Tag: Device Encryption

  • សុវត្ថិភាព​លើ​ឧបករណ៍ – ការ​អ៊ីន​គ្រីប ឬ​ធ្វើ​កូដ​នីយកម្ម​ឧបករណ៍ (Device Encryption)

    សុវត្ថិភាព​លើ​ឧបករណ៍ – ការ​អ៊ីន​គ្រីប ឬ​ធ្វើ​កូដ​នីយកម្ម​ឧបករណ៍ (Device Encryption)

    Photo by Firmbee.com on Unsplash

    ហេតុអ្វី​បាន​ជា​ការ​អ៊ីន​គ្រីប ឬ​ការ​ធ្វើ​កូដនីយកម្ម​ឧបករណ៍​មាន​សារ​សំខាន់?

    នៅពេលដែលអ្នកអ៊ីនគ្រីបឧបករណ៍ (Encrypt Device) រាល់ទិន្នន័យដែលមាននៅក្នុងឧបករណ៍ និងគ្រប់កម្មវិធីដែលអ្នកបានតម្លើងចូលទៅក្នុងឧបករណ៍អ្នក នឹងត្រូវបានចាក់សោការពារឱ្យមានសុវត្ថិភាពខ្ពស់បំផុត គ្មានអ្នកណាម្នាក់អាចប្រើឧបករណ៍ ឬអាចលួចទិន្នន័យរបស់អ្នកបានទេ។

    ប៉ុន្តែប្រសិនបើអ្នកមិនបានបើកមុខងារអ៊ីនគ្រីបឧបករណ៍នោះទេ នៅពេលណាដែលនរណាម្នាក់លួចឧបករណ៍របស់អ្នក រើសបានឧបករណ៍ដែលអ្នកបាត់ ឬលួចប្រើឧបករណ៍របស់អ្នក ពួកគេអាចចូលទៅមើលឯកសារ ចូលទៅមើលសារនៅក្នុងអ៊ីមែល ឬហ្វេសប៊ុកជាដើម និងអាចប្រើកម្មវិធីផ្សេងៗដែលមាននៅក្នុងឧបករណ៍របស់អ្នកបានយ៉ាងងាយស្រួល។
    កាន់តែអាក្រក់ជាងនេះទៅទៀត ប្រសិនបើឧបករណ៍អ្នកធ្លាក់ដល់ដៃជនខិលខួច ពួកគេអាចដំឡើងមេរោគដើម្បីតាមដានរាល់សកម្មភាពរបស់អ្នក និងធ្វើសកម្មភាពពីចម្ងាយដើម្បីគ្រប់គ្រង លួចទិន្នន័យ ដែលអាចនឹងបង្កហានិភ័យដល់អ្នកបាន។

    តើ​អ្នក​អាច​បើក​មុខងារ​អ៊ីនគ្រីប​ ឬ​ធ្វើ​កូដនីយកម្ម​ឧបករណ៍​ដោយ​របៀប​ណា?

    ទោះ​បី​ជា​មុខងារ​អ៊ីន​គ្រីប​ឧបករណ៍​នេះ បាន​បើក​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​លើ​ទូរស័ព្ទ​ម៉ូដែល​ថ្មីៗ​មួយ​ចំនួន​ក៏​ដោយ ​ប៉ុន្តែ​សម្រាប់​ទូស័ព្ទ​ម៉ូ​ដែល​ចាស់ និង​ទូរស័ព្ទ​ម៉ូ​ដែល​ខ្លះ មិន​បាន​បើក​ឱ្យ​ដំណើរ​មុខងារ​នេះ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​នោះ​ទេ ដើម្បី​ឱ្យ​ប្រាក​ដក អ្នក​ត្រូវ​តែ​ចូល​ទៅ​ត្រួត​ពិនិត្យ​លើ​ទូរស័ព្ទ​នោះ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង។ ដោយ​ឡែក​សម្រាប់​កុំព្យូទ័រ មុខ​ងារ​នេះ​មិន​ត្រូវ​បាន​បើក​ដំណើរ​ការ​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ​ទេ។

