Thunderbird

សុវត្ថិភាពលើអ៊ីមែល

  

ធ្វើ​បច្ចុប្បន្នភាព​ចុង​ក្រោយ៖ 14/10/2022

អ៊ី​មែល​ដែល​យើង​ប្រើ​សព្វ​ថ្ងៃ​គឺ​នៅ​មិន​ទាន់​មាន​សុវត្ថិភាព​ល្អ​នោះ​ទេ។ នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ផ្ញើ​អ៊ីមែល ​សារ​បាន​ធ្វើ​ដំណើរ​ឆ្លង​កាត់​កន្លែង​ជា​ច្រើន ដើម្បី​ធ្វើ​ការ​ត​ភ្ជាប់​រវាង​អ្នក​ផ្ញើ និង​អ្នក​ទទួល។ ការ​ត​ភ្ជាប់​នេះ​នៅ​មាន​ចន្លោះ​ប្រហោង​ជា​ច្រើន ដែល​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​ជន​ទី៣ អាច​ស្នាក់​ចាប់​អាន ឬ​ផ្លាស់​ប្តូរ​សារ​អ៊ីមែល​របស់​អ្នក​បាន។

នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​អ៊ីន​គ្រីប​សារ​អ៊ីមែល​របស់​អ្នក នោះ​អ្នក​នឹង​មាន​អត្ត​សញ្ញាណ​ច្បាស់​លាស់​សម្រាប់​អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក ហើយ​អ្នក​ក៏​ទទួល​បាន​អត្ត​សញ្ញាណ​ពិត​ប្រាកដ​មួយ​ជា​មួយ​នឹង​មនុស្ស​ដែល​អ្នក​ទាក់​ទង​តាម​រយៈ​អ៊ី​មែល​នោះ​ដែរ។ អត្ត​សញ្ញាណ​រវាង​អ្នក​ផ្ញើ​សារ និង​អ្នក​ទទួល​សារ​នេះ​គេ​ឱ្យ​ឈ្មោះ​ថា Digital Signature ។ Digital Signature ជា​វីធី​សាស្រ្ត​មួយ​ដែល​អាច​ធា​នា​ថា​ អ្នក​ពិត​ជា​ទទួល​បាន​សារ​ពី​អ្នក​ដែល​បាន​ផ្ញើ​អ៊ី​មែល​មក​កាន់​អ្នក​មែន ហើយ​មនុស្ស​ដែល​ទទួល​អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក ក៏​ដឹង​ច្បាស់​ថា អ្នក​ជា​ម្ចាស់​នៃ​អ៊ី​មែល​ដែល​បាន​ផ្ញើ​ប្រា​កដ​មែន។ ចំ​ណែក​ឯ​ការ​អ៊ីន​គ្រីប​អ៊ី​មែល គឺ​ការ​ធា​នា​ថា​សារ​មិន​ត្រូវ​បាន​អាន​ ឬ​ផ្លាស់​ប្តូរ​កំឡុង​ពេល​បញ្ជូន​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត។

អ្វី​ជា​កម្មវិធី Mozilla Thunderbird?

Mozilla Thunderbird ត្រូវ​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើ​ប្រាស់​ដំបូង​តាំង​ពី​ថ្ងៃ​ទី ២៨ មិថុនា ឆ្នាំ២០០៣ ដោយ​មូល​និ​ធិ​ Mozilla (Mozilla Foundation) ដែល​ជា​ស្ថាប័ន​មិន​ស្វែង​រក​ប្រាក់​ចំណេញ​របស់​សហ​រដ្ឋ​អា​មេ​រិក។

