Image by drobotdean on Freepik
ខាងក្រោមនេះ គឺជាជំហានមួយចំនួនដែលអ្នកអាចអនុវត្តបាន ដើម្បីស្វែងរកទូរស័ព្ទរបស់អ្នក ការពារទិន្នន័យដែលមានក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នក និងការពារខ្លួនអ្នកពីបញ្ហាផ្សេងៗប្រសិនបើទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបាត់ដោយប្រការណាមួយ។
១. បញ្ជាក់ថាទូរស័ព្ទរបស់អ្នកពិតជាត្រូវបានគេលួច ឬបាត់ពិតមែន
ខលទៅទូរស័ព្ទរបស់អ្នកដើម្បីដឹងច្បាស់ថា តើថាទូរស័ព្ទរបស់អ្នក នៅជិតអ្នក ឬអ្នកបានជ្រុះ ឬក៏ភ្លេចនៅកន្លែងណាមួយ។ ប្រសិនបើទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបិទសំឡេងរ៉ូ (Silent) អ្នកអាចប្រើ ប្រើមុខងារ Play Sound នៅក្នុង Find My Device ចំពោះទូរស័ព្ទ Android ដើម្បីបន្លឺសំឡេង។
២. ប្រើមុខងារ Find My Device
មុខងងារ Find My Device សម្រាប់ទូរស័ព្ទ Android និង Find My iPhone សម្រាប់ទូរស័ព្ទ iPhone អាចជួយ តាមស្វែងរកទូរស័ព្ទដែលបាត់ ឬត្រូវបានចោរលួច។ អ្នកអាចប្រើមុខងារនេះនៅលើកម្មវិធីរុករក (Browser) ឬតាមរយៈទូរស័ព្ទណាមួយផ្សេងទៀត។ ទាំងមុខងារ Find My Device និង Find My iPhone អាចឱ្យអ្នកស្វែងរកទីតាំង (Location) របស់ទូរស័ព្ទដែលបានបាត់នោះពីចម្ងាយ អាចឱ្យអ្នកអាចចាក់សោទូរស័ព្ទ (Lock) ធ្វើឱ្យទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបន្លឺសំឡេងរ៉ូ ទោះបីជាអ្នកបានបិទសំឡេងក៏ដោយ ហើយថែមទាំងអាចឱ្យអ្នកលុបកម្មវិធី និងទិន្នន័យក្នុងទូរស័ព្ទរបស់អ្នកពីចម្ងាយបានផងដែរ ប្រសិនបើទូរស័ព្ទដែលបាត់នោះ នៅភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិត។
នៅពេលដែលអ្នកបញ្ជាក់ថា ទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបានបាត់ តាមរយៈមុខងារនេះ នោះទូរស័ព្ទរបស់អ្នកនឹងចាក់សោ ហើយគ្មានអ្នកណាម្នាក់ក្រៅពីអ្នកអាចបើកសោនោះដើម្បីប្រើទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបានទេ។
ក្រុមហ៊ុន Samsung ក៏មានមុខងារស្រដៀងគ្នានេះសម្រាប់ទូរស័ព្ទ Samsung Galaxy របស់ខ្លួនដែរ ដែលមានឈ្មោះថា Find My Mobile ដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់អាចបម្រុងទុកទិន្នន័យពីចម្ងាយ ទាញយកការហៅទូរស័ព្ទ សារ និងសូម្បីតែដោះសោទូរស័ព្ទ។ តាមរយៈមុខងាររបស់ Sumsung នេះអ្នកក៏អាចពន្យារអាយុកាលនៃថ្មទូរស័ព្ទផងដែរ។
ប៉ុន្តែសូមចាំថា ទាំងមុខងារ Find My Device របស់ Android មុខងារ Find My iPhone របស់ Apple និង Find My Mobile របស់ Samsung អាចដំណើរការបានលុះត្រាតែទូរស័ព្ទនោះបានបើកដំណើរការមុខងារបង្ហាញទីតាំង (Enable Location) ហើយទិន្នន័យទីតាំងនេះនឹងត្រូវបានចែករំលែកជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុន Google ក្រុមហ៊ុន Apple និង Samsung។