    របៀប​ក្នុង​ការ​បើក​មុខ​ងារ អ៊ីន​គ្រីប​ឧបករណ៍​នៅ​លើ​កុំព្យូទ័រ

    សម្រាប់ Windows 11

    ជំហានទី១ៈ ចូល​ទៅ​កាន់ Start > Settings

    ជំហានទី២ៈ Privacy & security > Device encryption

    ជំហានទី៣៖ អូសទៅខាងស្តាំ ដើម្បីដើម្បីបើកមុខងារនេះ។

    ឬ អ្នក​អាច​ចុច​លើ តំណ​ភ្ជាប់​នេះ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​រក​មិន​ឃើញ Windows encryption ទេ មាន​ន័យ​ថា Windows របស់​អ្នក មិន​មាន​មុខងារ​អ៊ីន​គ្រីប​នេះ អ្នក​អាច​ប្រើ​មុខងារ​ BitLocker ជំនួស​វិញ។

    Windows 10: ចូល​ទៅ​កាន់ Start > Settings > Update & Security > Device encryption ឬ​អ្នក​អាច​ចុច​លើ តំណ​ភ្ជាប់​នេះ។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​រក​មិន​ឃើញ Device encryption ទេ មាន​ន័យ​ថា ​Windows របស់​អ្នក មិន​មាន​មុខងារ​នេះ​ទេ។​ ករណី​នេះ អ្នក​អាច​ប្រើ​មុខងារ​ BitLocker បាន។ ចុច​ទី​នេះ ដើម្បី​មើល​វីឌីអូ​ពី​របៀប​ក្នុង​ការ​បើក​មុខ​ងារ BitLocker នៅ​លើ Windows 10។

    សម្រាប់ទូរស័ព្ទ Android

    ជំហានទី១៖ ចូលទៅកាន់ Settings > Security

    ជំហានទី២៖ អូសចុះក្រោម ចុចលើពាក្យ Advanced > ស្វែងរកពាក្យ Encryption & credentials

    ជំហានទី៣៖ ត្រង់ Encrypt phone ស្វែងរកពាក្យ Encrypted។ ប្រសិនបើអ្នក​ មិនឃើញពាក្យ Encrypted នោះ​ទេ មានន័យថា ទូរស័ព្ទរបស់​អ្នក​ មិនទាន់បានបើកមុខងារនេះ​នៅឡើយ។

    អ្វី​ខ្លះ​ជា​ដែន​កំណត់​របស់​មុខងារ​អ៊ីន​គ្រីប​ឧបករណ៍?

    ការ​អ៊ីន​គ្រីប ឬ​ធ្វើ​កូដនីយកម្ម​ឧបករណ៍​មិន​អាច​ជួយ​ការពារ​ឧបករណ៍ និង​ទិន្នន័យ​របស់​អ្នក​បាន​ទេ ប្រសិន​បើ ឧបករណ៍​របស់​អ្នក​មិន​មាន​ចាក់​សោ​អេក្រង់ (lock screen) ឬ​ពាក្យ​សម្ងាត់​ដែល​អ្នក​ប្រើ​ដើម្បី​ចាក់​សោ​អេក្រង់​នោះ​ងាយ​ឱ្យ​អ្នក​ផ្សេង​អាច​ទស្សទាយ​បាន។ សូម​ចង​ចាំ​ថា មុខ​ងារ​អ៊ីន​គ្រីប​ឧបករណ៍​នេះ មិន​ដំណើរ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​កំពុង​ប្រើ​ឧបករណ៍​របស់​អ្នក​ទេ វា​ដំណើរ​ការ​តែ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​ឈប់​ប្រើ ហើយ​ឧបករណ៍​នោះ​កំពុង​ជាប់​សោ​អេក្រង់ ឬ​នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​បិទ​ឧបករណ៍​អ្នក។