Mozilla Thunderbird ជា​កម្ម​វិធី​ដែល​មិន​គិត​ថ្លៃ និង​បើក​ចំហរ (Free and open-source software)។ អ្នក​អាច​តម្លើង​កម្ម​វិធី​នេះ​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កុំ​ព្យូ​ទ័រ​របស់​អ្នក និង​ភ្ជាប់​អ៊ី​មែល​ផ្ទាល់​ខ្លួន (Gmail, Yahoo…) ឬ​អ៊ី​មែល​ស្ថា​ប័ន​របស់​អ្នក (ឧ. info@digitalhub101.com)ជា​ដើម​។ល។ តាម​រយៈ​កម្ម​វិធី​នេះ អ្នក​មិន​ចាំ​បាច់​ប្រើ​កម្មវិធី​រុក​រក (Browser) ដើម្បី​ចូល​ទៅ​អាន​អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក​ទេ​។ កម្មវីធី​នេះ​នឹង​ធ្វើ​ការ​ទាញ​ យក អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក​ពី​ម៉ា​ស៊ីន​មេ (Mail Server) មក​ដាក់​ចូល​ក្នុង​កុំព្យូទ័រ​អ្នក ​ហើយ​អ្នក​អាច​អាន​អ៊ី​មែល​ទាំង​នោះ​បាន​នៅ​លើ​កម្ម​វីធី Mozilla Thunderbird បាន​តែ​ម្តង​។ កម្ម​វិធី​នេះ​មាន​តួ​នាទី​ដូច​គ្នា​នឹង​កម្មវិធី Microsoft Outlook របស់​ក្រុម​ហ៊ុន Microsoft ដែរ។

តើ​អ្វី​ជា​មុខ​ងារ​អ៊ីន​គ្រីប​អ៊ី​មែល​ជា​មួយ​កម្មវិធី Thunderbird?

Thunderbird បាន​ដាក់​បញ្ចូល​មុខ​ងារ​អ៊ីន​គ្រីប​សារ នៅ​ក្នុង​កម្ម​វិធី​របស់​ខ្លួន​ចាប់​ពី​ជំ​នាន់​ទី​៧៨ ​ដែល​បាន​ដាក់​ឱ្យ​ប្រើ​ប្រាស់​កាល​ពី​ខែ​មិថុនា ឆ្នាំ២០២០។ ការ​ដាក់​បញ្ចូល​នេះ ​ផ្តល់​ភាព​ងាយ​ស្រួល​ដល់​អ្នក​ប្រើ​ទូ​ទៅ ដោយ​ពួក​គេ​មិន​ចាំ​បាច់​តម្លើង​កម្ម​វិធី​បន្ថែម​ដូច​ជំនាន់​មុនៗ​ទេ។

មុខ​ងារ​អ៊ីន​គ្រីប​សារ​អ៊ី​មែល ឬ End-to-end-encryption (e2ee) ត្រូវ​បាន​ប្រើ​ដើម្បី​ធា​នា​ថា​មាន​តែ​អ្នក​ផ្ញើ និង​អ្នក​ទទួល​សារ​ប៉ុណ្ណោះ​ដែល​អាច​អាន​សារ​នៅ​ក្នុង​អ៊ី​មែល​នោះ​បាន។ បើ​គ្មាន​ការ​ការ​ពារ​បែប​នេះ​ទេ ​វា​ងាយ​ស្រួល​សម្រាប់​អ្នក​គ្រប់​គ្រង​បណ្តាញ​ប្រព័ន្ធ (Network Administrator) អ្នក​ផ្តល់​សេ​វា​កម្ម​អ៊ី​មែល​ (Email Provider) ក្រុម​ហ៊ុន​ផ្តល់​សេវា​កម្ម​អ៊ីន​ធឺណិត (ISP) ចោរ​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺណិត (Hacker) ជា​ដើម​ អាច​ចូល​អាន​សារ​របស់​អ្នក​បាន​តាម​មធ្យោ​បាយ​ណា​មួយ។

ការ​តម្លើង Thunderbird លើ Windows

វីឌីអូ បង្ហាញ​ពីការ​ទាញយក តម្លើង និងបើកមុខងារកូដនីយកម្ម (end-to-end encryption)

កម្ម​វិធី Thunderbird អាច​ប្រើ​បាន​ទាំង​នៅ​លើ​ប្រព័ន្ធ​ប្រតិ​បត្តិការ Windows និង Mac។ ក្នុង​អត្ថ​បទ​នេះ DigitalHub និង​បង្ហាញ​ពី​ការ​តម្លើង និង​ប្រើ​ប្រាស់​កម្មវិធី Thunderbird ជំនាន់១០២.៣.៣ (Thunderbird 102.3.3) នៅ​លើ Windows 10។

