMS) ដែល​ព្យា​យាម​បញ្ចុះ​បញ្ចូ​លគំរាម ឬ​បង្ខំ​អ្នក​ឲ្យ​ចុច​លើ​តំណ​ភ្ជាប់​ឬ​ទាញ​យក​ឯក​សារ​ភ្ជាប់ និង ទាញ​យក​កម្មវិធី​ណា​មួយ​ក្នុង​គោល​បំណង​ទទួល​បាន​ព័ត៍​មាន​ពី​អ្នក ជា​ពិ​សេស​ព័ត៍​មាន​អំពី​ពាក្យ​សម្ងាត់​និង​គណនី​ធនាគារ​ជា​ដើម។

  

Technology photo created by freepik – www.freepik.com

ប​ច្ចុ​ប្ប​ន្ន​ភាព​នៃ​ការ​វាយ​ប្រ​ហារ​តាម​រ​យះ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​បោក​បញ្ឆោត​ក្នុង​ក​ម្ពុ​ជា​ ថ្មីៗ​នេះ​ការ​វាយ​ប្រហារ​តាម​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​មាន​ការ​កើន​ឡើង​គួរ​ឲ្យ​កត់​សម្គាល់​តាម​រ​យះការ​ប្រើ​ប្រាស់​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​បោក​បញ្ឆោត​ដើម្បី​ទាញ​យក​ព័ត៍​មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​របស់​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​នៅ​ក្នុង​ប្រ​ទេស​ក​ម្ពុ​ជា​។ ជាក់​ស្តែង​នៅ​ក្នុង​វិ​ស័យ​ធ​នា​គារ​ ជន​ឆ​បោក​៣​នាក់​បាន​ក្លែង​បន្លំ​ផ្ញើ​សារ​ទៅ​ឲ្យ​អ​តិ​ថិ​ជន​រ​បស់​ធ​នា​គារ​កា​ណា​ឌី​យ៉ា​តាម​រ​យះ​កម្ម​វិ​ធី​តេ​ឡេ​ក្រាម (Telegram) ​ហើយ​បាន​ប្រាប់​អ​តិ​ថិជន​ទាំង​អស់​នោះ​ថា​គ​ណ​នី​ធ​នា​គារ​របស់​ពួក​គេ​មាន​អ្នក​លួច​ចូល​។​ដូច​នេះ​តម្រូវ​ឲ្យ​ពួក​គេ​ចុច​ចូល​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​មួយ​ដើម្បី​ចូល​ទៅ​កាន់​គេ​ហ​ទំ​ព័រ​ដើម្បី​បំ​ពេញ​ព័ត៍​មាន​សម្ងាត់​ឬ​ព័ត៍​ផ្ទាល់​ខ្លួន​នៃ​គ​ណ​នី​ធ​នា​គារ​របស់​ពួក​គេ​។​ក្រោយ​ពី​បំ​ពេញ​ព័ត៍​មាន​ទាំង​នោះ​រួច​អ​តិ​ថិ​ជន​ទាំង​នោះ​បាន​ត្រួត​ពិ​និត្យ​ស​ម​តុល្យ​ក្នុង​គ​ណ​នី​ហើយ​ចុង​ក្រោយ​ទើប​បាន​ដឹង​ថា​សាច់​ប្រាក់​មួយ​ចំ​នួន​ត្រូវ​បាន​បាត់​បង់​។​បន្ទាប់​មក​ពួក​គេ​ក៏​បាន​រាយ​ការណ៍​ព័ត៍​មាន​ទាំង​នេះ​ទៅ​កាន់​ធ​នា​គារ​កា​ណា​ឌី​យ៉ា​។ បន្ទាប់​ពី​បាន​ធ្វើ​ការ​ស៊ើប​អង្កេត​ពី​បញ្ហា​នេះ​រួច​ជន​ឆ​បោក​ទាំង​បី​រូប​នោះ​ត្រូវ​បាន​ចាប់​ខ្លួន​និង​ដោះ​ស្រាយ​តាម​នី​តិ​វិ​ធី​ច្បាប់​។

