ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពចុងក្រោយៈ 20/04/2022
ការរីកចម្រើននៃបច្ចេកវិទ្យា និងអ៊ីនធឺណិតបានផ្តល់នូវគុណសម្បត្តិជាច្រើន តែទន្ទឹមនឹងនេះវាក៏មានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនដែរ។ នៅពេលដែលគណនីមួយត្រូវបានលួចយកទៅប្រើប្រាស់ដោយអ្នកដទៃ នោះគណនីផ្សេងទៀតរបស់អ្នក និងមិត្តភក្តិអ្នកក៏ប្រឈមនឹងហានិភ័យដែរ។
វីធីល្អបំផុតគឺការការពារ។ មានវិធីជាច្រើនដើម្បីការពារឧបករណ៍ និងគណនីរបស់អ្នក ដូចជាការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពគ្រប់កម្មវិធីនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ និងទូរស័ព្ទដៃរបស់អ្នក ត្រូវប្រាកដថាកុំព្យូទ័រអ្នកមានកម្មវិធីកម្ចាត់មេរោគ កុំចុចលើតំណភ្ជាប់ ឬទាញយកកម្មវិធីដែលអ្នកមិនស្គាល់ពីប្រភពច្បាស់លាស់ជាដើម។ល។ ប៉ុន្តែចំណុចមួយដែលសំខាន់ និងតែងតែត្រូវបានណែនាំឱ្យអនុវត្តនោះគឺ ប្រើពាក្យសម្ងាត់ដែលរឹងមាំនៅលើឧបករណ៍ និងគណនីនៅលើអ៊ីនធឺណិតរបស់អ្នក។
ពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំ ជាពាក្យសម្ងាត់ដែលផ្សំឡើងដោយលាយបញ្ចូលគ្នារវាងលេខ អក្សរតូច ធំ និមិត្តសញ្ញា និងមានច្រើនតួរអក្សរ ដែលយ៉ាងហោចណាស់ចាប់ពី១២តួរអក្សរឡើងទៅ ហើយពាក្យសម្ងាត់នោះគួរតែខុសគ្នាសម្រាប់គណនីផ្សេងគ្នា មានន័យថា គណនីមួយ ពាក្យសម្ងាត់មួយ។
បញ្ហាមួយដែលតែងតែជួបប្រទះគឺ គ្រប់គ្នាពិបាកក្នុងការរកវិធីបង្កើតពាក្យសម្ងាត់ដែលរឹងមាំ ខុសៗគ្នា ហើយអាចចងចាំបាន។
កម្មវិធីគ្រប់គ្រងពាក្យសម្ងាត់ (Password Manager) ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងណែនាំឱ្យប្រើប្រាស់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
សព្វថ្ងៃមានកម្មវិធីគ្រប់គ្រងពាក្យសម្ងាត់ជាច្រើនមានដូចជា 1Password, Bitwarden, Last Pass និងKeePassXC ជាដើម ដែលកម្មវិធីខ្លះជាកម្មវិធីបើកចំហកូដ ខ្លះអាចប្រើដោយមិនគិតថ្លៃ និងកម្មវិធីខ្លះតម្រូវឱ្យអ្នកបង់លុយដើម្បីអាចប្រើវាបាន។
មាតិកា
អំពី KeePassXC
KeePassXC ជាកម្មវិធីគ្រប់គ្រងពាក្យសម្ងាត់ដែលមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកប្រើកុំព្យូទ័រលើគ្រប់ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ ទាំង Windows, iOS និង Linux។ ចំពោះអ្នកប្រើទូរសព្ទអែនដ្រយ (Android) យើងសូមណែនាំកម្មវិធី KeePassDX ហើយចំពោះអ្នកប្រើទូរសព្ទដែលរបស់អេផល (Apple) ឬប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ iOS អាចប្រើកម្មវិធី Strongbox។