  1. ចូល​ទៅកាន់អាស័យដ្ឋាន​ https://www.thunderbird.net
  2. ចុចលើ Free Download

3. អ្នក​ត្រូវរងចាំ រហូត​ដល់​​ដំណើរ​ការ​ទាញយកចប់ បន្ទាប់​ត្រូវតម្លើង​កម្មវិធី

4. អ្នកនឹង​ឃើញ​ផ្ទាំងមួយ សួរអ្នកថា តើអ្នក​ពិតជា​ចង់តម្លើងកម្មវិធី​នេះ​ ចូល​ទៅក្នងកុំព្យូទ័រ​របស់អ្នកមែនឬ? សូមចុច YES។

5. ចុច Next ដើម្បីបន្តតម្លើងកម្មវិធី។

5. ជ្រើសរើយក Standard បន្ទាប់មក ចុច Next

6. ចុច​លើ​ប្រអប់ Use Thunderbird as my default mail application > ចុច Install

7. រង​ចាំរហូត​ដល់​ដំណើរការ​តម្លើង​បានបញ្ចប់ បន្ទាប់មកចុច Finish។

របៀប​ក្នុង​ការ​ដាក់​អ៊ី​មែល​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី Thunderbird

បន្ទាប់​ពី​ចុច Finish អ្នក​នឹង​ឃើញ​ផ្ទាំង​បង្ហាញ​ដូច​ខាង​ក្រោម ដែល​ផ្ទាំង​នេះ​តម្រូវ​ឱ្យ​អ្នក​យក​អ៊ី​មែល​ដែល​អ្នក​មាន​ស្រាប់ ដាក់​ចូល​ទៅ​ក្នុង​កម្មវិធី Thunderbird។ ឬក៏អ្នក​អាច​ចូលទៅកាន់ៈ

  1. File > New > Existing Mail Account…

2. បំពេញ​ព័ត៌មាន​ដូចជា ឈ្មោះរបស់អ្នក (Your Full Name) អាស័យដ្ឋានអ៊ីមេល (Email Address) និងពាក្យសម្ងាត់ (Password) > ចុច Continue

សូមធីកលើ Remember Password ដើម្បីឱ្យ​កម្មវិធី Thunderbird ចងចាំពាក្យសម្ងាត់​របស់​អ្នក។

3. បន្ទាប់ពីចុច Continue អ្នកនឹងឃើញ ផ្ទាំង​ដូច​ខាង​ក្រោម​ ដែល​បញ្ជាក់​ថា ព័ត៌មាន​ដែល​អ្នក​ បំពេញ​ខាង​លើគឺត្រឹមត្រូវ ហើយអ្នកអាច ដាក់បញ្ចូលអ៊ីមែលនោះ ចូល​ទៅក្នុង​កម្មវិធី Thunderbird បានដោយ​ជោគជ័យ។

ដោយស្វ័យប្រវត្ត Thunderbird នឹងជ្រើសរើសយកជម្រើស IMAP ដែលមានន័យថា​ Thunderbird នឹងធ្វើការទាញយកសារទាំង​អស់ចេញពីអ៊ីមែលនោះចូល​ក្នុងម៉ាស៊ីនកុំព្យូទ័រ​របស់អ្នក តែមិនលុប​សារនោះចេញពីម៉ាស៊ីនមេ ឬ server របស់អ៊ីមែលនោះទេ ដែលមានន័យថា សារដែលផ្ញើចូលអ៊ីមែលនេះ មានទាំងនៅលើ server និងនៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក ដែលអ្នកអាចបើកមើល​បាន​តាមរយៈ​កម្មវិធី​ Thunderbird។

ប៉ុន្តែ​ប្រសិន​បើអ្នកជ្រើសរើសយក POP3 នោះ សារទាំងអស់លុបចេញពីម៉ាស៊ីនមេ ឬ Server ហើយរក្សាទុកតែនៅលើកុំព្យូទ័រ​របស់អ្នក​តែប៉ុណ្ណោះ។

4. ចុច​ Done

បន្ទាប់​ពី​ចុច Done កម្មវិធី Thunderbird នឹងដំណើរការ​ទាញ​យកអ៊ីមែលចេញពី Server ដាក់​ទៅចូល​ក្នុង Thunderbird ដោយខ្លួនឯង។ ប្រសិនបើអ្នក​មានសារច្រើន នោះ​វានឹងចំណាយពេលយូរគួរសមដែរ។