ក្រៅ​ពី​ក​រ​ណី​នេះ​យើង​ក៏​បាន​ឃើញ​ថា​ការ​ឆ​បោក​តាម​រយះ​តំណរ​ភ្ជាប់​ឆ​បោក​ជា​ច្រើន​ត្រូវ​បាន​កើត​ឡើង​និង​រីក​សាយ​ភាយ​នៅ​លើ​បណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេស​ប៊ុក (Facebook) ​ដែល​ក្នុង​នោះ​មាន​ការ​ឈ្នះ​រង្វាន់​ពី​ក្រុម​ហ៊ុន​កូ​កា​កូ​ឡា​និង​ក្រុម​ហ៊ុន​អ៉ា​ម៉ា​ហ្សូន​ជា​ដើម​តាម​រយះ​ការ​បំ​ពេញ​ព័ត៍​មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​សំខាន់ៗ​មួយ​ចំនួន​។​តាម​ការ​សង្កេត​យើង​បាន​ឃើញ​ថា​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ហ្វេស​ប៊ុក​ជា​ច្រើន​បាន​បំ​ពេញ​ព័ត៍​មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​តាម​រយះ​ការ​ស្នើ​សុំ​ពី​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​នោះ ​ហើយ​បាន​ចែក​រំ​លែក​បន្ត​ទៅ​កាន់​មិត្ត​ភ័ក្រ្ត​របស់​ពួក​គេ​នៅ​ក្នុង​ហ្វេស​ប៊ុក​ទៀត​។ ជា​លទ្ធ​ផល​អ្នក​ដែល​បាន​ចុះ​ឈ្មោះ​ក្នុង​ការ​ឈ្នះ​រង្វាន់​ទាំង​នោះ​មាន​បញ្ហា​រអាក់​រអួល​មួយ​ចំ​នួន​ក្នុង​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​ពួក​គេ​។​ទាក់​ទង​ជា​មួយ​បញ្ហា​នេះ​ ក្រ​សួង​ប្រៃ​ស​ណីយ៍​និង​ទូរ​គ​ម​នា​គមន៍ ​ក៏​បាន​ណែ​នាំ​ឱ្យ​ពល​រដ្ឋ​ប្រ​យ័ត្ន​ចំ​ពោះ​ការ​ឆ​បោក​តាម​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​ដោយ​ប្រើ​ឈ្មោះ​“​មូល​និ​ធិ​សុ​ខុ​មាល​ភាព​កូ​កា​កូ​ឡា”​ ។

ក​រ​ណី​ខាង​លើ​នេះ​បាន​សរ​បញ្ជាក់​ឲ្យ​យើង​ឃើញ​ថា​ន​រ​ណា​ក៏​ដោយ​ឲ្យ​តែ​ប្រើ​ប្រាស់​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​ សុទ្ធ​តែ​មាន​លទ្ធ​ភាព​ក្លាយ​ជា​ជន​រង​គ្រោះ​ពី​ការ​បោក​បញ្ឆោត​មួយ​នេះ​។​ព្រោះ​ថា​អ្វី​ក៏​ដោយ​ឲ្យ​តែ​ជា​ប្រ​យោជន៍ ​ពួក​គេ​នឹង​ព្យា​យាម​យក​ពី​អ្នក​ឲ្យ​អស់​ពី​លទ្ធ​ភាព ​ដែល​ក្នុង​នោះ​រួម​មាន​ហិ​រញ្ញ​វត្ថុ​ទិន្ន​ន័យ​និង​អ​ត្ត​ស​ញ្ញាណ​ផ្ទាល់​ខ្លួន​សំ​ខាន់ៗ​ដែល​អ្នក​មាន​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​។ ​ដូច​នេះ​អ្នក​ត្រូវ​ដឹង​ថា​វា​គ្មាន​អ្វី​ដែល​មិន​គិត​ថ្លៃ​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​នោះ​ទេ​ ព្រោះ​ថា​ទិន្ន​ន័យ​របស់​អ្នក​គឺ​ជា​ថ្នូរ​ដោះ​ដូរ​មួយ​ដ៏​សំ​ខាន់​សំ​រាប់​ជន​បោក​ទាំង​នោះ​។​ ហើយ​វា​ស្រប​នឹង​សុ​ភា​សិត​ខ្មែរ​មួយ​បាន​ពោល​ថា​ប្រ​ហែស​បាត់​ប្រ​យ័ត្ន​គង់​។​ដូច​នេះ​អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​ទាំង​អស់​ត្រូវ​ចេះ​យល់​ពី​តំ​លៃ​អំ​ពី​ទិន្ន​ន័យ​ដែល​ពួក​គេ​មាន​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​និង​ចេះ​ប្រុង​ប្រ​យ័ត្ន​ពី​ការ​ឆ​បោក​ទាំង​នេះ​។