KeePassXC ជាកម្មវិធីដែលអនុញ្ញាតឱ្យអ្នករក្សាទុកពាក្យសម្ងាត់ទាំងអស់របស់អ្នកនៅក្នុងទីតាំងមួយរួមគ្នា។ នៅពេលដែលអ្នកប្រើកម្មវិធីនេះ អ្នកអាចប្រើពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំខុសៗគ្នា សម្រាប់គណនីផ្សេងៗគ្នា ហើយមិនចាំបាច់ត្រូវចងចាំពាក្យសម្ងាត់ទាំងនោះទេ។ អ្នកគ្រាន់តែចាំពាក្យសម្ងាត់តែមួយគត់ដែលប្រើសម្រាប់បើកចូលទៅមើលទិន្នន័យគណនីផ្សេងៗដែលអ្នកបានរក្សាទុកនៅក្នុងកម្មវិធីនេះតែប៉ុណ្ណោះ ដែលពាក្យសម្ងាត់នោះត្រូវបានគេហៅថា Master Password។
មានកម្មវិធីមួយចំនួនដែលមានឈ្មោះប្រហាក់ប្រហែលនឹង KeePassXC ដែរដូចជា KeePassX, KeePass និង KeePass2 ជាដើម។ យើងណែនាំ KeePassXC នេះព្រោះវាជាកម្មវិធីដែលបានធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពញឹកញាប់ជាងគេ ក្នុងចំណោមកម្មវិធីដែលមានឈ្មោះស្រដៀងគ្នាទាំងនោះ។
ហេតុអ្វីអ្នកគួរប្រើ KeePassXC?
ជាកម្មវិធីបើកចំហកូដ (Open Source Software): កូដទាំងអស់នៃកម្មវិធីនេះ ត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈក្រោមលក្ខខណ្ឌអាជ្ញាប័ណ្ណរបស់ GNU (General Public License) ហើយក៏មាននៅលើ GitHub ផងដែរ។ នេះមានន័យថា អ្នកគ្រប់គ្នាអាចប្រើ អាចត្រួតពិនិត្យ អាចធ្វើការកែប្រែ អាចធ្វើការចែករំលែកកូដបន្តទាំងនោះបានដោយសេរី។
មានកូដនីយកម្ម ឬ Encrypted: ពាក្យសម្ងាត់ និងព័ត៌មានផ្សេងៗទៀតដែលបានរក្សាទុកនៅក្នុងដាតាបេស (Database) នៃកម្មវិធីនេះត្រូវបានធ្វើកូដនីយកម្ម ស្របតាមស្តង់ដារសុវត្ថិភាពខ្ពស់នៃកូដនីយកម្ម (265-bit AES)។
មិនប្រមូលទិន្នន័យរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ (Data Collection): គ្រប់គ្នាអាចទាញយក និងប្រើកម្មវិធីនេះបានដោយសេរី ដោយមិនតម្រូវឱ្យមានការចុះឈ្មោះ ឬផ្តល់ព័ត៌មានអ្វីផ្សេងទៅកាន់កម្មវិធីនោះទេ។ គ្រប់ព័ត៌មានអំពីលេខកូដសម្ងាត់ ព័ត៌មានគណនីលើអ៊ីនធឺណិត ព័ត៌មាន និងទិន្នន័យផ្សេងៗទៀតដែលអ្នកបានកត់ត្រាជាមួយកម្មវិធីនេះ គឺត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងឧបករណ៍ផ្ទុក ឬទុកនៅលើសេវាកម្មអនឡាញណាមួយដោយអ្នកប្រើប្រាស់ផ្ទាល់។ កម្មវិធីនេះជាកម្មវិធីដែលអាចប្រើបានដោយមិនត្រូវការភ្ជាប់ទៅកាន់អ៊ីនធឺណិតទេ។
ធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពញឹកញាប់ៈ ការធ្វើបច្ចុប្បន្នភាពកម្មវិធី ជាផ្នែកមួយដ៏សំខាន់នៃកម្មវិធី ដើម្បីជួសជុលចន្លោះប្រហោង ឬចំណុចខ្សោយ និងបន្ថែមមុខងារសុវត្ថិភាពថ្មីៗផ្សេងទៀត។ KeePassXC ចាប់ផ្តើមបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ២០១២ មកដល់បច្ចុប្បន្ន កម្មវិធីនេះបានចេញផ្សាយជំនាន់របស់ខ្លួនជាច្រើនរួចមកហើយ។ ជំនាន់ចុងក្រោយរបស់ KeePassXC នៅពេលនេះគឺជំនាន់ទី២.៧.១ (KeePassXC 2.7.1) ដែលដាក់ឱ្យប្រើនៅថ្ងៃទី06 ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ អ្នកទាំងអស់គ្នាអាចធ្វើការតាមដានការចេញផ្សេងនូវជំនាន់ថ្មីៗរបស់កម្មវិធីនៅលើគេហទំព័ររបស់ពួកគេ ឬអាចមើលនៅលើ GitHub បាន។
តើ KeePassXC ដំណើរការយ៉ាងដូចម្តេច?