    មុខងារ​អ៊ីន​គ្រីប ឬ​កូដនីយកម្ម​ឧបករណ៍​នេះ អាច​ការ​ពារ​ទិន្នន័យ​បាន​តែ​នៅ​លើ​ឧបករណ៍​ដែល​អ្នក​បាន​អ៊ីន​គ្រីប​នោះ​ប៉ុណ្ណោះ ប្រសិន​បើ​អ្នក​ថត​ចម្លង​ទិន្នន័យ​ចេញ​ពី​ឧបករណ៍​ដែល​បាន​អ៊ីន​គ្រីប យក​ទៅ​ទុក​នៅ​លើ​ឧបករណ៍​ផ្សេង ឬ​ទុក​នៅ​លើ​សេវា​កម្មក្លោដ (Cloud) ណា​មួយ ទិន្នន័យ​ទាំង​នោះ​មិន​ត្រូវ​បាន​ការ​ពារ​នោះ​ទេ។

    ប្រភព: https://riseup.net/en/security/device-security/device-encryption

  • ការពារទិន្នន័យក្នុងកុំព្យូទ័រ តាមរយៈមុខងារ​ដែលមានស្រាប់លើ Windows

    ការពារទិន្នន័យក្នុងកុំព្យូទ័រ តាមរយៈមុខងារ​ដែលមានស្រាប់លើ Windows

    Image by Freepik

    សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធប្រតិបត្តិការ Windows (Windows OS) អាចប្រើមុខងារដែលមានស្រាប់សម្រាប់ការពារទិន្នន័យរបស់ពួកគេបាន។ Windows មានមុខងារពីរប្រភេទ ក្នុងការចាក់សោឯកសារ គឺមុខងារ Device Encryption និងមុខងារ BitLocker Drive Encryption។

    Device Encryption

    ចាប់ពីជំនាន់ Windows 8.1 មុខងារ​ Device Encryption ត្រូវបានដាក់បញ្ចូល និងបើកដំណើរការដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅលើ Windows ប្រភេទ Home និង Pro Edition នៅពេលដែលអ្នកប្រើប្រាស់ប្រើ Windows ជាមួយនឹងគណនី Microsoft ដូចជា @outlook.com ឬ @hotmail.com របស់ពួកគេ។ Device Encryption នេះនឹងប្រើពាក្យសម្ងាត់របស់គណនី Microsoft ដែលអ្នកប្រើប្រាស់ប្រើភ្ជាប់ជាមួយនឹង Windows ក្នុងការចាក់សោទិន្នន័យក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់ពួកគេ។

    របៀបបើកមុខងារ Device Encryption

    • សម្រាប់ Windows 10: ចុចលើ Start > Sittings > Update & Security > Device encryption
    • សម្រាប់ Windows 11: Start  > Settings  > Privacy & security  > Device encryption

    ប្រសិនបើអ្នកមើលឃើញថា មុខងារ Device Encryption នេះបិទ សូមបើកវាឡើងវិញ។

    មុខងារនេះ មិនបើកដោយស្វ័យប្រវត្តិទេ សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ដែលប្រើ Local Account (ប្រើ Windows ដោយមិនភ្ជាប់ជាមួយគណនី Microsoft)។​ ចំពោះអ្នកប្រើ Local Account អាចប្រើមុខងារ​ BitLocker Drive Encryption ជំនួសវិញ។

    BitLocker Drive Encryption

    BitLocker Drive Encryption នឹងត្រូវបានបើកដោយស្វ័យប្រវត្តិនៅពេលដែលអ្នកបើកមុខងារ Device Encryption ដូច្នេះ​អ្នក​មិន​ចាំ​បាច់​បើក​វា​ម្តងទៀត​ទេ។