៣. ផ្លាស់ប្តូរលេខសម្ងាត់ចំពោះគណនីសំខាន់ៗ
កម្មវិធីធនាគារនៅលើស្មាតហ្វូនរបស់អ្នកត្រូវបានការពារដោយលេខកូដ PIN ឬ Bio Authentication Verification ដោយប្រើការស្កេនខ្ចៅដៃជាដើម។ ប៉ុន្តែអ៊ីមែល គេហទំព័រទិញទំនិញតាមអ៊ីនធឺណិត និងកម្មវិធីផ្សេងៗទៀត ភាគច្រើនមិនបានបើកមុខងារសុវត្ថិភាពបន្ថែម (2FA) ឬមុខងារផ្ទៀងផ្ទាត់ដោយស្វ័យប្រវត្តិទេ។ គេហទំព័រ និងកម្មវិធីខ្លះមិនមានមុខងារសុវត្ថិភាពបន្ថែមនេះតែម្តង។ ដូច្នេះសូមប្តូរពាក្យសម្ងាត់លើគណនីសំខាន់ៗទាំងអស់ ដែលអ្នកប្រើញឹកញាប់នៅលើស្មាតហ្វូនរបស់អ្នក ជាពិសេសពាក្យសម្ងាត់គណនីអ៊ីមែល ដែលអ្នកប្រើដើម្បីចុះឈ្មោះជាមួយនឹងគណនីផ្សេងៗ ព្រោះជាទូទៅ ពាក្យសម្ងាត់គណនីផ្សេងៗអាចផ្លាស់ប្តូរថ្មីបាន ការផ្ទៀងផ្ទាត់ជាមួយអ៊ីមែលនោះ។ អ្នកអាចប្រើកម្មវិធីគ្រប់គ្រងពាក្យសម្ងាត់ ដើម្បីការពារបង្កើតពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំ និងការពារពាក្យសម្ងាត់គណនីផ្សេងៗរបស់អ្នកឱ្យមានសុវត្ថិភាព។
៤. ទាក់ទងទៅធនាគារ
វាពិតជាពិបាកខ្លាំងណាស់ក្នុងការបំបែកការផ្ទៀងផ្ទាត់ជីវមាត្រ (Biometric Authentication) ឬវិធានការសុវត្ថិភាពផ្អែកលើកូដPINនៃកម្មវិធីធនាគាររបស់អ្នកនៅលើទូរស័ព្ទដែលអ្នកបានបាត់។ ប៉ុន្តែអ្នកប្រើប្រាស់មួយចំនួនរក្សាទុកព័ត៌មានសម្ងាត់ ហិរញ្ញវត្ថុរបស់ពួកគេជាអត្ថបទធម្មតា (text) នៅលើ Cloud ដូចជា Google Drive ឬនៅលើកម្មវិធីកត់ចំណាំផ្សេងៗ ដូចជាNote ជាដើម។ ក្នុងករណីនេះ វាជាការចាំបាច់ក្នុងការជូនដំណឹងដល់ធនាគារដើម្បីស្នើសុំបិទកាត និងគណនីរបស់អ្នកជាបណ្តោះអាសន្ន។
៥. ទាក់ទងប្រតិបត្តិករទូរស័ព្ទចល័តរបស់អ្នក
អ្នកគួរតែជូនដំណឹងទៅប្រតិបត្តិករទូរស័ព្ទចល័ត ឬក្រុមហ៊ុនផ្តល់សេវាទូរស័ព្ទរបស់អ្នក ដរាបណាអ្នកដឹងថាទូរស័ព្ទរបស់អ្នកត្រូវបានគេលួច។ អ្នកអាចស្នើសុំក្រុមហ៊ុនផ្តល់សេវាឱ្យបិទស៊ីមរបស់អ្នក ដើម្បីការពារប្រតិបត្តិការដែលគ្មានការអនុញ្ញាត ឬការចូលប្រើសេវាកម្មផ្សេងទៀតតាមរយៈប្រព័ន្ធកំណត់ពាក្យសម្ងាត់ឡើងវិញដែលមានមូលដ្ឋានលើ OTP ។
៧. ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅប៉ូលីស
ការដាក់ពាក្យប្តឹងប៉ូលីសអាចជួយអ្នកបានច្រើនផងដែរ។ ជាដំបូង វាអាចជួយអ្នកក្នុងការប្តឹងផ្តល់ ករណីដែលមានសកម្មភាពក្លែងបន្លំណាមួយដែលបានប្រព្រឹត្តតាមរយៈទូរស័ព្ទរបស់អ្នកបន្ទាប់ពីវាត្រូវបានលួច។ ហើយប្រសិនបើអ្នកមានការធានារ៉ាប់រងតាមទូរស័ព្ទ អ្នកធានារ៉ាប់រងនឹងទាមទាររបាយការណ៍ប៉ូលីសដើម្បីដំណើរការការទាមទាររបស់អ្នក។