របៀប​​បើក​មុខ​ងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) លើ​អ៊ីមែល

  1. ចុច​នៅ​លើ​ឈ្មោះ​អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក > ចុច​លើ End-to-end Encryption
    ឬ​អាច​ចូលតាម Tools > Account Sittings > End-to-end Encryption

2. ចុចលើ Add Key

3. ជ្រើស​រើស​យក Create a new OpenPGP Key > បន្ទាប់​មក​ចុចលើ Continue

4. ជ្រើស​រើស​យក Key does not expire > បន្ទាប់ចុច Generate Key
អ្នក​អាច​ជ្រើស​រើស ជំរើស Key expires in រួច​ធ្វើការ​កំណត់រយៈពេលដែល key របស់អ្នកនឹង​ផុត​កំណត់។ តែ​យើង​ណែនាំឱ្យ​យកជម្រើស មិនផុតកំណត់​ ដើម្បីឱ្យ​អ្នក​អាចប្រើបាន​រហូត។

5. ចុចលើ Confirm
សូម​ផ្ទៀងផ្ទាត់​អ៊ីមែលដើម្បី​ឱ្យប្រាកដ​ថា អ្នក​នឹង​បង្កើត​ key សម្រាប់អ៊ីមែលនោះ​មែន។ ក្នុងឧទាហរណ៍​នេះ អ៊ីមែល​របស់​យើង​គឺ demo@digitalhub101.com។

6. ផ្ទាំង​ខាង​ក្រោម​នេះ បញ្ជាក់​ថា​ អ្នក​បាន​បង្កើត key ថ្មីបាន​ដោយ​ជោគ​ជ័យ។
ត្រូវ​ប្រា​កដ​ថា អ្នក​បាន​ជ្រើស​រើស​យក key ដែល​ទើប​បង្កើត​ថ្មី

Secret Key និង Public Key

បន្ទាប់​ពីអ្នក​បង្កើត key រួច​ហើយ អ្នកនឹងទទួល​បាន key ចំនួនពីរផ្ទាល់ខ្លួន​ នោះគឺ Secret key ឬ Private Key និង Public Key។ Public Key គឺ​សម្រាប់​ចែក​រំលែក​ទៅអ្នកដទៃ ដើម្បីឱ្យ​គេអាច​ផ្ញើ​អ៊ីនគ្រីប (Encrypt) អ៊ីមែល​មក​អ្នកបាន។

ចំណែក Secret Key ឬ Private Key គឺមិនត្រូវ​ផ្ញើឱ្យអ្នកដទៃនោះទេ។ អ្នក​ត្រូវរក្សាទុកដោយ​ខ្លួនឯង នៅកន្លែង​ដែលមានសុវត្ថិភាព។ Secret Key នេះ គឺដើម្បីឱ្យអ្នក​អាច អានអ៊ិនគ្រីបអ៊ីមែល ដែលអ្នក​ផ្សេង​ផ្ញើ​មក​អ្នក។

របៀប Export និង​ Import Public Key

ដើម្បីឱ្យអ្នកផ្សេង​អាច​ ផ្ញើអ៊ីនគ្រីប​អ៊ីមែល​មកអ្នកបាន អ្នកត្រូវ ផ្ញើ Public Key ផ្ទាល់ខ្លួន​អ្នក ទៅឱ្យពួកគេ​ជាមុនសិន។ បន្ទាប់មកពួកគេ​ត្រូវធ្វើការ import ឬបញ្ចូល public key របស់​អ្នក​ ចូល​ទៅ​ក្នុង អ៊ីមែល​របស់ពួកគេ។

  1. ចុចលើ OpenPGP Key Manager
    ឬអាចចូលទៅកាន់ Tool > OpenPGP Key Manager

2. ចុច Mouse ខាងស្តាំ (Right Click) ​លើអ៊ីមែល​របស់អ្នក > Export Keys To File

3. ជ្រើស​រើសទីតាំងរក្សា​ទុក​ នៅក្នុងកុំព្យូទ័រ​របស់អ្នក បន្ទាប់មកចុចលើ Save

បន្ទាប់ពី​អ្នក​បាន​ Export ឬរក្សាទុក Public Key របស់អ្នករួច​ហើយ អ្នកអាច​ផ្ញើ Public Key នោះ​ទៅឱ្យអ្នកផ្សេង​បាន ដើម្បីឱ្យ​ពួក​គេ ដាក់បញ្ចូល public key របស់អ្នក​ ចូលទៅក្នុង Email របស់ពួកគេ ។