នៅពេលដែលអ្នកតម្លើងកម្មវិធី KeePassXC រួច អ្នកត្រូវបង្កើតDatabase ថ្មីមួយ ដែល Database នោះប្រើសម្រាប់រក្សាទុកពាក្យសម្ងាត់ទាំងអស់របស់អ្នក។ នៅពេលដែលអ្នកបង្កើត Database ថ្មីនេះ កម្មវិធីនឹងតម្រូវឱ្យអ្នក ដាក់ពាក្យសម្ងាត់ដើម្បីការពារ។
ឧបមាថា ពាក្យសម្ងាត់ប្រៀបបាននឹងទ្រព្យសម្បត្តិដ៏មានតម្លៃដូចជាមាស ប្រាក់របស់អ្នកជាដើម ចំណែកឯ Database ប្រៀបបាននឹងទូរដែកដ៏មានសុវត្ថិភាពបំផុតមួយ ដែលគ្មានចោរណាអាចគាស់ ឬបំបែកបានឡើយ។ រីឯពាក្យសម្ងាត់ដើម្បីការពារ Database នោះ ប្រៀបបាននឹងកូនសោ របស់ទូរដែកនោះអីចឹង។
គ្រប់ពាក្យសម្ងាត់ ឬទិន្នន័យដែលអ្នកបានរក្សាទុកនៅក្នុង Database នោះគឺ មានសុវត្ថិភាព ទោះបីជាអ្នករក្សាទុក Database នោះនៅក្នុងកុំព្យូទ័រ ក្នុងឧបករណ៍ផ្ទុកទិន្នន័យផ្សេងៗដូចជា External Hard Drive ឬ USB Flash Drive ឬនៅលើអ៊ីនធឺណិតក៏ដោយ ព្រោះវាត្រូវបានចាក់សោ (Encrypt)។
ប្រសិនបើកុំព្យូទ័រ ឬឧបករណ៍ផ្ទុកទិន្នន័យរបស់អ្នកត្រូវបានគេលួច ឬបាត់បង់ដោយប្រការណាមួយក៏ដោយ ក៏គេមិនអាចបើកមើលពាក្យសម្ងាត់ ដែលអ្នកបានរក្សាទុកក្នុង Database នោះបានដែរ មានតែអ្នកទេ ដែលមានពាក្យសម្ងាត់សម្រាប់បើកចូលទៅក្នុង Database នោះ។ នេះឧទាហរណ៍ថា មានចោរចូលទៅក្នុងផ្ទះរបស់អ្នក ហើយលួចបានទូរដែករបស់អ្នក ប៉ុន្តែដោយសារទូរដែកនោះមានសុវត្ថិភាព ចោរមិនមានលទ្ធភាពណាអាចបើក ឬបំបែកទូរដែកនោះបានទេ បើពួកគេគ្មានកូនសោសម្រាប់បើកទូរដែកនោះ។ ដូចនេះ ពួកគេក៏មិនអាចយកបានទ្រព្យសម្បត្តិដែលមាននៅក្នុងទូរដែកនោះបានដែរ។ មានតែអ្នកម្នាក់គត់ ដែលមានកូនសោសម្រាប់ចាក់បើកទូរដែកនោះ។
ទាញយកកម្មវិធី
https://keepassxc.org/download
របៀបតម្លើង និងប្រើកម្មវិធី
វីឌីអូខាងក្រោមនេះ បង្ហាញពីរបៀបក្នុងការតម្លើង ប្រើកម្មវិធី KeePassXC ជំនាន់ 2.6.2 នៅលើប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Windows 10។
មុខងារសំខាន់ៗមួយចំនួនដែលអ្នកគួរដឹង