    អ្នក​អាច​ចូល​ទៅ​កាន់​មុខងារនេះ ដោយ​ចុច​ចលើៈ
    Control Panel > System and Security > BitLocker Encryption ឬចុចលើក្តាចុច ដោយ​ចុចលើ Windows Key > វាយពាក្យ BitLocker ក្នុងប្រអប់ Search > ចុចលើ Manage BitLocker បន្ទាប់​មក អ្នក​អាចនឹង​ឃើញ ដូច​រូប​ខាងលើ។

    សូមបញ្ជាក់ថា មុខងារ BitLocker Drive Encryption នេះមានតែលើកុំព្យូទ័រប្រភេទ Windows Pro និង Enterprise Edition ហើយកុំព្យូទ័រនោះត្រូវប្រើបន្ទះឈីបប្រភេទ TMP (Trusted Platform Module chip) តែប៉ុណ្ណោះ។

    ដើម្បីកុំឱ្យមានភាពស្មុគស្មាញ ប្រសិនបើអ្នកមិនអាចរកឃើញមុខងារនេះ​តាមការណែនាំខាងក្រោមនោះទេ មានន័យថា កុំព្យូទ័ររបស់អ្នក មិនប្រើប្រភេទ Windows ដូចបានប្រាប់ខាងលើ ឬមិនមាន TMP chip នេះហើយ។ ទោះជាយ៉ាងក៏ដោយ កុំព្យូទ័រ និង Windows ជំនាន់ក្រោយៗនេះ ភាគច្រើនអាចប្រើមុខងារសុវត្ថិភាពនេះបានហើយ។

    ប្រសិន​បើ​អ្នក​ចង់​ធ្វើការ ចាក់សោទិន្នន័យ​ដោយ​ខ្លួន​ឯង ឬអ្នក​ចង់​ចាក់​សោ ទិន្នន័យ​ដែល​មាននៅក្នុងឧ​បករណ៍ផ្ទុក​ទិន្នន័យ​ផ្សេងទៀត ដូច​ជា External Hard Drive របស់​អ្នក​ជា​ដើម​ ដោយ​ប្រើ​មុខងារ BitLocker នេះ​ សូម​ធ្វើ​តាម​ការ​ណែ​នាំ​ ដូច​ខាង​ក្រោម។

    របៀបបើកមុខងារ BitLocker Drive Encryption

    ជំហានទី១- ចូ​លទៅ​កាន់ Control Panel > System and Security > BitLocker Encryption
    ឬចុចលើក្តាចុច Windows > វាយពាក្យ BitLocker ក្នុងប្រអប់ Search > ចុចលើ Manage BitLocker

    ជំហានទី២- ចុច​លើ ពាក្យ Turn on BitLocker លើ Drive ដែល​អ្នក​ចង់​ចាក់សោ ឬ Encrypt

    ជំហានទី៣- ធីកលើ Use a password to unlock the drive > វាយ​បញ្ចូល​ពាក្យ​សម្ងាត់សម្រាប់​ចាក់សោ លើ Drive នេះ > ចុច Next
    នៅ​ពេល​ដែល​អ្នក​​ជ្រើស​រើស​ យក​ជម្រើស​នេះ​ មានន័យថា អ្នក​ត្រូវ ដាក់ពាក្យសម្ងាត់ថ្មី ដើម្បី​ការពារ Drive ដែល​អ្នក​កំពុង​ចាក់សោនេះ។

    ជំហានទី៤- ជ្រើស​រើស Save to a file
    Save to a file នឹង​បង្កើត file ថ្មីមួយ​ជាប្រភេទ text file ឬ .txt។ អ្នកក៏​អាច​ជ្រើស​រើស​ ជម្រើស​ផ្សេង​បានដែរ។