ដូច​គ្នា​ដែរ ដើម្បី​ឱ្យអ្នកអាច​ផ្ញើអ៊ីនគ្រីប​អ៊ីមែល ទៅកាន់​អ្នក​ផ្សេងបាន អ្នកក៏ត្រូវ​តែ import ឬដាក់​បញ្ចូល​ public key របស់​ពួក​គេ ចូល​ក្នុង​អ៊ីមែល​អ្នកដែរ។ របៀ​ក្នុងការ import public key អ្នកដទៃ​ចូល អ្នក​គ្រាន់តែចូលទៅកាន់ File > Import Public Key (s) From File

របៀបបម្រុងទុក ឬ Backup Secret Key

ដូច​យើង​បាន​រៀបរាប់ខាងលើ ហើយថាយើង​មិនត្រូវ ចែករំលែក Secret Key របស់យើង ទៅឱ្យអ្នកដទៃឡើយ។ ប្រសិន​បើ​អ្នកផ្សេង​មាន secret key របស់យើង ហើយប្រសិន​បើពួក​គេលួចបានពាក្យសម្ងាត់ អ៊ីមែលរបស់យើងទៀត នោះពួកគេអាចប្រើ secret key នោះ​ដើម្បីអាន អ៊ីមែលអ៊ីនគ្រីបរបស់យើងបាន។

  1. ចុចលើអ៊ីមែល​របស់អ្នក > ចូលទៅកាន់ File > Backup Secrete Key(s) To File

2. ស្វែង​រក​កន្លែង​រក្សា​ទុក Secret Key > Save

3. ដាក់​ពាក្យសម្ងាត់ឱ្យ Secret Key របស់អ្នក > បន្ទាប់មកចុច OK
ត្រូវប្រាកដថា ពាក្យ​សម្ងាត់​ដែលអ្នកបានបង្កើតរឹងមាំ និងអាចចងចាំបាន។ ក្នុងករណីដែល​អ្នក​ត្រូវតម្លើងកម្មវិធី​ ឬប្រើប្រាស់កុំព្យូទ័រថ្មី ហើយអ្នក​ភ្លេចពាក្យ​សម្ងាត់របស់ secret key នោះ​អ្នកនឹងមិន​អាច បើកមើល​អ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែលចាស់បានទេ។ ហើយអ្នកត្រូវ​តែប្រើ key ថ្មី និងផ្ញើ​ឱ្យអ្នកផ្សេង​ម្តងទៀត ដើម្បីឱ្យពួកគេ import ចូលទៅ​ក្នុងអ៊ីមេលរបស់ពួកគេ។

4. បន្ទាប់ពីអ្នក OK រួច នោះអ្នកបានបម្រុងទុក secret key របស់អ្នកបាន​ជោគជ័យហើយ។ ចុច Close

ការផ្ទៀតផ្ទាត់ Public Key របស់អ្នកដទៃ

សូម​ចាំ​ថា ដើម្បី​អាចផ្ញើ​អ៊ីនគ្រី​អ៊ីមែល​ទៅ​អ្នក​ណាម្នាក់​បាន អ្នក​ត្រូវតែ import និងផ្ទៀតផ្ទាត់ Public Key របស់ពួក​គេ​ ជាមុនសិន។ ខាង​លើ យើងបាន​ប្រាប់​ពីរបៀប import public key រួចហើយ។ ចំពោះ​ការផ្ទៀងផ្ទាត់ public key ដែល​អ្នក​បាន import ចូល អ្នក​ត្រូវៈ

  1. ចុច​ mouse ខាងស្តាំ ឬ Right Click លើអ៊ីមែលរបស់គេ > Key Properties

2. បន្ទាប់ ជ្រើសរើស “Yes, I’ve verified in person this key has the correct fingerprint.” > OK

