Image by Ümit Solmaz from Pixabay
មុខងារកូដនីយកម្ម (End-to-end Encryption) មិនត្រូវបានដាក់ឱ្យដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ
ចំណុចមួយសំខាន់ដែលអ្នកគួរតែដឹងអំពី Telegram គឺថា ការផ្ញើសារនៅលើកម្មវិធីនេះ មិនបានប្រើមុខងារសុវត្ថិភាព End-to-end encryption ដោយស្វ័យប្រវត្តិនោះទេ។ ការដែលអវត្តមានមុខងារសុវត្ថិភាពនេះ មានន័យថា Telegram មិនត្រឹមតែអាចដឹងថា អ្នកណាខ្លះបានផ្ញើសារមកអ្នក នៅពេលណា និងញឹកញាប់ប៉ុណ្ណានោះទេ តែថែមទាំងអាចអាន ឬស្តាប់បាននូវរាល់ខ្លឹមសារនៃការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកផងដែរ។ ដើម្បីទទួលបានមុខងារសុវត្ថិភាព End-to-end encryption នៅលើ Telegram អ្នកត្រូវតែបើកមុខងារ Secret Chat ដោយខ្លួនឯង ដូចដែលបានបង្ហាញលម្អិតខាងក្រោម។
ផ្នែកសុវត្ថិភាព
១- បើកមុខងារ Secret Chat
Secret Chat នឹងជួយឱ្យការទំនាក់ទំនងនៅលើ Telegram របស់អ្នកមានសុវត្ថិភាព ព្រោះវាបានដាក់បញ្ចូលនូវមុខងារអ៊ីនគ្រីបសារ (End-to-end encryption) ដែលមានន័យថា គ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចលួចចូលអាន ឬស្តាប់ការទំនាក់ទំនងរបស់អ្នកបានទេ សូម្បីតែ Telegram ក៏មិនដឹងថាអ្នកបាននិយាយអ្វី ជាមួយអ្នកណាដែរ។ បន្ថែមពីលើនេះ នៅពេលដែលអ្នកប្រើ Secret Chat អ្នកនឹងទទួលបានមុខងារមួយទៀតដែលអាចអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកអាចធ្វើការកំណត់ពេលវេលាក្នុងការលុបសាដោយស្វ័យប្រវត្តិក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយ ដែលមុខងារបន្ថែមនេះត្រូវបានគេឱ្យឈ្មោះថា Self-destructing Media។
សូមបញ្ជាក់ថា Secrete Chat អាចប្រើបានតែនៅលើទូរស័ព្ទ Android, iOS និង កុំព្យូទ័រ Mac តែប៉ុណ្ណោះ។ ចំពោះអ្នកប្រើ Telegram នៅលើកុំព្យូទ័រ Windows និងនៅលើ Web Browser នៅមិនទាន់មានមុខងារនេះនៅឡើយទេ។ ហើយមុខងារនេះអាចប្រើបាន តែចំពោះការទំនាក់ទំនងពីម្នាក់ទៅម្នាក់តែប៉ុណ្ណោះ វាក៏នៅមិនទាន់អាចប្រើបាននៅក្នុងក្រុមរបស់ Telegram នោះទេ។
ដើម្បីបើកមុខងារនេះអ្នកត្រូវ ចុចលើរូប Profile លើមនុស្សដែលអ្នកចង់ទាក់ទង > ចុចលើសញ្ញា … > ជ្រើសរើស Start Secret Chat
របៀបក្នុងការកំណត់ ពេលវេលាលុបសារដោយស្វ័យប្រវត្តិ (Self-destructing Media) ចុចលើរូប Profile អ្នកដែលអ្នកបានបើកមុខងារ Secret Chat រួចហើយ > ចុចលើសញ្ញាចុចបីដង (…) > Set self-destruct timer > កំណត់ពេលវេលាដែលអ្នកចង់ឱ្យសារលុបដោយស្វ័យប្រវត្តិ (អ្នកអាចកំណត់បានចាប់ពី១វិនាទី រហូតដល់១សប្តាហ៍) > Done
២- ការចាក់សោកម្មវិធី (Passcode Lock)
ការចាក់សោលើកម្មវិធី វាជួយការពារពីការលួចបើកមើលការទំនាក់ទំនង ឬប្រើ Telegram របស់អ្នកនៅលើ ដោយមិនមានការអនុញ្ញាត។ នៅពេលដែលបើកមុខងារនេះ Telegram នឹងតម្រូវឱ្យអ្នកវាយបញ្ចូលលេខកូដសម្ងាត់ជាមុនសិន ទើបអ្នកអាចប្រើ Telegram បាន។
របៀបបើកមុខងារនេះនៅលើកុំព្យូទ័រ Windows
ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > Turn on local passcode
បើកមុខងារនេះនៅលើទូរស័ព្ទ Android
ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > នៅខាងក្រោម ផ្នែក Security ចុចលើ Passcode Lock
នៅពេលដែលអ្នកចុចអូសទៅខាងស្តាំដើម្បីបើកមុខងារនេះ កម្មវិធីតម្រូវឱ្យអ្នកដាក់លេខសម្ងាត់ PIN អ្នកអាចជ្រើសរើសយកពាក្យសម្ងាត់ (Password) ជំនួសឱ្យ PIN ក៏បាន។
- PIN ជាលេខកូដសម្ងាត់ ដែលមានតែលេខសុទ្ធចំនួន៤ខ្ទង់
- Password ជាពាក្យសម្ងាត់ដែលអ្នកអាចលាយចូលគ្នារវាងលេខ អក្សរ និមិត្តសញ្ញាផ្សេងៗ និងមិនកំណត់ចំនួនតួអក្សរ
នៅក្នុងចំណុចនេះ អ្នកក៏អាចបើកមុខងារបើកសោដោយប្រើខ្ចៅដៃបានដែរ (Unlock with Fingerprint) ប្រសិនបើទូរស័ព្ទរបស់អ្នកមានមុខងារនេះ ហើយអ្នកក៏អាចកំណត់ពេលឱ្យកម្មវិធីធ្វើការចាក់សោដោយស្វ័យប្រវត្តិដោយខ្លួនឯង (Auto-lock) ក្នុងរយៈពេលណាមួយដែរ។ បន្ទាប់ពីអ្នកបានបើកមុខងារនេះរួចហើយ អ្នកត្រូវចុចលើរូបមេសោ ដើម្បីចាក់សោកម្មវិធី Telegram របស់អ្នក។
៣- ពិនិត្យមើលថា Telegram របស់អ្នកកំពុងប្រើនៅលើឧបករណ៍ណាខ្លះ (Active Session )
ដូចអ្នកបានដឹងស្រាប់ហើយថា អ្នកអាចប្រើ Telegram បានទាំងនៅលើទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ និងនៅលើ Web Browser បានក្នុងពេលតែមួយ។ ការដែលអាចប្រើបាននៅលើគ្រប់ឧបករណ៍បែបនេះ ក៏អាចមានហានិភ័យខ្ពស់ពីការលួចចូលប្រើគណនីរបស់អ្នកផងដែរ។ ដើម្បីឱ្យប្រាកដថា គ្មានអ្នកណាលួចចូលប្រើ Telegram របស់អ្នក អ្នកអាចចូលទៅពិនិត្យមើលបាន តាមរយៈ Settings > Privacy and Security > Active Sessions
បន្ទាប់ពីបានចុចលើ Active Sessions អ្នកនឹងឃើញដូចរូបខាងលើ ដែលបង្ហាញជំនាន់របស់កម្មវិធី Telegram ឈ្មោះឧបករណ៍ ជាមួយនឹងប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ និងព័ត៌មានអំពីទីតាំងដែលបានចូលទៅប្រើគណនី Telegram របស់អ្នកជាដើម។ល។
ប្រសិនបើអ្នករកឃើញឈ្មោះឧបករណ៍ដែលមិនមែនជាកម្មសិទិ្ធរបស់អ្នក ឬទីតាំងដែលអ្នកមិនធ្លាប់បានទៅដល់ មាននៅក្នុង Active Session អ្នកអាចចុចនៅលើឈ្មោះឧបករណ៍ ឬទីតាំងនោះដើម្បីធ្វើការ log out ពួកគេចេញពី Telegram របស់អ្នក។
ក្នុងករណីដែលអ្នករកឃើញ ឬសង្ស័យថាមានអ្នកផ្សេងចូលប្រើ Telegram របស់អ្នក អ្នកអាច ចុចនៅលើ Terminate All Other Sessions ដើម្បីធ្វើការ Log out គ្រប់ឧបករណ៍ទាំងអស់ចេញ រួចធ្វើការផ្លាស់ប្តូរពាក្យសម្ងាត់ថ្មី និងដាក់បន្ថែមនូវមុខងារ សុវត្ថិភាព Two-Step Verification។
៤- បើកមុខងារ Two-Step Verification
ជាទូទៅនៅពេលដែលអ្នក Login ដោយប្រើទូរស័ព្ទ កុំព្យូទ័រ ឬ Web Browser ថ្មី Telegram និងធ្វើការបញ្ជាក់អត្តសញ្ញាណដោយផ្ញើសារ SMS ជាមួយនឹងលេខកូដ Login ចំនួន៥ខ្ទង់ទៅកាន់ គណនី Telegram ដែលអ្នកកំពុងប្រើ។ បន្ទាប់ពីអ្នកវាយបញ្ចូលលេខកូដ៥ខ្ទង់ដែលទទួលបាននោះ អ្នកនឹងអាចចូលទៅកាន់គណនី Telegram បានតែម្តង។