    ផ្នែក​នេះ​ជា​ផ្នែក​ដ៏សំខាន់ បង្ការ​ការភ្លេចពាក្យសម្ងាត់ ឬ​ក្នុងករណី​ណាមួយ​ ដែលអ្នក​មិនអាចចូលទៅ​ប្រើ​ ឯកសារ​ដែល​អ្នក​បាន​ចាក់សោ​នៅ​ក្នុង​ Drive នោះ។ នៅ​ file នេះ គឺ​មាន​លេខ​កូដ​ដែល​អ្នក​អាច​យក​មក​ប្រើ​ដើម្បី​ចាក់​សោ Drive នោះ។
    សូមរក្សា​ទុក​ Recovery Key នេះ​ ឱ្យ​មាន​សុវត្ថិភាព។

    ជំហានទី៥- ការ​រក្សាទុក Recovery Key: ជ្រើស​រើស​ទី​តាំង​ ដែលត្រូវ​រក្សាទុក​ File Recovery > Save
    ប្រសិន​បើអ្នក​មិន​អាច​ រក្សាទុក​នៅក្នុងកុំព្យូទ័រ​ដែល​អ្នកកំពុង​ប្រើ ឬមានបង្ហាញ​សារ​ជូន​ដំណឹង​ ថា អ្នកមិនអាចរក្សាទុកក្នុងទីតាំងណាមួយ​ក្នុងកុំព្យូទ័រអ្នកទេ អ្នក​អាច​ដោត USB ឬ​ External Hard Drive ដើម្បី​រក្សាទុក​ Recovery File នេះ។ ក្នុងរូប​ខាង​ក្រោម យើង​រក្សាទុកក្នុង External Hard Drive។

    ជំហានទី៦- ជ្រើស​រើស ថាតើ​អ្នក​ចង់​អ៊ីនគ្រីប Drive របស់អ្នក​ទាំងស្រុង ឬអ៊ីនគ្រីប​តែ​ទិន្នន័យ​ដែល​មានស្រាប់នៅក្នុង​ Drive នេះ។

    ក្នុងឧទាហរណ៍នេះ យើង​ជ្រើសរើសការអ៊ីនគ្រីប តែ​ទិន្នន័យ​ដែល​មានស្រាប់នៅក្នុង Drive ទេ ដោយជ្រើ​សរើសយក Encrypt used disk space only ដើម្បី​ឱ្យ​លឿន។ អ្នក​គួរ​ជ្រើស​រើស​ យការ​អ៊ី​នគ្រីប drive ទាំងស្រុង ដោយ​ជ្រើស​រើស​យក Encrypt entire drive ប៉ុន្តែ​វា​នឹងចំណាយ​ពេល​យូរ អាស្រ័យលើ​ទំហំផ្ទុកក្នុង hard drive របស់អ្នក។ បន្ទាប់ពី​ជ្រើស​រើស​រួច ចុច Next

    ជំហានទី៧- ជ្រើស​រើស New encryption mode ប្រសិនបើ​អ្នក​អ៊ីនគ្រីប drive នៅ​ក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក។ ក្នុងឧទាហរណ៍នេះ យើងអ៊ីនគ្រីប drive D ដែល​ជា drive នៅក្នុង​កុំព្យូទ័រ។ ប៉ុន្តែ​ប្រសិនបើអ្នក អ៊ីនគ្រីប​ external hard drive សូម​ជ្រើសរើស​យក Compatible mode

    ជំហានទី៨- ចុចលើ Start Encrypting

    ជំហានទី១០- បន្ទាប់ ពីដំណើរ​ការ​ អ៊ីនគ្រីប​បាន​ចប់ នោះ​អ្នក​អាចដឹង​ថា drive ដែល​អ្នក​បាន​អ៊ីនគ្រីប​បាន​ជោគ​ជ័យ ដោយឃើញ​ពាក្យ BitLocker On ដូច​រូប​ខាងក្រោម។ អ្នក​ក៏​អាចដោះ​ឈប់​ចាក់​សោ drive បានដែរ ប្រសិន​បើ​អ្នកប្តូរចិត្ត ដោយ​ចុចលើ Turn off BitLocker