ការ​ប្រើ​អ៊ីមែល​អ៊ីនគ្រីបជា​លើក​ដំបូង

បន្ទាប់​ពីអ្នក ធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ និង​បាន import public key ជាមួយ​អ្នកផ្សេង​រួចរាល់​ហើយ នោះ​អ្នកអាច​ធ្វើការ​អ៊ីន​គ្រីបអ៊ីមែល ទៅវិញទៅមកបានហើយ។ ដើម្បីធ្វើការ​អ៊ីនគ្រីប​អ៊ីមែល អ្នក​ត្រូវ៖

  1. ចូលទៅកាន់ Write > ចុចលើ Encrypt

2. អ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល ដែលអ្នកនឹងឃើញ​នៅក្នុងប្រអប់សារ​របស់​អ្នក មានទម្រង់​ដូចរូបភាព​ខាងក្រោម។

របៀប​បើក​មុខងារ​អ៊ីនគ្រីបអ៊ីមែល​ដោយស្វ័យ​ប្រវត្តិ

ប្រសិន​បើអ្នក​មិនបើក​មុខងារ​អ៊ីនគ្រីបដោយស្វ័យប្រវត្តិទេ អ្នក​ត្រូវតែចុចលើពាក្យ​ Encrypt គ្រប់ពេល​ដែលអ្នកផ្ញើអ៊ីមែល បើមិន​ដូច្នេះទេ អ៊ីមែល​អ្នក​នឹងផ្ញើចេញ​ទៅ​ក្នុង​ទម្រង់ធម្មតា ដោយមិនបាន​អ៊ីនគ្រីប។

ដើម្បីធានាថា គ្រប់អ៊ីមែលដែលអ្នក​បានផ្ញើចេញ គឺត្រូវបាន​អ៊ីនគ្រីបទាំងអស់ អ្នក​អាចចូលទៅកំណត់បើកមុខងារ អ៊ីនគ្រីបដោយស្វ័យប្រវត្តិបាន ដោយអនុវត្តដូច​ខាង​ក្រោម៖

  1. ចូលទៅកាន់ End-to-end Encryption > អូស​ចុះ​ក្រោម ជ្រើសរើសយក Enable Encryption for New Messages

កំណត់​សម្គាល់

សូម​កុំ​យល់​ច្រឡំ​ថា អ្នក​នឹង​ក្លាយ​ជា​ជន​អនា​មិក​នៅ​លើ​អ៊ីន​ធឺ​ណិត នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ប្រើ​អ៊ី​មែល​ដែល​អ៊ីន​គ្រីប​។ ការ​អ៊ីន​គ្រីប​អ៊ី​មែល​គឺ​អាច​ការ​ពារ​បាន​តែ​សារ​ដែល​អ្នក​សរសេរ​នៅ​ក្នុង​អ៊ី​មែល​របស់​អ្នក​តែ​ប៉ុណ្ណោះ ឬ​និយាយ​ឱ្យ​ស្រួល​ស្តាប់​គឺ​ប្រៀប​បាន​នឹង​ការ​ចាក់​សោរ​ប្រអប់​សំបុត្រ​របស់​អ្នក​អី​ចឹង​ដែរ។ អ្នក​ផ្សេង​មិន​អាច​អាន​សារ​នៅ​ក្នុង​សំបុត្រ​នោះ​បាន​ទេ តែ​ពួក​គេ​នៅ​តែ​មាន​លទ្ធ​ភាព​ដឹង​ថា សារ​នោះ​ផ្ញើ​ចេញ​ពី​អ៊ី​មែល​ណា ផ្ញើ​ទៅ​កាន់​អ្នក​ណា នៅ​ពេល​ណា ថ្ងៃ​ណា ខែ​ណា ឆ្នាំ​ណា ចេញ​ពី​ទី​កន្លែង​ណា ចេញ​ពី​កុំព្យូ​ទ័រ​ណា ​និង​ព័ត៌​មាន​ជា​ច្រើន​ទៀត​ដែល​គេ​ហៅ​ថា Meta Data។

ក្រាហ្វិចព័ត៌មាន អំពីអត្ថបទនេះ ឬអាច​ទាញយក​ក្រាហ្វិចព័ត៌មានជា​ PDF

ប្រភព៖