Two-Step Verification វានឹងបន្ថែមសុវត្ថិភាពមួយជាន់ទៀតពីលើលេខកូដ៥ខ្ទង់នោះ។ មានន័យថា នៅពេលដែលអ្នក Login ចូលទៅកាន់គណនី Telegram អ្នកត្រូវការទាំងលេខកូដ៥ខ្ទង់ និងលេខកូដសម្ងាត់ដែលអ្នកបានដាក់នៅពេលដែលអ្នកបើកមុខងារ Two-Step Verification នេះ។
ដើម្បីបើកមុខងារ Two-Step Verification អ្នកត្រូវចូលទៅកាន់ Settings > Privacy and Security > Two-Step Verification:
ជំហានទី១ៈ ចុចលើ Two-Step Verification > វាយបញ្ចូលពាក្យសម្ងាត់ > បញ្ជាក់ពាក្យសម្ងាត់ > Next
ជំហានទី២៖ បង្កើត Password Hint ឬចុច Skip > បំពេញអាសយដ្ឋានអ៊ីមែល នៅត្រង់ Recovery Email > អ្នកនឹងទទួលបានអ៊ីមែលមួយ ជាមួយនឹងលេខកូដ៦ខ្ទង់ពី Telegram > វាយបញ្ចូលលេខកូដ៦ខ្ទង់នោះ ចូលទៅក្នុងប្រអប់ Verification Code។
- Password Hint: គឺជាពាក្យ ឬឃ្លាខ្លីដែលជួយឱ្យអ្នកអាចចងចាំពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នក។ ឧ. ពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នកគឺថ្ងៃខែឆ្នាំកំណើត ដូច្នេះ Password Hint អាចជាឈ្មោះរបស់អ្នក ឬពាក្យអ្វីផ្សេងដែលជួយរំលឹកអ្នកពីពាក្យសម្ងាត់នោះ។ អ្នកអាចរំលង (Skip) ត្រង់ចំណុចនេះបាន។
- Recovery Email: នឹងជួយអ្នកក្នុងករណីដែលអ្នកភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ដែលបានដាក់នៅលើ Two-Step Verification ដោយវានឹងផ្ញើលេខកូដថ្មីចូលទៅក្នុងអ៊ីមែលរបស់អ្នក។ ប្រសិនបើអ្នកភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ ហើយមិនបានបើកមុខងារ Recovery Email នេះទេ នោះអ្នកក៏មិនអាចចូលទៅកាន់គណនី Telegram របស់អ្នកបានដែរ។
ផ្នែកឯកជនភាព
រាល់ព័ត៌មានរបស់អ្នកនៅលើ Telegram ត្រូវបានចែករំលែកទៅកាន់អ្នកប្រើ Telegram ផ្សេងទៀតដោយស្វ័យប្រវត្តិ ប្រសិនបើអ្នកមិនបានកំណត់បានចូលទៅធ្វើការកំណត់នៅក្នុងផ្នែកឯកជនភាពនោះទេ។ យើងណែនាំឱ្យអ្នកទាំងអស់គ្នាធ្វើតាមការណែនាំដូចខាងក្រោមនេះ ដើម្បីការពារឯកជនភាពរបស់អ្នកនៅលើ Telegram។
ចូលទៅកាន់ Setting > Privacy and Security > ស្វែងរក Privacy បន្ទាប់មកធ្វើការកំណត់ដូចរូបខាងក្រោម។
- Phone Number Who can see my phone number — Nobody.
- Phone Number → Who can find me by my number — My Contacts.
- Last Seen & Online → Who can see my timestamp — Nobody.
- Profile photo → Who can see my profile photo — My Contacts.
- Forwarded Messages → Who can add a link to my account when forwarding my messages — Nobody.
- Calls → Who can call me — My Contacts (or Nobody, if you prefer).
- Calls → Peer-to-peer — Nobody
- Groups → Who can add me — My Contacts.
ប្រភព៖
- https://telegram.org/faq
- https://indianexpress.com/article/technology/techook/10-telegram-privacy-features-that-you-should-be-using-7179859/lite/#aoh=16248908267426&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&_tf=From%20%251%24s
- https://usa.kaspersky.com/blog/telegram-privacy-security/24102/