វិ​ធី​សាស្ត្រ​ទប់​ស្កាត់​និង​ការ​ពារ​ពី​Phishing​

  • កុំ​ចុច​លើ​តំណរ​ភ្ជាប់​ ឬ​ទាញ​យក​ឯក​សារ​ភ្ជាប់​ពី​អ៊ី​ម៉ែល​នៅ​ក្នុង​អ៊ី​ម៉ែល​ដែល​អ្នក​សង្ស័យ​។
  • កុំ​ផ្តល់​ព័ត៍​មាន​ផ្ទាល់​ខ្លួន​ ឬ​ព័ត៍​មាន​គ​ណ​នី​ធ​នា​គារ​តាម​ការ​ស្នើ​សុំ ​ប្រ​សិន​បើ​អ្នក​មាន​ការ​សង្ស័យ​ពី​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​នោះ​ឬ​នៅ​មិន​ទាន់​ច្បាស់​ថា​ជន​ដែល​ទាក់​ទង​អ្នក​នោះ​ជា​ន​រ​ណា​។
  • ពិ​និត្យ​និង​ផ្ទៀង​ផ្ទាត់​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​ឬ​អា​ស័យ​ដ្ឋាន​អ៊ី​ម៉ែល​ឲ្យ​បាន​ច្បាស់​មុន​នឹង​ចុច​។
  • អ្នក​អាច​ស្វែង​រក​ព័ត៍​មាន ​ឬ​ស្រាវ​ជ្រាវ​បន្ថែម​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺ​ណិត​ដើម្បី​រក​មើល​ថា​តើ​ក​រ​ណី​នេះ​ធ្លាប់​បាន​កើត​ចំ​ពោះ​អ្នក​ណា​ផ្សេង​ដែរ​ឬ​ទេ​។

ក​រ​ណី​អ្នក​បាន​ចុច​តំ​ណរ​ភ្ជាប់​ទាំង​នោះ​

  • ផ្លាស់​ប្តូរ​លេខ​សម្ងាត់​គ​ណ​នី​ហ្វេស​ប៊ុក​របស់​អ្នក​
  • បើក​មុខ​ងារ​សុ​វត្ថិ​ភាព​បន្ថែម​2 ​Step​ Verification​ ឬ​2​-factor authentication​លើ​គ​ណ​នី​អ្នក​។
  • ចូល​Messenger​ ដើម្បី​ដឹង​ថា​តើ​មិត្ត​ភ័ក្រ្ត​របស់​អ្នក​ណា​ខ្លះ​បាន​ទ​ទួល​សារ​ទាំង​នោះ​។
  • ចែក​រំ​លែក​បន្ត​ទៅ​កាន់​មិត្ត​ភ័ក្រ្ត​របស់​អ្នក​អំ​ពី​តំ​ណរ​ឆ​បោក​នោះ​។

ត្រួត​ពិនិត្យ​មើល​Facebook ​Session ​Log-in​ថា​អំ​ពី​ឧប​ករ​ណ៍​និង​ប្រ​វត្តិ​ទី​តាំង​ដែល​ចូល​គ​ណ​នី​របស់​អ្នក​។

ប្រភពៈ