១- មុខងារជួយបង្កើតពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំ / Password Generator
ការបង្កើតពាក្យសម្ងាត់មួយដ៏រឹងមាំនៅតែជាបញ្ហាចោទ ព្រោះវាមានភាពស្មុគស្មាញ ដោយតម្រូវឱ្យមានការលាយបញ្ចូលគ្នា ទាំងលេខ អក្សរតូច ធំ និមិត្តសញ្ញាផ្សេងៗ ហើយពិសេសត្រូវមានចំនួនតួអក្សរច្រើន ដែលយ៉ាងហោចណាស់ឱ្យបាន១២ តួអក្សរដែរ។
KeePassXC បានបង្កើតមុខងារ Password Generator នេះដើម្បីជួយអ្នកប្រើប្រាស់ប្រាស់ អាចបង្កើតពាក្យសម្ងាត់រឹងមាំ តាមដែលអ្នក ចង់បាន ដោយមិនចាំបាច់ចំណាយពេលក្នុងការគិតច្រើន។ Password Generator នេះផ្តល់ជម្រើសឱ្យអាចប្រើប្រាស់បង្កើតបានទាំងពាក្យសម្ងាត់ (Password) និងឃ្លាសម្ងាត់ (Passphrase)។
ដើម្បីប្រើមុខងារនេះ សូមមើលតាមការណែនាំខាងក្រោម៖
- បើកម្មវិធី KeePassXC
- ចូលទៅកាន់ Tool > Password Generator នោះអ្នកនឹងឃើញរូបបង្ហាញដូចខាងក្រោម៖
- 1- Length / ចំនួនតួអក្សរៈ ត្រង់នេះអាចឱ្យអ្នកកំណត់ចំនួនតួអក្សរដោយវាយបញ្ចូលក្នុងប្រអប់ ឬអូសលើរបា ដូចក្នុងរូប
- 2- Character Types: ត្រង់នេះ អាចឱ្យអ្នកអាចលាយបញ្ចូលគ្នារវាងអក្សរតូច ធំ លេខ និងមិត្តសញ្ញាផ្សេងៗ។ អ្នកអាចចុចលើ ប៊ូតុង Advance ប្រសិនបើអ្នកចង់បន្ថែមនិមិត្តសញ្ញាដទៃទៀត ។
- 3- Regenerate Password: ចុចលើមិត្តសញ្ញាព្រួញនេះ ដើម្បីទទួលបាន ពាក្យសម្ងាត់ថ្មី
- 4- Copy password: ចុចលើនិមិត្តសញ្ញានេះ ឬ Ctrl + C ដើម្បីថតចម្លងពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នក
- 5- Password Quality: ជាកន្លែងដែលអ្នកអាចមើលថា តើពាក្យសម្ងាត់របស់អ្នកខ្លាំងកម្រិតណា
អនុវត្តស្រដៀងគ្នា ចំពោះការបង្កើតឃ្លាសម្ងាត់ ឬ Passphrase។
ប្រភពៈ
- https://keepassxc.org/
– https://github.com/keepassxreboot/keepassxc
– https://ssd.eff.org/en/module/how-use-keepassxc
– https://securityinabox.org/en/guide/keepassxc/windows/
– https://www.accessnow.org/cms/assets/uploads/archive/docs/securitydoc_20100612.pdf