    របៀ​ប​ក្នុងការ​ស្វែង​រក និង​ប្រើ Recovery Key

    ប្រសិន​បើអ្នក​ភ្លេចពាក្យសម្ងាត់​ដែល​បានដាក់​ ដើម្បី​ចាក់សោ​ drive នោះ ​ឬ​មិន​អាច​ចូល​ទៅកាន់​ drive ដោយ​បញ្ហា​ណាមួយ ​អ្នក​អាច​ប្រើ Recovery Key ដើម្បី​ដោះ​ស្រាយ​បញ្ហា​នេះ។

    ក្នុង​ករណី​ដែល​អ្នក​ ប្រើមុខងារ​ Device Encryption ដើម្បី​ចាក់សោរ drive ដោយ​ប្រើគណនី Micorsoft នោះ​​ Recovery Key នឹង​ត្រូវ​បាន​រក្សាទុក​ដោយ​ស្វ័យ​ប្រវត្តិ នៅ​ក្នុង គណនី Microsoft របស់អ្នក។ អ្នក​ត្រូវ​ចូល​ទៅកាន់ គណនី​ Microsoft របស់អ្នក និង​ស្វែងរកពាក្យ Device នោះ​អ្នក​នឹងឃើញ Recovery Key របស់អ្នក។

    ក្នុងឧទាហរណ៍ខាង​លើ​ យើង​ធ្វើ​ការអ៊ីនគ្រីប drive ដោយខ្លួន​ឯង ជាមួយ​នឹងមុខងារ BitLocker Drive Encryption ហើយ​យើងបាន រក្សាទុក Revery Key នៅ​ក្នុង External Hard Drive។

    ខាង​ក្រោម​នេះ យើងឧទាហរណ៍​ថា យើង​ភ្លេច​ពាក្យសម្ងាត់ យើង​ព្យាយាម​ចូល​ទៅកាន់ drive ជាមួយ​នឹងពាក្យសម្ងាត់​របស់យើង តែសារលោតឡើងថា ពាក្យ​សម្ងាត់ដោយ​យើង​បាន​ បញ្ចូល​គឺមិន​ត្រឹមត្រូវទេ (The password entered is incorrect) ដូចនេះ ​យើង​ត្រូវ ប្រើ Recovery Key ដែល​យើង​បាន​រក្សាទុក។

    ជំហានទី១- ចូលទៅបើក file Recover និង copy លេខកូដ Recovery Key នោះ។

    ជំហានទី២- ចូលទៅកាន់ drive នោះ​ម្តង​ទៀត​ > ចុចលើ​ More Options

    ជំហានទី៣- ចុច​លើ Enter Recovery Key

    ជំហានទី៤- បញ្ចូល​លេខ​កូដ​ទាំង ៤៨ខ្ទង់ > ចុចលើ Unlock

    ទោះ​បី​ជា​ drive របស់​អ្នក​បាន​ចាក់សោ ឬអ៊ីនគ្រីប​រួច​រាល់​ហើយក៏ដោយ ប៉ុន្តែ​សូមចាំថា មុខងារ​ចាក់​សោនេះ​ ដំណើរ​ការ​លុះ​ត្រាតែ កុំព្យូទ័រ​របស់អ្នក​បានបិទ​ទាំងស្រុង មានន័យ​ថា នៅពេល​ដែល​អ្នក​ប្រើ​កុំព្យូទ័រ និង​បាន​បើក​សោ drive នេះ​រួចហើយ នោះ​ drive របស់​អ្នក​ នឹងនូវតែ​បើកសោដដែល រហូត​ដល់អ្នក​ធ្វើការ restart ឬ​ shutdown កុំព្យូទ័រ​ទើប​វា​ ចាក់សោម្តងទៀត។ ដូច្នេះអ្នក​គួរតែធ្វើការបិទ (shutdown) កុំព្យូទ័រអ្នក នៅពេលដែលអ្នកមិនប្រើក្នុងរយៈពេលណាមួយ។

    ប្រភពៈ